Stikstofuitstoot Hoe breid je een fabriek uit in een regio met zware stikstofbelasting? FrieslandCampina kocht uitstootrechten van vijftien boeren.
Op deze manier had hij nooit verwacht zaken te doen met FrieslandCampina. Lambertus de Bruin (60), melkveehouder, was al jaren lid van de zuivelcoöperatie en kende die goed. Maar dat hij naast melk ooit zijn ‘stikstofruimte’ aan het concern zou verkopen, had hij niet voorzien. „We dragen ze een warm hart toe, dus wat dat betreft is het niet erg.”
FrieslandCampina maakte deze maand bekend genoeg stikstofruimte bij elkaar te hebben gesprokkeld voor de uitbreiding van zijn zuivelfabriek in het Brabantse Veghel. Daarvoor kocht het bedrijf, via tussenpersonen, 27 ton uitstootruimte van vijftien boeren, die in allerlei hoeken van de provincie stoppen met hun bedrijf.
De transactie is een opmerkelijk voorbeeld van de levendige handel in stikstofrechten. Dat FrieslandCampina de benodigde stikstofruimte vond, vereiste complexe berekeningen en maanden speurwerk naar geschikte boerenbedrijven. Daarbij rekende het concern tot op de meter precies uit welke natuurgebieden zouden lijden onder de uitstoot van de nieuwe fabriek.
De overeenkomst tussen bedrijf en boeren is volgens de wet in orde, maar de praktijk van stikstofhandel kan rekenen op weerstand. De agrarische wereld is bang voor krimp, omdat stikstofruimte naar andere bedrijfstakken vloeit. En deskundigen vrezen dat op de huidige, krappe stikstofmarkt vooral partijen met geld projecten kunnen realiseren. Ook zijn zij kritisch dat, terwijl de stikstofuitstoot nog veel te hoog is, de ruimte van stoppende bedrijven opnieuw gebruikt wordt.