DUTILHHUIS

Rechtszaak Milieudefensie tegen Shell Het langverwachte hoger beroep in de baanbrekende klimaatzaak van Milieudefensie tegen Shell begint deze week. Het fossiele-energiebedrijf haalt alles uit de kast om de eerdere nederlaag ongedaan te krijgen. Maakt het enige kans? De wereld kijkt mee.

Wael Sawan, de topman van Shell, ligt er nog net niet wakker van. Maar dat het hem grote zorgen baart, zal hij niet ontkennen. Als de rechtszaak opnieuw verkeerd uitpakt, zou Shell een groot probleem hebben.

Met de rechtszaak bedoelt Sawan de spraakmakende procedure die Milieudefensie, samen met andere milieuorganisaties, zes jaar geleden begon om Shell te dwingen veel sneller te ‘vergroenen’ dan het zelf wil. In 2021 leidde die procedure tot een internationaal opzienbarend vonnis. De rechtbank gaf Milieudefensie op vrijwel alle punten gelijk en verplichtte Shell tot een fikse reductie van zijn CO₂-uitstoot – evenals die van zijn klanten, die voor nog véél meer broeikasgasemissies zorgen door bijvoorbeeld met Shell-benzine in hun auto te rijden.

Voor het eerst in de wereld verplichtte een rechter een groot oliebedrijf tot vergaande reductie van ‘zijn’ uitstoot: met 45 procent in 2030. En dat uitgerekend in een land waar bedrijven traditioneel veel vrijheid genieten.

De advocaat van Milieudefensie, Roger Cox, werd na de overwinning door Time magazine uitgeroepen tot een van de honderd invloedrijkste mensen ter wereld. Voormalig vicepresident van de Verenigde Staten Al Gore, ook bekend van zijn klimaatdocumentaire An Inconvenient Truth, lauwerde Cox in het blad met het bereiken van een „keerpunt als het gaat om de verantwoordelijkheid van de fossiele industrie in de klimaatcrisis”.

Bij Shell en andere grote bedrijven overheerste schrik: wat gebeurde daar in vredesnaam in Nederland? De rechtbank ging hier haar boekje te buiten, klonk al snel uit delen van het bedrijfsleven. Het is aan de wetgever om regels voor bedrijven op te stellen, niet aan rechters.

Deze week begint het langverwachte hoger beroep, en Sawan is erop gebrand niet nog een keer een nederlaag te lijden. Als de reductieplicht blijft bestaan, zit er weinig anders op dan fors minder producten te verkopen, klinkt het bij Shell. Of het eerdere vonnis zal standhouden? Shell kan het zich niet voorstellen, maar in het ‘klimaatkamp’ gaan ze evengoed vol vertrouwen uit van een herbevestiging van hun gelijk.

Milieudefensie-advocaat Roger Cox is in elk geval een geduchte tegenstander voor Shell. Hij stond aan de basis van de rechtszaak die Urgenda aanspande tegen de Nederlandse staat en tot aan de Hoge Raad won. In die zaak werd de staat een reductiedoel opgelegd.