Mensen met schulden komen vaak niet naar de rechter, en dat vergroot hun problemen
Wie met schuldproblemen kampt, komt al gauw in contact met de rechter. Die neemt dan een beslissing over een oplossing voor de problemen. Maar meestal komen schuldenaars niet opdagen, blijkt uit nieuwe cijfers van de Raad voor de rechtspraak. In 2021 lieten 172.000 van de 202.000 mensen die een uitnodiging kregen, verstek gaan.
De rechter moet dan alsnog een vonnis uitspreken, zonder oplossing voor de schulden. Schuldeisers mogen openstaande bedragen dan innen, vaak inclusief extra kosten. Dat brengt mensen met schulden nog verder in de problemen.
“Als iemand niet verschijnt, dan zijn we op basis van de wet genoodzaakt om een verstekvonnis uit te spreken”, zegt Herman van Harten, rechter in Den Haag. “Dan help je iemand niet verder, je jaagt ze juist nog meer de schulden in.”
Ongeopende brieven
Al jaren komt maar een klein percentage van de wanbetalers opdagen op hun zitting. Enkele rechtbanken experimenteren nu met andere manieren om met betalingsachterstanden om te gaan. Zo wordt in overleg met de schuldeiser gekeken naar wat iemand wél kan betalen en zijn de zittingen bij de rechters kleinschaliger.
Er is op de zitting ook geen deurwaarder aanwezig en er zijn geen extra incassokosten. “Dat scheelt aanzienlijk”, zegt Marjolein van der Kolk, rechter in Rotterdam. Tijdens de zitting draagt ze geen toga, maar gewoon een spijkerjasje.
“We proberen mensen echt aan te sporen om naar de rechtbank te komen. We sturen er ook nog een whatsappje achteraan. De ervaring leert dat mensen met schuldproblemen vaak hun brieven niet meer openen.”
Twee jaar oude post
De angst voor rekeningen, deurwaarders en aanmaningen is soms zo groot dat mensen hun post niet meer durven open te maken, ziet ook financieel coach Willem Los. Mensen weten niet waar ze moeten beginnen, zien door de bomen het bos niet meer en missen dan ook de uitnodiging van de rechtbank.
“Mensen zijn murw geslagen door alle dreigementen van deurwaarders”, zegt Los. Mensen komen bij hem met zakken post. “Soms wel van twee jaar oud.”