Nederland ‘krakend tot stilstand’ te komen
Plannen voor Nederland
Het lukt de overheid niet de grote ambities rond woningbouw, natuur en groene energie waar te maken. Het probleem is de ongelijkheid tussen beleid en uitvoering, zegt de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur.
Nederland dreigt „krakend tot stilstand” te komen, waarschuwt de Raad voor leefomgeving en infrastructuur (Rli). De overheid heeft grote plannen voor bijvoorbeeld woningbouw, natuurverbetering, de energietransitie en verkeer en vervoer, maar „de uitvoering loopt achter of komt niet van de grond”, zegt de Rli, onafhankelijk adviseur van regering en parlement.
Die waarschuwing staat in het advies De uitvoering aan zet dat dinsdag is gepubliceerd. „Het is een noodkreet, achter de beschaafde taal van een analyse”, zegt Jeanet van Antwerpen, Rli-lid.
Een van de oorzaken is de kloof tussen beleid en uitvoering. Van Antwerpen: „Neem elkaar serieus, betrek alle partijen vóórdat je beleid gaat maken. Dat past ook bij de ‘nieuwe bestuurscultuur’ van transparantie en vertrouwen. Als doelen niet of niet op tijd worden gehaald, gaat dat knagen bij burgers.”
Woningen en water
Tot 2030 wil het demissionaire kabinet bijvoorbeeld honderdduizend woningen per jaar bouwen, maar het aantal bouwvergunningen blijft ver achter en zal volgend jaar verder krimpen. Volgens internationale afspraken moet in 2027 de kwaliteit van het oppervlakte- en grondwater zijn verbeterd, en er 80.000 hectare natuur bij zijn gekomen. Ook dat gaat Nederland in dit tempo nooit halen.
[…]
Hoe dan ook zal het nieuwe kabinet verder moeten met de grote ruimtelijke opgaven voor de toekomst. In politiek Den Haag klinkt niet de roep om meer gelijkwaardigheid tussen beleid en uitvoering, maar juist voor meer centrale regie bij de inrichting van Nederland. De opheffing van het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer in 2010 noemt het kabinet nu een historische fout.
Hoe het Rijk de regie over de inrichting van Nederland losliet
25 JULI 2022
De opheffing van het ministerie van VROM in 2010 volgde uiteindelijk op een andere politieke opschudding: het minderheidskabinet-Rutte I van VVD, CDA met gedoogsteun van de PVV. Ruimtelijke ordening slonk in het regeerakkoord naar zeven regels.
„Thema’s waar VROM sterk in was, waren plotseling uit de gratie”, vertelt Cramer.
„Klimaat, milieu, natuur en cultuur.” „Ze hebben alles over de schutting gegooid en gedacht: nou, we zijn er vanaf”, zegt de bekende stedenbouwkundige Riek Bakker.
„Onbegrijpelijk en pijnlijk”, vindt de toenmalige Rijksbouwmeester Liesbeth van der Pol het nog steeds. „Ons atelier bestond uit veertig mensen. We hebben nog gelobbyd als beesten bij ministers. Er is met VROM veel kennis verloren gegaan om snel, kwalitatief en experimenteel te bouwen.”