Een vrouw met dementie, een gevecht tegen de onbereikbaarheid

Photo by Astrid Schaffner on Unsplash

Een vrouw met dementie staat centraal in het project Clouded Memories van fotograaf Ruchama van der Tas. „We hebben veel gepraat over de ethische kant.”

‘Zondag 6.26. Stilte in huis. Medewerkers bij elkaar. Ging weer terug naar kamer. Situatie voelt vervelend. Waar hoor ik nu bij? Voelt ‘opgesloten’. Ga maar wat lezen.’ Marleen (79) woont sinds een paar jaar in een gesloten woongroep voor mensen met dementie in Harderwijk. Fotograaf Ruchama van der Tas (21) studeerde dit jaar af aan de Nederlandse Academie voor Beeldcreatie in Apeldoorn met Clouded Memories, een poëtisch en gelaagd boek dat ze maakte over Marleen.

Daarin wisselt ze handgeschreven briefjes en portretten van Marleen af met natuurfoto’s, privéfoto’s van vroeger en stillevens op haar kamer – tandenborstels en een schilderkwast in een beker, een houten tafel die vol ligt met boeken en papieren, een beeldhouwwerkje dat ze ooit maakte van haar gezin van vier: zij, haar man en hun twee zonen.

Van der Tas: „Ik heb al een paar jaar een bijbaantje als gastvrouw op deze woongroep. Thee en koffie zetten, helpen met het eten. Fantastisch werk. Ik had gelijk een klik met Marleen. Ze is heel positief en open. Ze is creatief en haalt plezier uit plaatjes knippen en plakken, tekenen, schilderen. Ze houdt van wandelen, van dansen in haar kamer. Maar ze worstelt ook met gevoelens van eenzaamheid, gemis en onmacht. Er zijn heldere momenten, maar soms is alles vaag. Dat roept onzekerheid op. ‘Ik wil bereikbaar blijven en niet onbereikbaar worden en afsluiten’ schrijft ze in een van haar briefjes. ‘Onduidelijke situatie. Frustrerend!’ Die woorden geven zo goed haar strijd weer.”

[…]

Ruchama van der Tas: Clouded Memories. Uitgave in eigen beheer. 96 blz, € 50. Info ruchamavdtas.nl