Specialist ouderengeneeskunde Ester Bertholet komt bij patiënten thuis langs, want daar zie je véél meer
De doorbrekers, deel 7 | Ouderenzorg Als specialist ouderengeneeskunde smeedde Ester Bertholet een klein zorgteam rondom kwetsbare ouderen in Velp en Arnhem. Dat helpt de huisarts en bespaart op dure ziekenhuis- en verpleeghuiszorg. Ze trok daarmee de aandacht van het ministerie. Maar het zorgsysteem werkt niet mee. […]
Een lege koelkast
Ze stak gewoon van wal, net als op de uni. Vanaf 2011 konden huisartsen uit Velp en Arnhem ouderen met een opeenstapeling van klachten doorverwijzen naar ‘Praktijk Ouderengeneeskunde Bertholet’: ouderen die eenzaam waren én angstig én slecht ter been. Of vermagerd, vergeetachtig én kampend met een hoge bloeddruk. Een verpleegkundige en een specialist ouderengeneeskunde zochten de ouderen thuis op, brachten hun gezondheid en welzijn in de breedste zin in kaart – „hoe ziet uw dag eruit?”, „welke medicijnen gebruikt u?”, „wie zijn uw mantelzorgers?” – en keken even in de koelkast om er soms tot hun schrik achter te komen dat die helemaal leeg was. Op deze manier namen ze ‘zware’ patiënten tijdelijk over van de huisarts, zodat bijvoorbeeld een verwijzing naar het ziekenhuis niet nodig zou zijn.
Ze stelden diagnoses als dementie, parkinson en depressie, pasten de medicatie aan, schreven een beknopt zorgplan, betrokken de mantelzorgers en diëtist en maatschappelijk werker erbij, verdeelden de taken en overlegden samen over de voortgang. En zodra er een nieuw evenwicht was bereikt – afbouw van medicijngebruik, gezonder eetpatroon, vrolijker gemoed – droeg Bertholets praktijk de zorg weer aan de huisarts over, gemiddeld na zeven maanden.
In 2011 zag de praktijk zeventig patiënten en van 2013 tot 2015 per jaar gemiddeld 108. Zeventigers, tachtigers, negentigers. Hun angstgevoel nam af, ze voelden zich fitter en minder neerslachtig en beleefden meer plezier aan eten en drinken, bleek uit een vragenlijstonderzoek onder patiënten en hulpverleners. Verwijzingen naar het ziekenhuis bleken minder vaak nodig en de verhuizing naar het verpleeghuis werd uitgesteld met gemiddeld acht maanden.
Overname
Binnenkort gaat de praktijk over in andere handen. De overnameplannen waren al aanstaande, vertelt Ester Bertholet – “ik ben meer een pionier dan een bestuurder” – maar ze had natuurlijk liever een organisatie in goede conditie overgedragen. Nieuwe eigenaar van haar praktijk wordt Buurtzorg Nederland. Dat is een thuiszorgorganisatie die landelijk werkt en veel bredere hulp aan mensen geeft, van collega-pionier Jos de Blok. Het idee is dat die organisatie haar praktijk zal voortzetten.
En Bertholet zelf? Die zal ouderen thuis blijven bezoeken. Niet alleen in Nederland maar binnenkort vermoedelijk ook in de Franse Pyreneeën, waar ze een huisje heeft. “Ik sprak laatst met een geriater in het streekziekenhuis en tot mijn verbazing werken ze heel erg vergelijkbaar met hoe ik werk.” Ze mag thuiswonende ouderen gaan opzoeken in de dorpjes rondom. “Van die eigengereide bergbewoners, weet je wel. Lijkt me geweldig.”