‘De zeventigers van Cooperatie Laatste Wil die vandaag voor de rechter staan zijn in ieder geval geen doorsnee criminelen’
Vandaag begint het strafproces tegen leden van de Cooperatie Laatste Wil. Ze worden verdacht van het vormen van een criminele organisatie, die als doel had het zelfdodingspoeder Middel X te verstrekken. We bellen met verslaggever Maud Effting. Zij volgt de vereniging al jaren, net als de discussie over het zogenoemde vrijwillige levenseinde.
Maud, wat staat er op het spel?
‘Er staan zeven mensen voor de rechter, allemaal zeventig jaar of ouder. Volgens het Openbaar Ministerie vormden zij een criminele organisatie die het doel had om hulp te bieden bij zelfdoding. Het gaat daarbij om Coöperatie Laatste Wil, die al jaren ijvert voor het recht van mensen op een humaan middel om het leven zelfstandig en zonder arts te kunnen beëindigen.
‘Ze kwamen in 2017 op de proppen met Middel X, een dodelijk poeder. Dat poeder is op zich een legaal verkrijgbaar product. De verkoop aan particulieren is echter aan banden gelegd, door een convenant dat de overheid heeft gesloten met de chemische industrie. Als het middel wordt verstrekt met het oog op het beëindigen van het leven, en dat vervolgens ook plaatsvindt, dan kan die verstrekking worden gezien als hulp bij zelfdoding. Op dat delict staat drie jaar celstraf. In de afgelopen jaren hebben zeker tientallen mensen met het middel een einde aan hun leven gemaakt.
Hoe plaats je dit strafproces in de vele jaren dat er al wordt gesproken over de mogelijkheid zelf te kunnen kiezen voor een vrijwillig levenseinde?
‘Er is jaren gezocht naar de Pil van Drion, een nog niet bestaand middel waarmee een hoogbejaarde die naar eigen oordeel klaar is met leven op een humane wijze uit het bestaan zou kunnen stappen. Cooperatie Laatste Wil (CLW) heeft Middel X echt gelanceerd als een oplossing. Heel veel mensen wilden het toen hebben.’
‘Ook tegen andere individuen lopen al processen wegens directe hulp bij zelfdoding. Alex S. zou bijvoorbeeld 1.600 pakketjes verkocht hebben van het middel, waarna minstens tien mensen overleden. Hij is veroordeeld tot drieënhalf jaar cel, waarvan anderhalf jaar voorwaardelijk. De rechtbank nam hem onder meer kwalijk dat hij geen vragen stelde aan de kopers van het middel. Daardoor is hij volgens de rechters ‘zeer lichtvaardig’ met het leven van anderen omgesprongen.’
[…]
Hoe zie jij de verdachten, als idealisten of vrijbuiters?
‘Moeilijke vraag. Het zijn in ieder geval geen doorsnee criminelen. Je kunt zeggen dat ze een idealistische en activistische inslag hebben. Het gaat ze niet om geld. Ze willen mensen helpen. Dat geldt in ieder geval voor een deel van de leden van Laatste Wil. De strijd voor een legaal vrijwillig levenseinde wordt door sommigen ook wel vergeleken met de strijd die eerder werd gevoerd voor abortus. De coöperatie is ook bezig met een zaak tegen de Staat, om hulp bij zelfdoding uit het Wetboek van Strafrecht te halen.
‘Een deel van de Nederlandse bevolking zou ook wel een goed werkend middel voor een zelfgekozen levenseinde in het nachtkastje willen hebben. Dat heeft te maken met de vergrijzing en de angst voor aftakeling, maar ook met de toegenomen wens voor autonomie. Mensen willen zich niet meer zomaar neerleggen bij het oordeel van een arts als het gaat om het einde van hun leven. Maar het blijft een onoplosbaar dilemma: dat zelfbeschikking voor ouderen tegelijkertijd een groot risico is voor een andere, kwetsbare groep.’
#
Denk jij aan zelfdoding? Je bent niet alleen. Neem contact op met 113 Zelfmoordpreventie via www.113.nl of bel 113 (lokaal tarief) of 0800-0113 (gratis).