PRATEN MET JE IMPLANTATEN
Medische kunst
Om medische vervangonderdelen – implantaten – beter in het lichaam te kunnen accepteren, ontwierp Bertrand Burgers knuffelbare, sprekende implantaat-kunstwerken.
Een vrouw luistert naar het afscheid van de kunstklep in haar hart. Een jaar geleden heeft zij die geïmplanteerd gekregen. Inmiddels hebben haar weefselcellen zelf een nieuwe klep gevormd. De implantaat-klep heeft hierbij geholpen als mal, als ‘bakvorm’.
De kunstklep kan praten. Ademloos luistert de vrouw naar de afscheidswoorden van het implantaat, dat zegt: „Ik voelde me welkom in jou, terwijl ik de pijn in jouw hart verzachtte. Wij zijn samengesmolten. Ik moedig je aan na te denken over de betekenis van onze symbiotische relatie. Wij zijn een dans tussen organisch en kunstmatig leven, tussen natuur en technologie.”
Fantasie? Ten dele. Maar vooral: kunst, in dienst van de wetenschap. Het idee is afkomstig van twee medisch-ethici, Anne-Floor de Kanter en Manon van Daal, verbonden aan het Universitair Medisch Centrum in Utrecht. Zij onderzoeken de ethische spanning tussen lichamelijk haperen en medisch repareren. Zij hebben hierbij de hulp ingeroepen van een kunstenaar, Bertrand Burgers. Hij ontwierp drie kunstwerken, geïnspireerd op implantaten: van een hartklep, een meniscus en een gehemelte. Aan elk hiervan voegde hij een audiofragment toe – alsof het levende hulpstukken zijn, die kunnen praten.