Marion Koopmans en Mischa Huijsmans Tijdens hun coronawandelingen ontstond bij viroloog Marion Koopmans en zoon Mischa Huijsmans het idee voor een biografie. „De haat en de bedreigingen waren wel een nieuwe dimensie.”
Ze trekken de lila voordeur achter zich dicht en lopen de verwilderde voortuin door, het bos in. Moeder en zoon: Marion Koopmans (66) is wereldberoemd viroloog; haar zoon Mischa Huijsmans (29) is muzikant en studeert culturele antropologie. Hij woont in Londen, maar in maart 2020, aan het begin van de coronapandemie, kwam hij naar Nederland om in zijn ouderlijk huis de lockdown uit te zitten. Dat zou hooguit een paar weken duren, dacht hij. Het werden maanden.
Op deze zonnige novemberdag lopen we het ‘grote coronarondje’, dat ze tijdens de pandemie vaak samen liepen om even los te komen van de krankzinnige hoeveelheid werk die op haar afkwam. „Alleen in het weekend!” zegt Koopmans. „Doordeweeks liepen we het kleine rondje.” Tijdens die wandelingen ontkiemde het idee voor het boek dat dinsdag verschijnt: Viroloog in een veranderende wereld. Zijn naam staat als auteur op de kaft, zij is de hoofdpersoon, maar ze maakten het samen.
Spannend was het, zegt Huijsmans, „een boek maken over, van en met je moeder.” Maar het moest er komen, vond hij. „Om met heen wilden veel mensen weten hoe zo’n uitbraak werkt, wat echt is, wat onzin.” En hij wilde beschrijven hoe het voelde in het centrum van de storm die tijdens corona rond Koopmans woedde.
Koopmans groeide op in het Limburgse dorpje Steyl en studeerde na de nonnenschool diergeneeskunde in Utrecht. Als viroloog maakte ze sindsdien naam op wereldschaal. Ze is adviseur van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO en werkte mee aan de indamming van allerlei uitbraken, waaronder sars (2003), de Mexicaanse griep (2009), mers (2012), ebola (2013), en zika (2016). Sinds 2013 leidt ze de afdeling Viroscience van het Erasmus MC in Rotterdam.
Toch was Koopmans buiten haar vakgebied goeddeels anoniem. Dat veranderde van de ene dag op de andere toen het coronavirus begin 2020 Nederland in zijn greep kreeg en zij als lid van het Outbreak Management Team (OMT) met haar mediaoptredens een BN’er werd.
En Nederland verdeelde. Ze werd een baken van betrouwbaarheid voor velen. Een haatfiguur voor een luidruchtige minderheid, die zijn groeiende wantrouwen – in de wetenschap, in de overheid – op haar projecteerde. Ze kreeg te maken met haatmails en bedreigingen, net als andere prominente wetenschappers, zoals OMT-voorzitter Jaap van Dissel.
CV
MARION KOOPMANS
Marion Koopmans (Tegelen, 1956) begon als tienjarig meisje al een dierenkliniekje voor aangereden dieren in de buurt.
Ze is hoogleraar virologie en leidt sinds 2013 de afdeling Viroscience aan het Erasmus MC in Rotterdam.
Ze is lid van het Nederlandse Outbreak Management Team, zit in tal van adviesraden en adviseert de Wereldgezondheidsorganisatie WHO over nieuwe infectieziekten.
Ze kreeg de Stevinpremie voor haar baanbrekende werk bij de gevaarlijke infectieziekten ebola en zika en de Macchiavelliprijs en de Irispenning voor excellente wetenschapscommunicatie.