Voorstanders Europese natuurwet hekelen ‘mythes’, stemming geen gelopen race
De voorgestelde Europese natuurherstelwet is vooral een middel om ervoor te zorgen dat 30 jaar oude natuurafspraken worden nageleefd. Dat zeggen experts in milieurecht tegen NU.nl. Donderdag wordt in Straatsburg gestemd. En dat is nog geen gelopen race.
Het debat over Europese natuurbescherming is gegijzeld door een zevental mythes. Dat schrijven dertien Nederlandse natuurorganisaties in een brief aan de Nederlandse Tweede Kamer. De meest hardnekkige is misschien dat de Europese voedselvoorziening in gevaar zou komen, zoals onder andere CDA-Europarlementariër Esther de Lange suggereerde.
Ook voor de toekomst van onze landbouw is het essentieel dat onze natuur herstelt, zegt Harm Dotinga, milieujurist van Vogelbescherming. “Denk aan verminderde gevoeligheid voor droogten, verbetering van bodemleven en bovenal herstel van bestuivende insecten, zoals bijen, vlinders en zweefvliegen.”
Die gaan in razend tempo achteruit, en zijn ook noodzakelijk voor meer dan 75 procent van onze voedselgewassen. Sterker nog, de ‘milieudienst’ van bestuivende insecten heeft voor de landbouw een economische waarde van 5 miljard euro, zo berekende de Europese Commissie eerder.
Herstel van insecten is ook belangrijk voor plaagbestrijding, zegt Jonathan Verschuuren, hoogleraar Europees milieurecht van Tilburg University. Dat moet dan wel hand in hand gaan met een afname van pesticidengebruik, waar de insecten onder lijden.
Hij zegt dat de Europese landbouw- en voedselvoorziening aan de vooravond van grootschalige verduurzaming staan. Dat gaat niet alleen over biodiversiteit, maar ook over klimaatverandering en de volksgezondheid.
Wetsvoorstel moet einde maken aan uitstelgedrag
Daarbij gaat niet zozeer de ambitie voor natuurbescherming omhoog, maar met name de effectiviteit van bestaande afspraken. “Natuurherstel is al ruim 30 jaar een verplichting onder de Habitatrichtlijn”, zegt hoogleraar natuurbeschermingsrecht Arie Trouwborst, ook van Tilburg University. “Die wetgeving bevatte echter geen deadlines, en herstelmaatregelen zijn door overheden steeds voor zich uitgeschoven.”
De voorgestelde nieuwe wet vraagt daarom van landen een nationaal natuurherstelplan te maken, zegt Verschuuren. Zulke plannen moeten per land stapsgewijs leiden tot herstel van verschillende soorten natuur die nu in een slechte staat zijn, zoals moerassen, duinen en heidegebieden. In 2030 moet 30 procent hersteld zijn, in 2040 60 procent en in 2050 90 procent.
[…]
Donderdag een spannende tussenstemming
Donderdag wordt er over het wetsvoorstel gestemd door de Milieucommissie van het Europees Parlement. Europarlementariër Mohammed Chahim van de PvdA hoopt dat die stemming positief zal uitvallen, maar merkt dat er ook sterke tegenkrachten zijn. “Sommige partijen zetten alles op alles om de wet van tafel te vegen, onder het mom van dat we Nederland hiermee op slot zouden zetten.”
Ook dat economische tegenargument is wel een mythe te noemen, zegt Trouwborst. “Het écht herstellen van ecosystemen is de enige manier om ruimte te maken voor nieuwe economische initiatieven. Hoe beter de natuur het doet, hoe meer de boel juist weer van het slot gaat.”
Bas Eickhout, Europarlementariër voor GroenLinks, denkt dat het er donderdag om gaat spannen. “Als we nu de hoofden tellen, lijken we uit te komen op 44 voor en 44 tegen.” Maar hij zegt ook te verwachten dat het uiteindelijk zal kantelen naar een meerderheid voor de wet. “Het debat is nog gaande, en niet iedereen heeft een definitieve positie ingenomen.”
Als de Milieucommissie akkoord gaat, volgt in juli een stemming in het voltallige Europese Parlement. En daarna zullen ook ministers van alle landen zich nog over de wet uitspreken. De wet die er voorlopig dus nog lang niet is.