Meer kritiek op controles bij demonstraties: ‘de politie moet faciliteren’

EXTINCTION REBELLION – REBELLIE TEGEN UITSTERVING Beeld ©XR

“Ik schrok van dit rapport”, zegt Jon Schilder, hoogleraar staats- en bestuursrecht aan de Vrije Universiteit Amsterdam, maar hij prijst het Amnesty-rapport over ID-controles bij demonstraties ook. En ook hij trekt een harde conclusie: “De wet op de identificatieplicht schiet zijn doel voorbij. De overheid moet terug naar de tekentafel.”

Volgens Amnesty International houdt de politie in Nederland demonstranten ongeoorloofd in de gaten. Vreedzame demonstranten worden onrechtmatig gecontroleerd op hun identiteitsbewijs, schrijft de organisatie. De politie ontkent tegenover Amnesty dat de werkwijze onrechtmatig is. Er wordt niets met de gegevens gedaan, tenzij een agent gericht zoekt, zegt de politie.

Hoogleraar Schilder vindt het wel onrechtmatig en noemt het vooral kwalijk dat de politie demonstranten systematisch controleert. “Het rapport laat zien dat er wantrouwen is, terwijl de politie een demonstratie hoort te faciliteren en niet op deze systematische manier om gegevens hoort te vragen. Het mag niet, er is geen juridische basis voor.”

De wet op de identificatieplicht is een mislukking, vindt Schilder na het lezen van het Amnesty-rapport. “De Tweede Kamer moet een debat aanvragen. Het is nodig om in de wet nauwkeuriger te formuleren wanneer om een ID mag worden gevraagd, want dat doet de politie nu niet goed.”