De geschiedenis laat zien: Shell houdt niet van verliezen
Beoordeling: 3 van de 5.
●●●●●
Bedrijfsgeschiedenis
De klimaatcrisis stelt Shell voor grote uitdagingen. Maar het bedrijf verkeerde vaker in crisis en kwam daar niet zelden sterker uit. Dat laat Marcel Metze zien in een doorwrochte studie naar de geschiedenis van het bedrijf.
Bestaat Shell over 25 jaar nog? Vraag het klimaatactivisten en het antwoord is een helder ‘nee’. Wie van de verkoop van fossiele brandstoffen zijn core business heeft gemaakt, en daarmee een grote bijdrage levert aan gevaarlijke klimaatverandering, heeft geen bestaansrecht meer, menen zij.
Bij Shell zelf denken ze daar anders over. Daar stellen ze dat de wereld voorlopig nog lang niet zonder olie en gas kan. En met die wereld bedoelt het tegenwoordig Britse bedrijf dan vooral: het armere deel. Dat heeft zelf nauwelijks bijgedragen aan klimaatverandering en de honderden miljoenen inwoners willen nu ook wel eens profiteren van wat welvaart.
Wie in de toekomst wil kijken, doet er soms goed aan terug te blikken op het verleden – al biedt dat vanzelfsprekend geen garanties. Wie de geschiedenis van Shell overziet, zoals beschreven in Marcel Metze’s, Hoog spel. De politieke biografie van Shell, komt tot de al even heldere conclusie dat het bedrijf een overlever is, met een lange adem. Een winnaar ook, die niet van verliezen houdt.
Shell heeft zich de afgelopen decennia vaker in lastige situaties gemanoeuvreerd, en kwam (geregeld) onder druk te staan. Maar het kwam daar over het algemeen altijd goed uit, en geregeld zelfs beter dan daarvoor, door gewiekst handelen. De Nederlandse regering verzoekt Shell in de Tweede Wereldoorlog zijn olieputten in Nederlands-Indië te vernielen, om te voorkomen dat die in handen vallen van de Japanners. Maar Shell doet dat op zo’n halfslachtige manier dat ze snel weer in gebruik kunnen worden genomen. Mocht de oorlog eindigen, dan wil Shell die putten wel zo snel mogelijk weer exploiteren. Uiteraard volgt ook een verzoek om compensatie.
Metze (1952), tevens medeoprichter van journalistiek platform Investico, werkte tien jaar aan zijn boek.