De voedselindustrie zal ons niet gezonder laten eten
Voedselindustrie OPINIE
Gezond eten zou geen commerciële handelswaar moeten zijn, schrijft Floris Visser. Laat de overheid ingrijpen.
Uit een recent onderzoek van Ipsos, waarover NRC afgelopen week berichtte, blijkt dat „1 op de 7 Nederlanders te weinig eten heeft, te weinig gevarieerd of gezond eten heeft of van beide niet genoeg heeft”.
Deze situatie op zich is al schrijnend , maar dat dit een direct gevolg is van marktwerking maakt het des te pijnlijker. Vrijwel de volledige voedselindustrie wordt gedreven door winstmaximalisatie. En in de boardroom weet men dat je aan onze driften zoals vet, suiker en zout het meest kunt verdienen. Met andere woorden, ziekmakend eten is een dankbaar verdienmodel. En dus valt bijna 80 procent van het aanbod in de supermarkt niet in de Schijf van Vijf en geldt hetzelfde voor 90 procent van het aanbod in de horeca. Ondertussen keerden de drie grootste voedselbedrijven in Nederland 6,5 miljard euro aan dividend uit aan aandeelhouders in 2022.
Zeker, er zijn ook gezonde producten. Het aanbod daarvan is alleen vele malen kleiner. En gezond is vaak duurder, zo zijn bijvoorbeeld witte graanproducten goedkoper dan volkoren varianten. Daarbij moeten we ons afvragen waarom we toestaan dat gezond eten eveneens een verdienmodel is. Gezond eten is voor ieder mens een eerste levensbehoefte, geen luxe. Van betaalbaar gezond eten profiteert iedereen, van winst alleen een kleine groep aandeelhouders.
De toegang tot betaalbaar goed eten is van algemeen belang, maar het voedselsysteem dient commerciële belangen. En dit is waarover zelden gesproken wordt. We hebben het over een suikertaks, btw-verlaging op groente en fruit, of vragen het bedrijfsleven of ze minder reclame willen maken voor ongezonde producten, terwijl de onderliggende oorzaak van het probleem de privatisering van de voedselsector is. Winstmaximalisatie gaat de volksgezondheid niet verbeteren, de verduurzaming van de landbouw niet versnellen en sociale ongelijkheid niet verkleinen. Integendeel.
Floris Visser is de oprichter van Public Food, een stichting die zich bezig houdt met voedselrechtvaardigheid