Meer dan helft van de mensen die op straat slapen, is arbeidsmigrant

Rotterdam – Pauluskerk” by corno.fulgur75 is licensed under CC BY 2.0

Het aantal arbeidsmigranten uit andere EU-landen onder mensen die op straat slapen, is de laatste jaren fors toegenomen. Zij hebben een grote kans om dakloos te worden als zij hun baan verliezen.

Drie van de vijf mensen die op straat slapen is arbeidsmigrant. Dat stelt het Leger des Heils na een rondvraag deze winter onder medewerkers die daklozen helpen op straat. Andere instanties, waaronder de brancheorganisatie maatschappelijke opvang en de gemeente Den Haag en de gemeente Amsterdam, herkennen dit beeld.

Bij deze cijfers gaat het om daklozen die geen gebruikmaken van opvang omdat ze dat niet kunnen of willen. Deze groep vormt een niet geringe minderheid van het totale aantal daklozen in Nederland, dat het CBS schat op ruim dertigduizend.

[…]

„Arbeidsmigranten worden heel makkelijk ontslagen en raken zo dakloos”, zegt een woordvoerder van het Leger des Heils. „Of er blijkt bij aankomst in Nederland überhaupt geen werk en woonruimte voor ze te zijn, terwijl dat wel beloofd was.”

Er zijn meer dakloze arbeidsmigranten in Nederland doordat er überhaupt meer arbeidsmigranten zijn, zegt het Leger des Heils. Sinds de uitbreiding van de Europese Unie in 2004 met onder meer Polen is de groep sterk gegroeid.

De laatste vijftien jaar is het aantal arbeidsmigranten in Nederland verviervoudigd tot bijna een miljoen in 2022. Naar schatting zo’n drieduizend van hen waren dakloos, aldus stichting Barka die deze groep bijstaat. Uit een rondgang van RTL Nieuws lang meerdere maatschappelijke organisaties blijkt dat het eind vorig jaar zou gaan om zeker zesduizend mensen.

EU-arbeidsmigranten die naar Nederland komen om laagbetaald werk te doen, hebben een grote kans om dakloos te worden als zij hun baan verliezen. Ze werken doorgaans via een uitzendbureau in de tuinbouw, de distributie of de vleesverwerkende industrie. De werkgever regelt vaak ook de huisvesting. Als de arbeidsmigrant ontslagen wordt, verliest hij of zij ook de woonruimte.

Ook de Pauluskerk in Rotterdam, een dagopvang voor daklozen, herkent het beeld dat drie op de vijf mensen die op straat slaapt arbeidsmigrant is. Van de 150 daklozen die dagelijks gebruikmaken van de Pauluskerk zijn er zo’n 90 ooit vanuit Oost Europa naar Nederland gekomen om te werken. „Het is dus zelfs de vraag of het aantal niet hoger ligt dan drie op de vijf”, zegt Aagda Fredrikze, bij de Pauluskerk verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering.

In een tijdelijke opvanglocatie in Den Haag, die NRC in januari bezocht, was destijds zo’n 80 procent van de dakloze mensen daar ooit als EU-arbeidsmigrant naar Nederland gekomen.