Als stemacteur ben ik al twintig jaar actief in de reclamewereld. Ik heb mijn stem geleend aan onder meer Jumbo, Delta Lloyd en Praxis. De laatste jaren ben ik selectiever geworden in de merken waar ik me aan wil verbinden. Want behalve dat ik reclames inspreek, maak ik me ook zorgen over de toekomst van […]
Het kabinet komt met een plan om een stopbonus in te voeren voor boeren die in natuurgebieden veel stikstof uitstoten. Boerenorganisaties zijn in eerste instantie voorzichtig positief, maar houden ook een slag om de arm omdat de definitieve plannen pas vrijdag gepresenteerd worden. “Het is in lijn met het advies van Remkes om een goede […]
Klimaattop in Sharm-el-Sheikh De teleurstelling overheerst na de klimaattop in Sharm-el-Sheikh. De 1,5 graad opwarming raakt verder uit zicht, onder meer doordat fossiele brandstoffen en de landbouw gespaard worden. „We zitten op een snelweg naar de klimaathel, met onze voet nog steeds op het gaspedaal.” Dit was waarschijnlijk de meest geciteerde zin uit de toespraken van […]
Klimaattop Met zo’n 35.000 deelnemers is de klimaattop in Sharm-el-Sheikh een van de grootste internationale vergaderingen. Bas Eickhout, leider van de delegatie van het Europees Parlement, pleit voor een kleiner, korter en minder technisch overleg. Zijn de jaarlijkse klimaattoppen in hun huidige vorm nog wel de beste manier om het internationale klimaatoverleg in goede banen te […]
Nederlandse steden zijn de afgelopen jaren ‘gezonder’ geworden, maar die vooruitgang wordt bedreigd door stijgende kosten en woningnood. ,,Steden schuiven maatregelen voor zich uit.” Dat blijkt uit een nieuwe inventarisatie en ranglijst van advies- en ingenieursorganisatie Arcadis. Dat bedrijf beoordeelde 25 Nederlandse steden op hun ‘gezondheid’, zoals groenvoorzieningen, fietsvriendelijkheid en het tegengaan van hittestress. Op […]
Gezondheid Stikstofuitstoot draagt voor een belangrijk deel bij aan luchtvervuiling. Dat veroorzaakt flinke gezondheidsschade. Bij Venray bijvoorbeeld. Aan het eind van de winter, als boeren voor het eerst weer de mest van hun dieren mogen uitrijden over de akkers, vult de lucht zich met de geur van stront. Minder bekend is dat op hetzelfde moment de […]
Op alle klimaatconferenties staat verlagen van de uitstoot van broeikasgassen altijd weer centraal, zo ook tijdens de klimaattop in Egypte. Opmerkelijk genoeg wordt de uitstoot tot nu toe geschat door de landen zelf. Experts zien het gebruik van satellietdata als een doorbraak, met mogelijk verstrekkende gevolgen. “Je kan je voorstellen dat je af en toe […]
Het is een echte volksbuurt in Spijkenisse: de Molenwei. De huurders zijn blij met hun grote achtertuinen, maar hekelen de slechte isolatie van de huizen. De sociale huurwoningen zijn moeilijk warm te krijgen. “De warmte gaat zo door het dak en muren naar buiten.” Buurtbewoner Susanne Milbrad woont er nu acht jaar. Ze heeft gemengde […]
Tegelijkertijd zegt de minister dat er een doorbraak bereikt is op het thema klimaatschade. “Dat is enorm belangrijk voor kwetsbare landen die daar nu al mee te maken hebben, vaak zonder zelf veel bij te dragen aan klimaatverandering. Deze stap helpt het vertrouwen tussen het mondiale noorden en zuiden te herstellen. En maakt het hopelijk […]
De Fransen zijn bang voor een black-out deze winter. Een flink aantal kerncentrales ligt stil en de angst is dat er straks onvoldoende elektriciteit is om alle huishoudens en bedrijven van stroom te voorzien. Frankrijk telt achttien kerncentrales met opgeteld 56 reactoren. Daarvan is bijna de helft buiten bedrijf. Er wordt regulier onderhoud aan gepleegd […]
Tijdens de slotbijeenkomst van de klimaattop in de Egyptische badplaats Sharm-el-Sheikh zijn de bijna tweehonderd aanwezige landen het eens geworden over de oprichting van een klimaatschadefonds. Dat er overeenstemming is over het opzetten van een fonds is op zich historisch. Maar gedetailleerde afspraken, bijvoorbeeld over wie er hoeveel moet betalen, worden uitgesteld tot de volgende […]
Crisis Waarom is er in Nederland nú een stikstofcrisis? Want eind jaren 80 waren de problemen met de verantwoordelijke stikstofverbindingen – stikstofoxiden en ammoniak – op z’n grootst. Een uitleg over stikstof, en het huidige probleem. De stikstofcrisis heeft een juridische oorzaak. In 2019 zette de Raad van State een streep door het beleid voor de […]
Fossiele brandstoffen Op de klimaattop in Egypte lopen meer dan zeshonderd lobbyisten voor de olie- en gasindustrie rond. Dat bemoeilijkt afspraken voor een reductie van fossiele brandstoffen. […] Risico van investeringen Timmermans waarschuwde Afrikaanse landen voor het risico van investeringen in fossiele brandstoffen. „Ik zeg niet tegen Afrikaanse landen dat ze niet in fossiel mogen investeren, […]
Als je aan de opwarming van de aarde denkt, dan denk je vaak aan smeltende poolkappen en een stijgende zeespiegel. Maar ook onder water heeft het gevolgen. Doordat de temperatuur van het zeewater stijgt, sterven de koraalriffen af. Het Rotterdamse bedrijf Coastruction wil hier iets tegen doen en maakt met een 3D-printer kunstmatige koraalriffen van […]
Informatieve folder van Havensteder betreffende de hoge energiekosten en verdere verduurzaming
“Als jullie allemaal jong zouden zijn zoals ik, zouden jullie dan niet allang hebben afgesproken om al het nodige te doen om onze planeet te redden?” Een tienjarig meisje uit Ghana sprak vandaag de klimaattop in Egypte toe. “Moet de jeugd het van jullie overnemen? Misschien moeten alleen de jongerendelegaties naar de volgende klimaattop van […]
Klimaattop Al bijna dertig jaar wordt erop aangedrongen door kwetsbare landen: de erkenning dat klimaatverandering ernstige schade veroorzaakt en in de toekomst nog veel meer schade gaat veroorzaken. En vooral de erkenning dat het ene land een veel grotere verantwoordelijkheid heeft voor het ontstaan van die schade dan het andere. De afgelopen week is op […]
Terwijl de wereldleiders in Egypte bijeenkomen voor COP27, heeft de EU de unieke kans om een einde te maken aan een relatief onbekend, maar impactvol ‘klimaatdodend’ verdrag: het Energiehandvestverdrag of ECT. Het ziet er echter naar uit dat de EU-lidstaten aanstaande vrijdag een nieuwe versie van het ECT zullen aanvaarden. Als ze dat doen, blijven […]
De klimaattop in het Egyptische Sharm-el-Sheikh begint vandaag formeel aan de laatste dag. Toch zullen maar weinig onderhandelaars verwachten dat ze vandaag hun koffers kunnen pakken. Daarvoor zijn de verschillen van mening over de belangrijkste onderwerpen te groot: de manier waarop de CO2-uitstoot moet dalen en het compenseren van ontwikkelingslanden voor de schade die zij […]
De verbouwing van het Binnenhof moet zo snel mogelijk worden stilgelegd, omdat het project geen stikstofvergunning heeft. Dat stelt milieuorganisatie Mobilisation for the Environment, dat daarvoor een handhavingsverzoek heeft ingediend bij de provincie Zuid-Holland. Het handhavingsverzoek volgt op een uitspraak van de Raad van State van twee weken geleden. Die besliste toen dat bouwprojecten ook […]
Hoogspanningsnetbeheerder Tennet zegt dat er nieuwe gebieden zijn bijgekomen waar het elektriciteitsnet nagenoeg vol zit. Bedrijven en organisaties die een nieuwe aansluiting willen of willen uitbreiden, komen daar op een wachtlijst te staan. Het gaat om een gebied rondom de haven van Rotterdam, Goeree-Overflakkee, de Flevopolder, Gelderland, Drenthe en Utrecht. Daar gaat het om aansluitingen […]
Kathleen Goense en Michaël Wilde | belangenbehartigers Nog geen 5 procent van de landbouw is biologisch. Twee landbouworganisaties vinden dat de consument daarin ook een rol heeft. We eten verkeerd. Nederlanders kopen veel te weinig biologisch voedsel. Supermarkten doen onvoldoende om hun klanten aan duurzame voeding te helpen. Multinationals, banken en de overheid ontlopen hun verantwoordelijkheid. […]
Energietoeslag 2023 Voor de energietoeslag 2023 wordt een nieuw wetsvoorstel voorbereid. Daarmee is de toeslag het best passend bij de inkomenssituatie van mensen in 2023. Dit betekent dat de doelgroep van de energietoeslag voor 2023 niet automatisch gelijk is aan die van 2022. De verwachte invoering van de wet vindt plaats in juni 2023. Vanaf […]
Infraroodstralingspanelen zetten elektriciteit om in stralingswarmte. Deze panelen verwarmen niet de lucht of een hele kamer, maar verwarmen via straling objecten en personen in een beperkte straal van ongeveer drie meter. Het voelt een beetje als de warme avondzon op je huid. Infraroodpanelen worden voornamelijk gebruikt als bijverwarming bijvoorbeeld boven een zithoek of eettafel of […]
Er is geld nodig voor schonere energiealternatieven voor steenkool om de klimaatdoelen te halen. Wordt er niet snel een overstap gemaakt, dan is de uitstoot van kolencentrales alleen al genoeg om de opwarming van de aarde boven de 1,5 graad te laten stijgen. Dat zegt het Internationaal Energie Agentschap (IEA) in een vandaag verschenen rapport. Uit […]
Binnen zes weken moet het kabinet komen met een plan voor natuurcompensatie op de Tweede Maasvlakte, het uitbreidingsproject van de Rotterdamse haven. De rechtbank in Utrecht heeft dat bepaald in een zaak die was aangespannen door natuurorganisaties. Het plan voor natuurcompensatie moet komen van minister Van der Wal (Natuur en Stikstof). […] Daarnaast is het […]
Banken moeten flink wat tandjes bijzetten van de Europese toezichthouder om inzicht te krijgen en te geven in hoe kwetsbaar ze zijn voor klimaat- en andere milieurisico’s. Uit een onderzoek onder 186 banken blijkt dat het merendeel geen goed beeld heeft hoe hun reguliere bedrijfsrisico’s beïnvloed worden door de klimaat- en biodiversiteitscrisis. Bijna allemaal vertonen […]
Ruim elf jaar na de geboorte van de zeven miljardste wereldbewoner wordt vandaag de acht miljardste geboren. Tenminste, dat voorspellen de Verenigde Naties. De VN heeft vandaag als symbolische datum aangewezen, omdat nooit precies kan worden vastgesteld wanneer de mijlpaal gehaald wordt. In juli werd deze datum in een rapport (.pdf) met nieuwe voorspellingen gepubliceerd. […]
CO2-uitstoot De duurzaamste bedrijven in Europa stoten gemiddeld bijna 14 procent minder CO2 uit dan de Nederlandse branchegenoten.. De achterstand van de Nederlandse industrie op de duurzaamste bedrijven in de Europese Unie neemt slechts lichtjes af. Dat komt doordat de Nederlandse industriële bedrijven de afgelopen vier jaar „nauwelijks duurzamer” zijn gaan produceren. Dat blijkt uit de […]
De regeling die jarenlang nodig was om zonnepanelen financieel aantrekkelijker te maken is niet meer nodig en wordt ook steeds oneerlijker. Dat zeggen energiebedrijven en -experts. Het gaat om de zogeheten salderingsregeling. “Mensen zonder panelen zijn het bokje”, zegt Martien Visser, lector Energietransitie aan de Hanzehogeschool Groningen. “En de verschillen worden de komende jaren alleen […]
De Koninklijke Marechaussee heeft in totaal 413 klimaatactivisten aangehouden na de protestactie op het terrein met privéjets op Schiphol, begin deze maand. Het onderzoek is nog in volle gang, laat een woordvoerder weten. Direct na de actie sprak de marechaussee over ruim 200 arrestaties. Doordat sommige aanhoudingen pas later officieel konden worden geregistreerd, is dat aantal […]
Een duurzame woning is comfortabel en energiezuinig. Daarom investeert Havensteder flink in duurzaam wonen. Isoleren is een belangrijke eerste stap richting het einddoel: gasloze woningen.IsolerenIsoleren is het beschermen van uw woning tegen invloeden van buitenaf. Met goede isolatie heeft u in uw woning geen last van kou, warmte en geluid. Dat woont comfortabel én u […]
Toen het laatst weer eens twintig graden was, zag ik weer eens een boomer een krantenartikel uit 1937 op Twitter plaatsen waaruit bleek dat het toen ook uitzonderlijk warm was. En ik dacht altijd dat zulke ontkenners en twijfelzaaiers, die als een paard achter de wagen hangen, de grootste bedreiging voor de klimaattransitie vormden! Dat denk ik […]
Een opmerkelijke ontwikkeling in de lach-of-ik-schiet-show rond de stikstofvergunning van Schiphol: het ministerie van Infrastructuur (I&W) shopt stiekem onder Utrechtse boerenbedrijven om stikstofruimte op te kopen. Let wel: niet Schiphol, maar het ministerie zelf.Tweet Dit blijkt uit antwoorden op vragen van de SGP in Provinciale Staten van Utrecht. De opkoop gaat ten koste van de ruimte die […]
Elke week je groenten kunnen ophalen van je eigen boerderij, dat doen veel mensen om biologischer en duurzamer te zijn. Het aantal herenboerderijen in Nederland neemt snel toe en de ambitie is om er over 8 jaar 350 van in heel Nederland te hebben. In de buurt van Apeldoorn ligt Herenboerderij Wenumseveld. “We telen op […]
Over ruim 25 jaar leven mogelijk drie miljard mensen in gebieden die als ‘hotspot’ van de wereldwijde opwarming worden gezien. Dat zijn er dan twee keer zo veel als nu, omdat de bevolking daar naar schatting in 2050 is verdubbeld. Ook zitten er harde grenzen aan de mogelijkheden voor mensen om zich aan te passen […]
Klimaatactivisme De acties van klimaatactivisten in musea zijn maar geënsceneerde aanrandingen van kunstwerken, vooral huiveringwekkend op filmpjes. Geen doek raakt beschadigd. Terwijl er genoeg voorbeelden zijn van destructieve acties en van waardering voor de vernietiging van beelden. Dat was schrikken vorige week, toen iemand zich probeerde vast te plakken aan het Meisje met de parel van Vermeer in […]
Reizen Veelvlieger Arjen van Veelen zegt het vliegtuig vaarwel, hij gaat op reis in eigen stad. „Soms mis ik de wolken van boven met de zon erop. Tot ik bedenk dat ze van onder hetzelfde zijn.” Lieve mensen van Transavia, sorry dat ik nu pas reageer. „We missen je, Arie Willem, we horen helaas niets meer van je”, […]
De Raad van State heeft nog geen einde gemaakt aan het Porthos-project voor de opvang en opslag van CO2, maar het ligt voorlopig wel stil. Eerst moeten initiatiefnemers Havenbedrijf Rotterdam, Gasunie en Energie Beheer Nederland (EBN) aantonen dat bij de bouw geen extra stikstof vrijkomt voor de omliggende natuurgebieden in de duinen. Die vertraging zet […]
De financiële sector heeft de sleutel in handen bij de aanpak van klimaatverandering. Dat zei minister van Financiën Sigrid Kaag vanmiddag op de klimaattop in Egypte. Op de klimaatconferentie in Sharm-el-Sheikh ging het vandaag de hele dag over financiën. Volgens Kaag zijn de klimaatdoelen onhaalbaar als geld niet anders geïnvesteerd wordt. “Zonder het grote geld, […]
We waren met het dubbele aantal demonstranten vergeleken met mei dit jaar. Samen met Milieudefensie hebben we dit protest geinitieerd en in de voorbereiding sloten vele klimaat- en burgerorganisaties zich aan. Dat toont aan dat steeds er steeds meer steun komt voor krimp van de luchtvaart en bewustwording rond problemen die de luchtvaart creëert. Hoe […]
Klimaatmigratie De documentaire De Klimaatverkenner stelt de vraag of Nederlanders moeten vluchten als de zeespiegel stijgt? Dat brengt het onderwerp ineens heel dichtbij, zegt klimaatmigratie-onderzoeker Ingrid Boas. Nederland loopt onder. Sinds vorige week is het volop in het nieuws. Als we niks doen, kunnen we meters zeespiegelstijging verwachten en zullen we moeten nadenken over de herinrichting van onze delta en mogelijk moeten verhuizen. […]
De afgelopen maand was in Europa de warmste oktobermaand ooit gemeten. De temperaturen waren in bijna heel Europa twee graden hoger dan gemiddeld tussen 1991 en 2020, meldt de EU-instantie Copernicus Climate Change Service. Alleen in IJsland en Turkije lagen de temperaturen net onder het gemiddelde. Het was in Europa 1,92 graden warmer dan gemiddeld […]
De waterschapsbelasting gaat volgend jaar omhoog, verwacht koepelorganisatie Unie van Waterschappen. Hoewel de waterschappen de definitieve tarieven nog moeten vaststellen, betalen gezinnen met een eigen huis volgend jaar waarschijnlijk gemiddeld 30 euro per jaar meer. Huurders die alleen wonen betalen gemiddeld ongeveer 12 euro meer. “Het is duidelijk dat de waterschapsbelastingen in 2023 sterker stijgen […]
Klimaatdemonstranten hebben zich woensdag vastgelijmd aan zeefdrukken van Andy Warhol in de National Gallery of Australia (NGA) in Canberra. Het gaat om de beroemde Campbell’s Soup Cans van de Amerikaanse kunstenaar. Op videobeelden die via sociale media zijn vrijgegeven door de Stop Fossil Fuel Subsidies-groep is te zien hoe twee vrouwelijke demonstranten lijm aanbrengen op hun handen […]
De VN-klimaattop in het Egyptische Sharm el-Sheikh is begonnen. Meer dan honderd wereldleiders praten de komende twee weken over uitstoot, duurzame energie, biodiversiteit en klimaatschade. Dat laatste staat voor het eerst officieel op de agenda van een klimaattop. Maar wat ís klimaatschade? Wie hebben er last van? En wie gaan de prijs betalen? 1. Klimaatschade, […]
Tijdens de huidige klimaattop, de COP27 in Sharm-el-Sheikh, is het grote onderwerp ‘loss and damage’, verlies en schade door klimaatverandering en de vergoeding daarvan. Besproken wordt hoe de rijkere landen, die verantwoordelijk zijn voor de uitstoot van broeikasgassen, de armere landen financieel kunnen steunen om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen. Concreet gaat de […]
Autobanden en landbouwplastic behoren tot de grootste bronnen van microplastics die in het milieu terechtkomen. Dat blijkt uit onderzoek van TNO. Hoewel maar een klein deel van al het plastic dat wordt gebruikt in autobanden zit, zorgen de rubberbanden wel voor de meeste microplastics. De slijtage van de banden zorgt er, vooral bij het optrekken […]
Sam Ragab verkocht vroeger kilo’s echt vlees als slager in het bedrijf van zijn vader. Een paar jaar geleden maakte hij de overstap naar de productie van veganistisch vlees omdat zijn vriendin ‘vegan’ werd: “Ik dacht dat onze relatie anders niet lang stand zou houden”, zegt hij tegen OPEN Rotterdam. “Ik at 500 à 700 […]
Nederland trekt in totaal 100 miljoen euro uit voor een speciaal programma dat Afrikaanse landen helpt zich aan te passen aan de gevolgen van klimaatverandering, zoals toenemende droogte en overstromingsrisico’s. Dat heeft premier Mark Rutte maandag bekendgemaakt op de VN-klimaattop in Egypte. ,,Al dit geld moet gaan naar hen die het hardst worden geraakt door […]
[…] Wat zou het journalistieke equivalent zijn van je hand vastlijmen aan een tafel of museummuur? Journalisten kunnen klimaatinvalshoeken pitchen, maar zullen op een gegeven moment te horen krijgen dat het tijd wordt voor een ander thema. Daartegenover de columnist, die heeft binnen een krant nog het meest iets wat in de buurt komt van […]
Bij de opening van de klimaattop in Sharm-el-Sheikh heeft secretaris-generaal van de Verenigde Naties Antonio Guterres in harde bewoordingen gewezen op de noodzaak van het uitvoeren van klimaatmaatregelen. “De uitstoot van broeikasgassen neemt nog steeds toe, de temperatuur stijgt en de planeet nadert het punt waarop de klimaatchaos onomkeerbaar is”, zei hij in zijn openingswoord. […]
Meer dan honderd staatshoofden en regeringsleiders zijn vanaf vandaag bijeen op de klimaattop in de Egyptische badplaats Sharm-el-Sheikh. Veel van hen houden vandaag en morgen een toespraak, waarin ze duidelijk maken wat ze op de bijeenkomst willen bereiken. […] De komende twee weken zullen vertegenwoordigers van bijna 200 landen een poging doen om verdere klimaatverandering […]
Klimaatminister Rob Jetten roept klimaatactivisten op om te demonstreren ‘op plekken waar dat mag’. In het tv-programma Buitenhof zei hij te snappen dat ze dat bij Schiphol willen doen, maar hij waarschuwt dat ze met ’te extreme’ acties draagvlak in de samenleving kunnen verspelen. “Ik snap de woede en urgentie die veel klimaatactivisten voelen”, zegt […]
Op het terrein van Schiphol heeft de marechaussee alle daar fietsende klimaatactivisten aangehouden. Dat gebeurde op hardhandige wijze. In totaal heeft de marechaussee ruim 200 klimaatactivisten aangehouden, omdat zij privéjets hebben geblokkeerd. Rond 19.15 uur werd de laatste actievoerder weggevoerd. De fietsende activisten maken deel uit van een groep leden van Extinction Rebellion en Greenpeace die […]
Ook van de recentste stikstofuitspraak van de Raad van State lijkt het kabinet zich niets aan te trekken. Onteigening is dé manier om de natuur eindelijk voorrang te geven. ‘Het is een politieke keuze. De wil ontbreekt gewoon.’ Terwijl de Raad van State blaft, trekt de politieke karavaan verder. Tijdens een stikstofdebat in de Tweede […]
5 november 2022 Klimaatactivisten klimmen over hekken en bezetten privéjetterrein Schiphol
De groep Nederlanders die bij de energiecompensatie buiten de boot valt, blijkt nog iets groter. Ook een specifieke groep van enkele duizenden tot tienduizenden mensen krijgt in november en december geen 190 euro korting op de energierekening, ontdekte Nieuwsuur. Dat terwijl ze er wel recht op hebben. Het gaat om huishoudens die energie krijgen van leveranciers […]
Twaalf gemeenten hebben voor de komende jaarwisseling een algeheel verbod op het afsteken van vuurwerk afgekondigd. Verder stellen twee gemeenten zo’n verbod volgend jaar in en overwegen nog eens minstens tien gemeenten het verbod ergens in de komende jaren af te kondigen. Dat blijkt uit een rondvraag van de NOS onder 223 gemeenten. […] Dat […]
Samen met Milieudefensie organiseren wij het Krimp Luchtvaart Protest op zaterdag 5 november. Kom op 5 november naar Schiphol! Op zaterdag 5 november protesteren wij op Schiphol om onze onvrede te uiten over de luchtvaart. Wij willen Krimp van de Luchtvaart! Starttijd: 11:00 uur op plein voor Schiphol Plaza Eerst geven we samen De Luchtfietsers een warm onthaal! 11:00 – 11:45 Programma met sprekers […]
De provincie Noord-Brabant heeft besloten om geen vergunningen meer in behandeling te nemen van melkveehouders die hun stal willen aanpassen om de stikstofuitstoot te verminderen. Nieuwe aanvragen voor emissie-arme vloeren worden voorlopig niet meer in behandeling genomen, hoewel eerder was besloten dat dit tot 2024 mogelijk zou zijn. Op het gebied van stikstofreductie voerde Brabant […]
Een stikstoffabriek in het Groningse Zuidbroek die buitenlands gas moet omzetten naar gas dat voor Nederland geschikt is, loopt weer vertraging op, meldt beheerder Gasunie. Aanvankelijk had de fabriek al in april klaar moeten zijn, maar dat schoof op tot de zomer en vervolgens het najaar. Nu gaat de beheerder uit van begin 2023. De […]
De structureel hoge energieprijzen leiden tot te weinig verduurzaming van huurhuizen, terwijl daar wel behoefte aan is. Dat zeggen huurders in de sociale en vrije sector. De situatie leidt tot kou en tocht in huis en spanningen met verhuurders, zo blijkt uit meldingen bij het Meldpunt Energiealarm van de Woonbond. Verhuurders zien de noodzaak om […]
Ga je een woning verhuren? Dan ben je verplicht om een pdf met het energielabel aan de nieuwe huurder te geven. Als de woning geen geldig energielabel heeft, kan je als verhuurder een boete krijgen. Voor verhuurders van huurwoningen onder de liberalisatiegrens wordt het energielabel gebruikt voor het bepalen van de maximale huur van de […]
In het museum Palazzo Bonaparte in Rome hebben klimaatactivisten soep gegooid op een schilderij van Vincent van Gogh. Het werk De zaaier wordt beschermd door glas, meldt het Italiaanse persbureau ANSA. Drie klimaatactivisten plakten zich bij het schilderij ook vast aan de muur met lijm en riepen leuzen over klimaatverandering. Meteen na de actie van de activisten […]
AFM De Amsterdamse gasbeurs ligt internationaal onder een vergrootglas. Toezichthouder AFM doet onderzoek naar mogelijke manipulatie op de marktplaats. De Autoriteit Financiële Markten doet onderzoek naar mogelijke manipulatie van de Amsterdamse gasbeurs. Dat bevestigt bestuurslid Hanzo van Beusekom in een interview met NRC. Van Beusekom is bij de toezichthouder verantwoordelijk voor het ordentelijk functioneren van de financiële markten, […]
VOLKSKRANT COMMENTAAR CARLIJNE VOS Transport per schip of spoor is altijd beter dan per vliegtuig, maar nog beter is het soms om voedsel van ver helemaal niet te importeren. Supermarktketen Lidl wil geen groente en fruit meer laten invliegen om zo bij te dragen aan een schoner klimaat. Ook Albert Heijn, Plus en Jumbo zeggen […]
3 november 2022 SANDER DONKERS IN 150 WOORDEN In het Amsterdamse Concertgebouw verstoorde een klimaatactivist de uitvoering van Verdi’s Requiem. Hij zei nog netjes ‘sorry’, voordat hij begon aan het deprimerende betoog dat we allemaal kennen. Eerdere acties in musea werden gekenmerkt door een warrige, licht absurdistische symboliek die nogal afleidde (waarom een blik tomatenpuree in […]
Het kabinet heeft alle mogelijkheden onderzocht om in Brussel een versoepeling van de regels voor natuurbescherming los te peuteren. Maar ook een zware delegatie van vier ministers slaagde daar niet in, zegt natuur- en stikstofminister Christianne van der Wal. Dat komt volgens haar doordat Nederland zich er niet geloofwaardiger op heeft gemaakt door zich jarenlang […]
Op 28 juni 2019 heeft het kabinet het Klimaatakkoord gepresenteerd en zijn we begonnen met de uitvoering. In het akkoord staan meer dan 600 afspraken om de uitstoot van broeikasgassen tegen te gaan. Verschillende ministeries zijn verantwoordelijk voor de uitvoering: Hieronder vind je het complete akkoord en korte samenvattingen van de afspraken en links naar meer informatie. Elektriciteit In 2030 komt […]
Het is zeer de vraag of het prijsplafond voor energie wel in kan gaan op 1 januari. Energieleveranciers weten nog altijd niet precies hoe de regeling eruit moet zien, en vrezen dat hun systemen niet op tijd klaar zijn om de maatregel uit te voeren. Dat bevestigen meerdere betrokkenen aan Nieuwsuur. Nieuwsuur maakte een rondgang langs betrokkenen […]
Rijke landen stoten de meeste opwarmende broeikasgassen uit, terwijl arme landen het meeste lijden onder de gevolgen hiervan. Al 30 jaar wordt erover gepraat om die arme landen te compenseren voor de gevolgen van klimaatverandering, en al 30 jaar doen de rijke landen er alles aan om hun verantwoordelijkheid in deze te ontlopen, zeggen hulporganisaties. […]
De film How to Blow Up a Pipeline doet vrij letterlijk wat de titel belooft. Het is een spannende klimaatthriller, maar laat ook in detail zien hoe saboteurs te werk gaan. Regisseur Daniel Goldhaber wil een discussie over radicale klimaatactie op gang brengen: “De klimaatbeweging moet nadenken over welke tactieken nodig zullen zijn.” How to Blow Up […]
Arme landen hebben honderden miljarden per jaar nodig door klimaatverandering Arme landen hebben over acht jaar al 164 tot 348 miljard euro per jaar nodig om de ergste gevolgen van klimaatverandering op te vangen, en dit bedrag zal daarna verder oplopen. Dat concludeert VN-milieuprogramma UNEP in een donderdag verschenen rapport. Het onderwerp zal hoog op […]
De wil is er om een gezamenlijke energievoorziening te ontwikkelen, maar er zijn nog barrières te slechten. Ingezonden 02 november 2022 Gemeenten én energiecoöperaties hebben belang om de handen ineen te slaan. De coöperatie heeft gemeentelijke steun nodig om een energievoorziening te kunnen ontwikkelen, met name voorfinanciering en inpassing in het lokale beleid. De gemeente […]
Interview met Tanja Klip, voorzitter van Nationaal Dakenplan. Nederland heeft zo’n vierhonderd km2 aan plat dak op woningen en bedrijfspanden. We moeten daar gebruik van maken, is de oproep van stichting Nationaal Dakenplan. Het gaat hier om een samenwerkingsverband van overheden, bedrijven en kennisinstellingen. Voorzitter sinds vorig jaar is VVD-senator Tanja Klip-Martin. Stel de eisen voor […]
De stikstofuitspraak van de Raad van State van vanochtend, waarbij er een streep is gegaan door de bouwvrijstelling, leidt tot zeer uiteenlopende reacties. Mobilisation for the Environment (MOB) die de zaak had aangespannen is “zeer tevreden”. Brancheorganisatie Bouwend Nederland is helemaal niet tevreden en noemt de uitspraak “dramatisch”. In de Tweede Kamer zijn de reacties […]
“Dit laat nog eens zien hoe urgent de aanpak van de stikstofproblemen is. En die aanpak moet stevig en duidelijk zijn.” Dat zei minister Van der Wal voor Stikstof in een eerste reactie op de uitspraak die de Raad van State vanochtend deed. De hoogste bestuursrechter oordeelt dat stikstof die bij de bouw van projecten vrijkomt niet […]
Dat het RIVM weer fouten heeft gemaakt in de lijst met grootste ammoniak- en stikstofuitstoters is een kras op het blazoen van het instituut. Dat heeft Charles Wijnker, directeur Milieu en Veiligheid van het RIVM gezegd in de Tweede Kamer. De Kamer had het RIVM uitgenodigd om een toelichting te geven op de fout. Wijnker […]
De Raad van State heeft nog geen einde gemaakt aan het Porthos-project voor de opvang en opslag van CO2, maar het ligt voorlopig wel stil. Eerst moeten initiatiefnemers Havenbedrijf Rotterdam, Gasunie en Energie Beheer Nederland (EBN) aantonen dat bij de bouw geen extra stikstof vrijkomt voor de omliggende natuurgebieden in de duinen. Die vertraging zet […]
De Raad van State heeft nog geen einde gemaakt aan het Porthos-project voor de opvang en opslag van CO2, maar het ligt voorlopig wel stil. Eerst moeten initiatiefnemers Havenbedrijf Rotterdam, Gasunie en Energie Beheer Nederland (EBN) aantonen dat bij de bouw geen extra stikstof vrijkomt voor de omliggende natuurgebieden in de duinen. Die vertraging zet […]
Oliebedrijven De kwartaalwinsten van de grote olie- en gasbedrijven zijn astronomisch hoog. Ze profiteren van de extreem gestegen energieprijzen. 8,2 miljard dollar winst voor BP. 19,7 miljard dollar voor Exxon Mobil. 9,5 miljard dollar voor Shell. 12,6 miljard voor Chevron. 9,9 miljard voor Total. En – baas boven baas – 42 miljard dollar nettowinst voor Saudi […]
Kunst Musea hebben prachtige middelen in huis om de gevolgen van klimaatverandering inzichtelijk te maken voor een groot publiek. Laat ze minder terughoudend zijn, betoogt Meta Knol. Terwijl overal ter wereld klimaatwetenschappers schijnbaar vruchteloos bij burgers, bedrijven, media en politiek op de deuren bonzen, zijn de plaktivisten van Extinction Rebellion en Just Stop Oil erin geslaagd om […]
Klimaatactivisten De eerste gedachte vorige week was wellicht verontwaardiging toen klimaatactivisten, na eerder in Londen en Potsdam etenswaar te hebben gegooid tegen schilderijen van Van Gogh en Monet, het Meisje met de parel van Vermeer in het Mauritshuis besmeurden met tomatensoep. Waarom? Waarom onvervangbare kunstwerken, van onschatbare waarde voor de mensheid, inzetten om een boodschap over te brengen? […]
[…] Nu er geen bouwvrijstelling meer is, kan een project pas beginnen wanneer er een natuurvergunning is. Die moet per project worden aangevraagd bij de provincie. Alle lopende vergunningsverzoeken moeten opnieuw worden beoordeeld. Er moet eerst worden uitgerekend hoeveel stikstofschade een project oplevert. Wat de gevolgen van de uitspraak precies zijn voor de bouwprojecten in […]
Een aantal grote bedrijven in de Rotterdamse haven wil met het Porthos-project jaarlijks 2,5 megaton van de CO2-uitstoot afvangen en via een pijpleiding opslaan in de bodem van de Noordzee. Die CO2-besparing telt aardig op. In totaal zou Porthos, waar ook het Havenbedrijf Rotterdam en Gasunie bij betrokken zijn, 37 megaton kunnen bergen. Porthos is […]
De uitspraak die de Raad van State dinsdagochtend deed over de bouwvrijstelling, kan grote gevolgen hebben voor lopende bouwprojecten. Er moeten tot tachtigduizend vergunningen opnieuw worden beoordeeld. Sinds de invoering van de bouwvrijstelling op 1 juli van vorig jaar zijn er in Nederland namelijk tachtigduizend nieuwe bouwvergunningen afgegeven. Per maand komt dat erop neer dat […]
AEDES: Nationale Prestatieafspraken 2023 Op 30 juni heeft Aedes de Nationale Prestatieafspraken volkshuisvesting getekend met de Woonbond, VNG en het Rijk. De ondertekening werd mogelijk na een extra algemene ledenvergadering waarop 95% van de leden instemde met de voorgestelde afspraken. Martin van Rijn: ‘Met het akkoord nationale prestatieafspraken volkshuisvesting tekenen we voor de toekomst.’ De […]
Er is opnieuw een rekenfout opgedoken in de lijst die het RIVM heeft opgesteld van de honderd grootste stikstof- en ammoniakuitstoters van Nederland. De fout is gemaakt bij de beoordeling van diverse varkens- en pluimveebedrijven, schrijft minister Van der Wal voor Natuur en Stikstof aan de Tweede Kamer. Ze vindt het “zeer betreurenswaardig” dat bedrijven […]
De Raad van State heeft een belangrijke pijler van het CO2-beleid van de overheid onderuitgehaald. Het college oordeelde dat de stikstof die bij de bouw van projecten vrijkomt niet buiten beschouwing kan worden gelaten. Daarmee gaat er een streep door de zogeheten bouwvrijstelling. Er moet nu weer per project vooraf worden bekeken hoeveel stikstof er […]
Ook al gebeurt er al veel om klimaatverandering tegen te gaan, toch is het nog te weinig om de klimaatdoelen in Nederland te halen. Dat blijkt uit de zogenoemde Klimaat- en Energieverkenning, de KEV, een jaarlijkse rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving, in samenwerking met onder meer het CBS, RIVM en TNO. Er zijn […]
Zonne-energie wordt steeds groter. Maar hoe toegankelijk is deze zonnerevolutie in het dagelijks leven van burgers? Stel je voor: een wereld die draait op zon. Gebouwen, ramen en muren vangen zonlicht op zonder het stroomnet te hoeven benutten. Weg met torenhoge energierekeningen. In deze wereld worden onze steden volledig verlicht door de enige democratische bron […]
Het kabinet heft 3,2 miljard euro extra winstbelasting bij bedrijven met activiteiten in de ruwe olie, aardgas, kolen en de raffinage van aardolie. De heffing geldt met terugwerkende kracht over 2022 voor overwinsten van de fossiele sector in Nederland. Hiermee geeft Nederland uitvoering aan de solidariteitsheffing, waarover op 6 oktober door de EU afspraken zijn […]
Japke-d. denkt mee NS is in een paar decennia van een trots, glanzend, bedrijf verworden tot een trainwreck waar je tijdens de spits je grootste vijand nog niet in zou sturen. Tijd voor een reddingsactie, vindt Japke-d. Bouma. Het gaat niet goed met de Nederlandsche Spoorweeghen. Kon je vroeger in de trein nog verliefd worden, in alle […]
Stikstofadviseur Johan Remkes bepleit om niet-duurzaam voedsel in de supermarkt te belasten, ziet Jeroom Remmers. Zo’n heffing is goed voor duurzaamheid en goed voor boeren. De boodschappen zijn de laatste tijd flink duurder geworden. Maar ons voedsel is nog altijd spotgoedkoop. Althans, het niet-duurzame voedsel. Duurzaam voedsel is juist veel te duur. Bij Albert Heijn betaal […]
De Nederlandse Spoorwegen willen volgend jaar bij wijze van noodmaatregel beveiligers én eigen kantoorpersoneel inzetten op de treinen. Dat bevestigt een woordvoerder van NS naar aanleiding van berichtgeving van de Volkskrant. Als een en ander lukt, kunnen langere treinen rijden en hoeft er wellicht minder in de dienstregeling gesneden te worden. Als gevolg van personeelstekorten gaat […]
Terwijl ik in het laatste weekend van oktober in een dun T-shirt over straat loop, denk ik aan de mensen die een Vermeer met soep besmeuren abnormaal vinden. Wat een goede week was het voor het klimaat. Nou ja, het was absoluut geen goede week voor het klimaat natuurlijk, dat is het al decennia niet, […]
VOLG WEKELIJKS HET ENERGIEWEERBERICHT MET HELGA VAN LEUR.GEBRUIK DE ENERGIE VAN ZON EN WIND EN BESPAAR OP JE VERWARMINGSKOSTEN. LAAT HET WEER VOOR JE WERKEN LAAT HET WEER VOOR JE WERKEN Op een stralende dag is er meer zonne-energie beschikbaar. Als het flink waait, draaien de windturbines op volle toeren. En op een koude dag is […]
Sinds 1991 worden elk jaar gemiddeld 189 miljoen mensen in ontwikkelingslanden het slachtoffer van extreem weer, bijvoorbeeld door schade aan hun woning of een gebrek aan hulpmiddelen. Dat staat in een maandag verschenen rapport van The Loss and Damage Collaboration. In het rapport staat ook dat de fossiele brandstofindustrie tussen 2000 en 2019 zo’n 30 biljoen dollar […]
Zonnepanelen zijn veel goedkoper geworden en dus kan de subsidie voor zonnestroom worden verlaagd. Dat was de inzet van het vorige kabinet, en het voornemen belandde zelfs expliciet in het regeerakkoord, deze maand precies vijf jaar geleden. Toch staat de oude vertrouwde salderingsregeling nog altijd fier overeind, terwijl het aanvankelijke plan was om de subsidie […]
Ongeveer vijftien leden van actiegroep Extinction Rebellion hebben zaterdagmiddag geprotesteerd in Rotterdam bij het kantoor van ING op het Stadhuisplein. Ze hebben de glazen gevel met olie besmeurd en ook zichzelf overgoten met een zwarte smurrie. Extinction Rebellion is boos, omdat ING nog steeds investeert in projecten met fossiele brandstof. Het zou gaan om 9 […]
27 oktober 2022 ‘Als we een schilderij met aardappelpuree of tomatensoep moeten bekogelen om de samenleving eraan te herinneren dat het fossiele beleid ons allemaal aan het vermoorden is, dan geven we je aardappelpuree op een schilderij’, stelde de Duitse actiegroep Letzte Generation, nadat ze een Monet hadden besmeurd. Twee weken geleden gooiden activisten van Just Stop Oil […]
Klimaattop In de aanloop naar de zevenentwintigste VN-klimaattop (COP27) in Egypte voeren rapporten de druk op regeringsleiders op. Hoeveel verder laat de mens de aarde nog opwarmen? Deze week verschenen er, niet geheel toevallig, diverse rapporten over, met uiteenlopende prognoses en scenario’s. De meeste waren verontrustend, maar er klonk ook iets van voorzichtige hoop. De rode […]
‘Klimaatpaus’ Ed Nijpels wordt in de VVD nog steeds gezien als links. „Er verandert nu zoveel. Als grootste partij en als leider moet je daar een verhaal bij hebben. Dat heeft de VVD niet.” […] „Maar Rutte werd onrustig”, schrijft Nijpels in zijn boek Nooit wachten op later. „Hij parkeerde mij aan de kant. Ik mocht […]
Vanaf 2035 zijn alle nieuwe auto’s die in de Europese Unie verkocht worden verplicht CO2-uitstootvrij. Daarover is in Brussel een akkoord bereikt tussen onderhandelaars van het Europees Parlement, de Europese Commissie en de lidstaten. Het akkoord geldt voor personenauto’s en kleine bedrijfswagens. De bedoeling is dat richting 2035 de uitstootdoelen voor auto’s steeds verder naar […]
Klimaatverandering Met de huidige maatregelen komt de wereld aan het eind van deze eeuw uit op een gemiddelde opwarming van zo’n 2,8 graden. De VN pleit voor een grootschalige transformatie van economieën en samenlevingen. […] De doelen uit het Klimaatakkoord van Parijs uit 2015 om de opwarming van de aarde te beperken tot maximaal 2 of, […]
Kwartaalcijfers Shell verdubbelt zijn kwartaalwinst. Het olieconcern gaat meer betalen aan zijn aandeelhouders. Twee maanden voor zijn vertrek bij Shell was het voor bestuursvoorzitter Ben van Beurden een goed moment om terug te kijken. Negen jaar lang bestuurde hij het olie- en gasconcern en dit was zijn laatste presentatie van de kwartaalresultaten. „Een mix van trots en spijt” […]
De klimaatplannen van regeringen wereldwijd zijn bij elkaar opgeteld nog altijd onvoldoende om de doelen van het Parijse klimaatakkoord te kunnen halen. In 2015 werd daarin afgesproken dat de opwarming van de aarde beperkt moet blijven tot “ruim onder de 2 graden”, en liefst minder dan 1,5 graad. Maar de huidige en nieuwe doelstellingen van […]
Het niveau van de drie belangrijkste broeikasgassen in de atmosfeer heeft vorig jaar een recordhoogte bereikt, meldt de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO). Het gaat om de broeikasgassen CO2, methaan en lachgas. Vooral de uitstoot van methaan liet een grote piek zien; niet eerder sinds het begin van de metingen was de stijging zo groot. Onbekend is nog […]
Nederlanders maken vaker duurzame keuzes dan twee jaar geleden. Ze hebben vaker zonnepanelen (nu 36 procent van de Nederlanders, in 2020 was dat nog 26 procent) eten minder vlees, douchen gemiddeld 8 procent korter, rijden en vliegen minder. Dat blijkt uit onderzoek van I&O Research in opdracht van vakblad Binnenlands Bestuur. Bij veel duurzaam gedrag, zoals het […]
Drie vragen over kunst en activisme Klimaatactivisten in verschillende Europese landen hebben hun werkterrein verlegd van acties tegen de fossiele industrie naar iconische kunstwerken. Hoewel de activisten geen kunst willen beschadigen, zijn musea ongerust. „Lang niet alles hangt achter glas.” De protestactie van klimaatactivist Jelle de Graaf, die zich dinsdagavond in praatprogramma Jinek op de studiotafel vastplakte, overschaduwde […]
De waterkwaliteit in Europa is ondermaats en dus moeten de normen worden aangescherpt, zegt de Europese Commissie. Zo wordt voorgesteld om nieuwe stoffen toe te voegen aan de lijst van schadelijke stoffen die alleen in zeer kleine hoeveelheden in water mogen voorkomen. Opmerkelijk is het voorstel om vervuilende fabrikanten te laten meebetalen aan de zuivering […]
Van januari tot augustus dit jaar werden een derde minder zonneparken aangelegd dan dezelfde periode vorig jaar. Dat bevestigt brancheorganisatie Holland Solar na berichtgeving van het FD. Geplande projecten voor zonneweides en zonnedaken sneuvelen steeds vaker in een voorstadium, mede door de extreem hoge bouwkosten. Niet alleen de prijzen voor zonnepanelen zijn gestegen, ook voor […]
Vanmiddag is het eerste water vanuit de Westerschelde de Hedwigepolder ingestroomd. Het onder water zetten van de polder was de inzet van een strijd die jaren heeft geduurd. Het besluit om de polder onder water te zetten werd genomen in 2005, als natuurcompensatie voor het uitdiepen van de vaargeul naar Antwerpen. Daarbij ging natuur verloren.
De eerste Nederlandse gemeente die voor een deel onder water komt te liggen, ligt niet in Nederland maar in de Caraïbische Zee. Een vijfde deel van Bonaire kan nog deze eeuw onder water verdwijnen. Dat blijkt uit een recente studie van de Vrije Universiteit. Daarin worden de mogelijke effecten geschetst van de opwarming van de […]
De afgelopen zeven jaar zijn er 585 biologische landbouwbedrijven in Nederland bijgekomen. Er zijn nu zo’n 1950 landbouwbedrijven biologisch, blijkt uit cijfers van het CBS. De toename verloopt veel langzamer dan dat de Europese Unie zou willen. De EU-richtlijn is dat in 2030 25 procent van de totale landbouwgrond gebruikt wordt voor biologische landbouw. “We […]
Energiemarkt De basis voor de huidige energiecrisis is decennia geleden gelegd. Den Haag zag met eigen ogen dat Poetin niet te vertrouwen is met zijn gas, maar besloot meer zaken met hem te doen. Tom-Jan Meeus 21 oktober 2022 1. Ministers als ‘opportunistische meelopers’ in Brussel Op een recente maandagmorgen spreek ik via Zoom de Poolse politicus […]
Boerenleiders van “stikstofkartel’ LTO/NZO/NJAK verdienden veel geld aan verdeling van fosfaatrechten ten koste van collega-boeren Dit dreigt nu ook te gaan gebeuren met stikstof als verdienmodel voor illegale uitbreidingen van veestallen. Boeren die zich aan de wet houden worden gestraft c.q. vis(t)en achter het net. Het Financieel Dagblad is vandaag gekomen met een onthutsend artikel […]
Het sympathieke groene imago van Greenchoice leek de laatste maanden af te brokkelen, door tikken op de vingers van toezichthouder ACM. Er was het verwijt van greenwashing. En waarom is hun groene stroom eigenlijk zo duur? Directeur Coen de Ruiter legt uit. Jarenlang waren energieprijzen in Nederland laag, maar ruim een jaar geleden kwam daarin […]
Zakken vol fijngesneden plastic liggen aan de kant van een provinciale weg net buiten het Turkse Adana. Boer Izzettin Akman ziet het er regelmatig gedumpt worden, vaak ’s nachts. Hij heeft zakken opengesneden om te kijken wat erin zit. Het is geen Turks afval. Akman vindt resten die zichtbaar afkomstig zijn uit andere landen. Stukjes […]
Een circulaire stad heeft driekwart minder energie nodig, zegt ingenieursbureau Sweco. Als een stadsdeel circulair wordt ontworpen, kan de energiebehoefte met driekwart afnemen. Dat beweert het internationale architecten- en ingenieursbureau Sweco, dat ook in Nederland 1700 medewerkers heeft, in het nieuwe rapport Circular City Transformation. 26 KWh Het onderzoeksteam van Sweco baseert zijn berekening op een […]
Het plan van Johan Remkes om vijf- tot zeshonderd boeren die veel stikstof uitstoten te laten stoppen, is niet toereikend. Dat zegt het Financieele Dagblad na eigen onderzoek. Haagse bronnen zeggen tegen de krant dat het kabinet daarom werkt aan een plan dat zeven keer zoveel boeren treft. Stikstofminister Van der Wal verwacht dat ze 3500 zogenoemde […]
INTERVIEW LÉONIE VAN DER MAESEN Op haar 96ste heeft Léonie van der Maesen ‘geen tijd om dood te gaan’. Ze is veel te druk met de strijd voor een beter milieu. ‘De mens voelt zich geen onderdeel meer van de natuur, anders zouden we er niet zo mee omgaan.’Op haar 96ste heeft Léonie van der […]
Het verduurzamen van huizen kan en moet sneller dan nu gebeurt, schrijft onderzoeksinstituut TNO in een oproep aan de politiek, woningcorporaties en bouw- en energiebedrijven. Het zou topprioriteit moeten zijn, zeker nu het door de hoge energieprijzen steeds rendabeler wordt om het energieverbruik te verminderen. TNO adviseert de partijen samen een masterplan te bedenken, te beginnen bij […]
Eind 2021 kondigde het pensioenfonds aan versneld te stoppen met fossiele beleggingen. ABP verwacht het grootste deel van de beleggingen in producenten van gas, olie en steenkool aan het einde van het eerste kwartaal van 2023 verkocht te hebben. Het pensioenfonds heeft dit jaar 3 miljard euro aan fossiele beleggingen verkocht. Aandelenkoersen Eind 2021 kondigde ABP […]
Energiebedrijf Vattenfall zet per direct alle investeringen in nieuwe en bestaande warmtenetten ‘on hold’, uit onvrede over een besluit dat het kabinet morgen gaat nemen. Dat heeft het bedrijf vanmorgen aan alle medewerkers laten weten. Vrijdag besluit de ministerraad over de langverwachte nieuwe Warmtewet. Daarin heeft minister Rob Jetten (D66, Energie) volgens Vattenfall laten vastleggen […]
Verduurzaming Minister Jetten wil in een nieuwe wet regelen dat in de toekomst alleen gemeenten eigenaar kunnen worden van warmtenetten. Energiebedrijven worden daarmee op een zijspoor gezet. Energiebedrijven als Eneco en Vattenfall mogen voortaan geen eigenaar meer worden van warmtenetten. Minister Jetten (Energie, D66) wil dat de netwerken voortaan in publieke handen (gemeenten) komen. Dat blijkt […]
Nederland wil af van een verdrag waardoor fossiele bedrijven enorme claims kunnen indienen als ze worden benadeeld door klimaatbeleid. Wat is deze Energy Charter Treaty (ECT), en wat zijn de gevolgen als Nederland eruit stapt? Wat is de Energy Charter Treaty? Het, in goed Nederlands, Energiehandvestverdrag dateert uit de jaren negentig en moest na de […]
Praat over de straat De ’s-Gravendijkwal was een chique weg, tot de ‘tunneltraverse’ erin werd gelegd. Zo verdween het gekrioel op de straat. In den beginne was er het niets. Toen ontstonden hemel en aarde. Op aarde begon leven te krioelen. Daarna mensen. Ze krioelden door de natuur totdat ze zich gingen vestigen en toen […]
Het kabinet scherpt de vergunningen aan voor lozingen van pfas in water. Dat moet ervoor zorgen dat de concentraties pfas in het drinkwater op korte termijn worden teruggedrongen. Minister Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) schrijft dat aan de Tweede Kamer naar aanleiding van een rapport van het RIVM. In dat rapport schrijft het RIVM dat de […]
Stikstofuitstoot Hoe breid je een fabriek uit in een regio met zware stikstofbelasting? FrieslandCampina kocht uitstootrechten van vijftien boeren. Op deze manier had hij nooit verwacht zaken te doen met FrieslandCampina. Lambertus de Bruin (60), melkveehouder, was al jaren lid van de zuivelcoöperatie en kende die goed. Maar dat hij naast melk ooit zijn ‘stikstofruimte’ aan […]
Koolstofdioxide De totale uitstoot als gevolg van verbranding van fossiele brandstoffen zal dit jaar met iets minder dan 1 procent groeien, zo’n 300 miljoen ton CO₂. Eerder was berekend dat dat ongeveer een miljard ton zou worden. In de eerste negen maanden van 2022 is wereldwijd minder CO₂ uitgestoten dan aanvankelijk werd verwacht, meldt het Internationaal Energieagentschap (IEA) […]
Winkelketens zijn bezig hun energieverbruik omlaag te krijgen, ook nu het kouder wordt buiten, blijkt uit een rondgang van de NOS. Want gas en elektra zijn duur en de overheid heeft iedereen opgeroepen om te besparen waar dat kan. Zo gaat in veel zaken de thermostaat naar 19 graden, zoals de overheid adviseert. Plus: systeem checkt […]
Nederland stapt uit een omstreden energiehandvestverdrag. Dat heeft minister Jetten van Klimaat in een debat in de Tweede Kamer aangekondigd. Volgens Jetten is het Energy Charter Treaty (ECT) niet in lijn met het Parijse klimaatakkoord en staat het ECT het halen van het ‘anderhalvegraad-doel’ in de weg. Het verdrag uit 1994 is bedoeld om de […]
Rolls-Royce heeft dinsdag met de Spectre zijn eerste volledig elektrische productiemodel gepresenteerd. De auto komt in het vierde kwartaal van 2023 op de markt en zal rond de half miljoen euro kosten.Door NU.nl Met de komst van de Spectre gaat een langgekoesterde wens van Rolls-Royce in vervulling. Al in 1900 was Charles Stewart Royce, medeoprichter […]
EU-landen zouden een deel van hun gas samen moeten gaan inkopen. Ook moeten er mogelijkheden komen om in te grijpen als de handelsprijzen van gas sterk oplopen. Met deze en andere maatregelen wil de Europese Commissie de hoge energieprijzen bestrijden en zorgen dat er genoeg gas is voor Europese huishoudens en bedrijven. Een van de […]
Rijke landen betalen onvoldoende aan arme landen om de gevolgen van klimaatverandering aan te pakken, stelt Oxfam Novib in een rapport. Volgens de organisatie negeren landen daarmee een afspraak die ruim tien jaar geleden op wereldniveau is gemaakt. Het geld dat arme landen wél krijgen wordt vaak verstrekt in de vorm van leningen in plaats […]
Ongeveer de helft van de kantoren in Nederland voldoet nog niet aan de norm voor energiezuinigheid. Per 1 januari 2023 moeten alle kantoorgebouwen minimaal energielabel C hebben. A++ is het beste label, G het slechtste. Dat gaat niet lukken, schrijft minister voor Volkshuisvesting De Jonge aan de Tweede Kamer. Van de kantoren voldoet nu 50 […]
Onlangs is het V-Team officieel van start gegaan. Met dit samenwerkingsverband wil woningcorporatie Havensteder samen met Smits Vastgoedzorg, Heembouw Wonen, Constructif en BAM Wonen de komende jaren 5.400 sociale huurwoningen in Rotterdam en omgeving duurzamer, comfortabeler en toekomstbestendig maken. Werkzaamheden aan de woningen vinden plaats in bewoonde staat. Het ontzorgen van bewoners staat hierbij centraal. […]
De Markiezeneik op landgoed Amelisweerd bij Utrecht is met een recordaantal van 37.000 stemmen verkozen tot Boom van het Jaar 2022. De ruim 200 jaar oude boom staat symbool voor het protest tegen de verbreding van de snelweg A27. Voor die verbreding moet een groot aantal bomen worden gekapt. Veel Utrechters zijn daar tegen en […]
De energieprijzen zijn aan het dalen. Bij Eneco zijn de variabele tarieven voor november 6 tot 7 procent lager dan in oktober. Het bedrijf is het eerste grote energiebedrijf dat na de enorme prijsstijgingen sinds de zomer de tarieven verlaagt. Klanten die met de nieuwe tarieven te maken krijgen, zullen niet staan te juichen. De […]
ZonnepanelenNever waste a good crisis? A good crisis wasted, helaas: Het prijsplafond voor energie kost23 miljard voor één jaar. Voor dat bedrag hadden álle woningen in Nederland kunnen worden voorzien van zonnepanelen, waardoor deze voor 20 jaar elke woning hadden kunnen voorzien van gratis stroom, aldus TNO. Nu wordt die 23 miljard gebruikt om de fossiele […]
Voor de groene energie van de toekomst spieken wetenschappers bij planten, die brandstoffen kunnen maken met niets dan zonlicht, water en koolstofdioxide. In talrijke projecten wordt gewerkt aan deze kunstmatige fotosynthese. ‘Dit is onze kunstmatige zon’, zegt chemicus Bert Weckhuysen, wijzend naar een lamp in een zwarte kast in zijn laboratorium. De lamp schijnt op […]
“Piekbelasters kunnen zowel agrarische bedrijven als industrie zijn”, schreef stikstofbemiddelaar Johan Remkes in zijn rapport. Dat betekent dat niet alleen boeren, maar ook een aantal industriële bedrijven hun stikstofuitstoot naar nul moeten brengen. Maar vrijwillig uitkopen of verplaatsen lijkt niet haalbaar. Voor de industrie is alleen innoveren een reële optie. Het kabinet maakte vrijdag bekend het […]
Een groep klimaatactivisten van Extinction Rebellion heeft opnieuw enige tijd een deel van de snelweg A12 in Den Haag geblokkeerd. Vanwege de demonstratie was de rijbaan in de richting van Utrecht afgesloten. De rijbaan is weer open voor verkeer. De politie heeft 62 demonstranten aangehouden.
Hoop doet leven. Anders is niet te verklaren waarom het kabinet denkt dat het dit keer wél gaat lukken om met spoed de stikstofemissie van de veehouderij daadwerkelijk te verlagen. Want wat is er nou eigenlijk veranderd sinds oktober 2019, toen het kabinet een ‘slimme en warme’ sanering aankondigde? Veehouderijen zouden worden uitgekocht, verplaatst of […]
Zes jaar geleden begonnen de voetballende broers Siem en Luuk de Jong een kledinglijn. Hun merk ‘2050′ onderscheidt zich door de duurzame productie. Ze maken zich zorgen over het klimaat. ‘Straks wonen onze kinderen op een onleefbare wereld.’ ‘Moet ik een sweater aan of een hoodie? Wat vind jij, Siem?’ Terwijl Luuk de Jong speurt […]
Het kabinet heeft grote moeite met het vinden van een oplossing voor mensen die een gezamenlijke verwarmingsketel hebben, zogenoemde blokverwarming. Hun gezamenlijke ketel verdeelt de warmte over alle bewoners. Het prijsplafond dat de overheid heeft bedacht om mensen te helpen, is voor hen geen oplossing, omdat zij met zijn allen veel meer gebruiken dan een […]
Voorkom betalingsproblemen nu én in de toekomst met structurele beleidsverandering Als gevolg van de ongekend hoge inflatie, stijgende energie- en huurprijzen, en fors duurdere boodschappen ziet een enorm aantal mensen een zware winter tegemoet. Torenhoge energierekeningen dreigen hen in financiële moeilijkheden of schulden te duwen. De betaalbaarheidsproblemen die veel mensen al langere tijd ervaren worden […]
Een halve kilo vlees at Sam Ragab elke dag. Dat ging er met de paplepel in, omdat hij opgroeide in een slagersfamilie. De groothandel die hij en zijn vader hadden, leverde shoarma aan de horeca. Totdat Sam tot inkeer kwam: hij wilde geen dode dieren meer op zijn bord en er ook geen geld aan […]
Massale sterfte van wilde vogels, een recordaantal uitbraken en tientallen miljoenen aan belastinggeld om bedrijven te ruimen. De grootste vogelgriepuitbraak ooit duurt nu al een jaar en stelt de politiek voor flinke uitdagingen én kosten. De Tweede Kamer wordt vandaag bijgepraat over de zorgelijke ontwikkelingen. Het vogelgriepvirus (H5N1) heeft voor het eerst het hele jaar […]
De NOS komt op 1 november met speciale uitzending, die volledig in het teken staat van het klimaat. Het programma gaat De Staat van het Klimaat heten en is te zien op NPO 1, maakt de omroep maandag bekend.Door onze entertainmentredactie In de uitzending heeft presentatrice Saïda Maggé weerman Peter Kuipers Munneke aan haar zijde. Het doel […]
Van de brug die de twee eilanden in het Keniaanse Baringomeer met elkaar verbond, is nog maar weinig te zien. Water golft over het deel van de houten leuning dat nog zichtbaar is. Nog even, zeggen ze hier, en de brug gaat helemaal kopje onder. Het waterpeil stijgt en dat hangt samen met overvloedige regenval […]
Wilt u besparen op uw energie, maar weet u niet zo goed hoe? Dan kunt u een afspraak maken met een medewerker van de Energiebank Rotterdam. Zij kunnen u helpen met tips om te besparen. Dit advies is gratis als u een minimuminkomen heeft. Energiebank Rotterdam Energiebank Rotterdam helpt huishoudens bij het verlagen van hun […]
Wilt u geld besparen op uw energierekening? Vraag dan een energieklusser aan. De energieklusser komt 2 keer bij u thuis en doet kleine klusjes die energie besparen. De gemeente betaalt de kosten. Denk aan ledlampen plaatsen, en tochtstrips en radiatorfolie aanbrengen.Ook vertelt de energieklusser wat uzelf kunt doen om uw energie te besparen.Zo bespaart u […]
Energiebedrijven Vattenfall en Greenchoice gaan bepaalde duurzaamheidsclaims niet meer gebruiken of passen ze aan. Dat doen ze onder druk en na onderzoek van de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Volgens de ACM zetten de twee zich duurzamer neer door vergelijkingen te gebruiken, maar was niet duidelijk op basis waarvan die vergelijkingen werden gemaakt en met […]
Stikstof Natuuractivist Johan Vollenbroek heeft honderden rechtszaken lopen tegen grote uitstoters. Hij mist een aantal zaken in het stikstofrapport van Johan Remkes. Met een aantal punten in het rapport is hij het heus eens. Zoals dat de Nederlandse natuur er „niet goed” aan toe is, een „fors dalende” stikstofneerslag noodzakelijk is om het tij te keren […]
Het kabinet zal wel boeren móéten onteigenen, betoogde Johan Remkes deze week, want binnenkort gaat de Raad van State Nederland verder ‘op slot’ gooien. De kiem voor die vrees ligt in de Rotterdamse haven. […] De laatste noodgreep Nu dreigt ook de laatste juridische noodgreep te sneuvelen: de bouwvrijstelling. Bij de bouw van woningen, wegen […]
In de zorg weten ze het al langer: de zorg moet duurzamer. Maar dat proces gaat langzaam, want organisaties worden het maar niet eens over verplichtende afspraken. Vandaag zou er een duurzaamheidsplan verschijnen, maar dat is uitgesteld. “Gezien de noodzaak is het nodig dat alle zorgorganisaties meedoen”, zegt Cathy van Beek, oud-kwartiermaker duurzame zorg voor het […]
In Lelystad is de grootste batterij van Nederland in gebruik genomen, bedoeld voor de opslag van duurzame elektriciteit. In de batterij kan jaarlijks 30.000 megawattuur elektriciteit worden opgeslagen, vergelijkbaar met het verbruik van 9000 huishoudens. Volgens Giga Storage, het bedrijf achter de megabatterij, gaat het opslagsysteem congestie, ofwel overbelasting van het stroomnet, tegen. De vraag […]
Een bedrijf dat frisdrank in plastic flesjes verkoopt als sponsor van een klimaattop, is dat niet tegenstrijdig? Coca-Cola is een van de sponsors van de COP27 in Egypte dit jaar. Best gewaagd, vindt Willemijn van Dolen, hoogleraar marketing aan de Universiteit van Amsterdam. En niet alleen vanuit het perspectief van de VN, die de top […]
De energieprijzen voor het prijsplafond worden lager dan het kabinet op Prinsjesdag aankondigde. Dat is vandaag bekendgemaakt(externe link). De Woonbond is blij met de lagere prijzen. Zeker de lagere prijs voor stroom. Wel moet er nog een oplossing komen voor huishoudens met blokverwarming. Je betaalt in 2023 €1,45 voor een kubieke meter gas (dat was eerst […]
Johan Remkes’ verzoenende woorden zullen niet genoeg zijn om het radicale deel van de boeren te overtuigen. Nu is het zaak te voorkomen dat het welwillende deel daarvan de dupe wordt.5 oktober 2022 Voor Johan Remkes moet het een vreemde gewaarwording zijn. Al in het najaar van 2019 zette hij op verzoek van het toenmalige […]
De kans dat bodems op het noordelijk halfrond uitdrogen is vanwege klimaatverandering twintig keer zo groot geworden, blijkt uit een onderzoek van World Weather Attribution (WWA), een internationaal team van wetenschappers waar ook het KNMI deel van uitmaakt. Het onderzoek maakt onderscheid tussen agrarische droogte, waarbij de bovenste meter van grond droog is en oppervlaktedroogte, […]
OPINIE De documentaire Wild Port of Europe over de natuur in de Rotterdamse haven hoort niet thuis op het Wildlife Film Festival Rotterdam. Dat vinden 24 natuurorganisaties. ‘Deze door Shell en BP gesponsorde film is de definitie van greenwashing’. Femke Sleegers namens 24 milieuorganisaties Onder de rook van de vervuilende petrochemische industrie floreert de natuur. […]
Klimaat- en energieminister Rob Jetten (D66) gaat ingrijpen op het stroomnet. Dat zegt hij in Nieuwsuur. Hij wil onder meer het tempo van het verlenen van vergunningen om bijvoorbeeld extra stroomkabels aan te leggen, versnellen. Jetten erkent dat het kabinet de afgelopen jaren “meer had moeten doen” om het stroomnet uit te breiden. Door de explosieve […]
De Autoriteit Consument en Markt (ACM) heeft jarenlang waarschuwingen genegeerd dat het elektriciteitsnet overbelast zou raken. De toezichthouder lette vooral op zo laag mogelijke kosten, waardoor het net onvoldoende werd uitgebreid. De ACM had meer ruimte kunnen en moeten bieden voor investeringen, zeggen netbeheerders, onderzoekers en wetenschappers tegen Nieuwsuur. De ACM weerspreekt dat en benadrukt behoedzaam […]
In 2040 reizen we in Europa met de trein, eten we plantaardig voedsel uit de buurt en zijn onze steden groen. Dit zijn zomaar wat punten uit de Jonge Klimaatagenda 3.0. Donderdagavond presenteerde de Jonge Klimaatbeweging die aan minister Rob Jetten (Klimaat). Hoe haalbaar zijn de plannen? Aan de Jonge Klimaatagenda 3.0 werkten zeventig jongerenorganisaties […]
Bij het bouwen van huizen moeten nu al maatregelen worden genomen om zo te anticiperen op de verwachte stijging van de zeespiegel. Dat staat in een rapport van onderzoeksbureau Deltares. Overheden moeten alle grote investeringen in woonwijken en de industrie nu al beoordelen met de gevolgen van de zeespiegelstijging in het achterhoofd, schrijven de onderzoekers. […]
Het kabinet moet zich intensief gaan bemoeien met het aantrekken van arbeidsmigranten van buiten de Europese Unie. Dat adviseert de Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken (ACVZ). Het gaat specifiek om migranten die hier in de langdurige zorg gaan werken, bijvoorbeeld in verpleeghuizen. Doordat zorginstellingen te weinig medewerkers hebben, ontstaan “schrijnende situaties” waarin “noodzakelijke, passende zorg” voor steeds […]
We kunnen er niet omheen. De energieprijzen stijgen. Dat heeft gevolgen voor veel mensen. Niet alleen mensen met een laag inkomen, maar ook steeds meer mensen met een middeninkomen hebben of krijgen het financieel moeilijk. Dit geldt ook voor huurders en medewerkers van Havensteder. Maakt u zich zorgen over de stijgende energieprijzen? Of ondervindt u […]
Rotterdam is de minst duurzame stad van Europa om naar toe te gaan voor een stedentrip. Dat concludeert Bounce, een bedrijf dat in grote Europese steden diensten aanbiedt voor kortdurende opslag van bagage, na een onderzoek onder 28 steden. In het onderzoek vergeleek Bounce de steden op basis van CO2-uitstoot, luchtvervuiling, lichtvervuiling tijdens de nachtelijke […]
Het kabinet kondigde op Prinsjesdag een energieplafond voor alle huishoudens aan. In deze video leggen we uit wat dat is en wat dat voor jouw energierekening betekent. BEKIJK OP NU
Wij zetten ons in om u en uw (klein)kinderen een gezondere toekomst te geven. Steun ons. Daarmee steunt u ook uzelf. Teken als omwonende van Rotterdam Airport Tégen forse groei van het aantal vluchtenTégen halvering van de nachtrustTégen groei door ‘stillere’ vliegtuigenTégen groei door splitsing van de geluidsruimte Laat zien wat u ervan vindt. Alleen dit […]
Een dreigend tekort aan drinkwater in de toekomst, terwijl in de Rotterdamse Esch maar liefst 30 miljoen liter water op voorraad ligt. Toch vormt drinkwater een enorme uitdaging de komende jaren, vertellen de drinkwaterbedrijven in onze regio. Hoe zit dat precies? Wat is er precies aan de hand? In 2030 kan een probleem ontstaan. Dat […]
Vleesvangers en biologische producten kenden afgelopen jaren een constante tot zelfs explosieve groei in supermarkten en speciaalzaken. Maar in deze financieel onzekere tijden zit de klad er behoorlijk in.Marktonderzoeker IRI meldt een kentering in de verkoop van vleesvervangers. Was er de afgelopen jaren een forse verkoopstijging (in 2020 zelfs met 34 procent tot 141 miljoen […]
Drie bedrijven steken definitief 500 miljoen euro in het winnen van aardgas in de Noordzee. De Waddenvereniging is furieus over de plannen en is naar de rechter gestapt. “Bouwen en boren in een beschermd natuurgebied heeft altijd invloed”, zegt Frank Petersen van de Waddenvereniging bij Omrop Fryslân. “Er zijn ontelbaar veel onderzoeken gedaan naar gasboringen en […]
Even op een ‘energiekaart’ kijken voordat je een was gaat draaien of je elektrische auto gaat opladen. Dat kan in Frankrijk op de website Mon Écowatt – die binnenkort wordt uitgebreid met een app en een eigen onderdeel krijgt in het Franse journaal. Met zo’n systeem kunnen Fransen hun energierekening omlaag brengen en kan op nationaal niveau […]
Minister Jetten roept energiebedrijven op zich aan een termijn van dertig dagen te houden, als ze hun tarieven willen verhogen. In de Tweede Kamer zei hij dat de termijn helder is. Vorige week werd bekend dat verschillende bedrijven hun tarieven per 1 oktober willen laten stijgen en de Autoriteit Consument en Markt zei meteen daarna dat die […]
Het nieuwe vogelgriepseizoen staat voor de deur, terwijl de vorige uitbraak nog gaande is. Alleen deze maand al werden ruim 626.000 dieren gedood. Bij een pluimveebedrijf in Drenthe was gisteren de grootste ruiming sinds de eerste uitbraak van het lopende seizoen, bijna een jaar geleden. Het vogelgriepseizoen heeft nog nooit zo lang geduurd en het aantal uitbraken […]
Vanaf 1 oktober 2022 gaat het Groningenveld op de waakvlam, heeft staatssecretaris Hans Vijlbrief (Mijnbouw) maandag besloten. Dat betekent dat het kabinet zich aan de belofte houdt over de gaswinning in Groningen: er wordt voorlopig niet meer dan de minimale hoeveelheid gas gewonnen in het gebied. De minimale hoeveelheid is 2,8 miljard kubieke meter gas […]
Op het platform van vliegveld Zestienhoven bij Rotterdam is net als op Schiphol een ernstige vervuiling met de ‘forever chemicals’ PFAS aangetroffen. Het vliegveld moet de troep binnen vier jaar opruimen.Tweet Dit blijkt uit een beschikking van de Gemeente Rotterdam van 1 november vorig jaar die ons deze week op verzoek werd toegestuurd. PFAS is een verzameling […]
Woningbouw, droogte, verzilting en bedrijven die steeds meer water verbruiken bedreigen de toegang tot drinkwater. Als Nederland niet snel maatregelen neemt, kan er in de toekomst niet overal drinkwater uit de kraan worden gegarandeerd. Daarvoor waarschuwt de Vereniging van Waterbedrijven (Vewin). “Het watersysteem loopt tegen zijn grenzen aan”, staat in een nieuw rapport van Vewin. […]
Nederlandse woningen worden steeds groener, maar de verduurzaming van huizen met energielabel E, F, of G blijft achter. Dat concludeert technologiebedrijf Calcasa, dat in de woningmarkt gespecialiseerd is. In de huurmarkt is het percentage woningen met de laagste energielabels de laatste jaren gelijk gebleven. Halverwege 2022 had bijna een derde van de woningen energielabel A. […]
Het kabinet zet de energieprijzen voor alle huishoudens vast. Dit geldt voor een gemiddeld verbruik tot 1.200 kubieke meter gas en 2.400 kilowattuur stroom. Voor al het verbruik boven deze grenzen betaal je de hogere marktprijs. Het kabinet schat de korting die huishoudens hierdoor krijgen in op 190 euro per maand. De korting is wel […]
Het is nog zeer onzeker of het kabinet op koers ligt om de klimaatdoelen van 2030 te halen. Grote onderdelen van het klimaatbeleid zijn voor het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) nog niet concreet genoeg om mee te nemen in de ramingen van de broeikasgasuitstoot. Uit de nieuwste berekening van het PBL blijkt dat de […]
