Overheidsbeleid remt innovatie: ‘Gevestigde bedrijven te veel gepamperd’
De overheid geeft te vaak verkeerde prikkels aan het bedrijfsleven als het gaat om grote maatschappelijke problemen als klimaat, volksgezondheid en arbeidsmarkt, vindt de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR). Het “pamperen” van de huidige grote spelers moet stoppen en innovatie moet meer gestimuleerd, raadt het rapport Goede Zaken aan.
“Het regeringsbeleid houdt gevestigde ondernemingen te veel uit de wind: dat maakt hen afwachtend en belemmert vernieuwing”, waarschuwen de onderzoekers. “Vernieuwende ondernemingen die opgaven willen aanpakken komen erdoor op achterstand en het ondermijnt het vertrouwen van burgers in bedrijven en overheid.”
“Bedrijven hebben een enorme innovatiekracht”, licht WRR-onderzoeker Marthe Hesselmans toe. “Ze kunnen oplossingen bieden voor tal van maatschappelijke problemen: gezondere voeding, recycling, energietransitie. Maar dat gaat niet vanzelf.”
Kerstboom aan fiscale regelingen
Volgens haar geeft de overheid bestaande bedrijven veel te vaak een voorsprong. Ze noemt als voorbeeld de Innovatiebox, een belastingvoordeel dat onderzoek door ondernemers moet stimuleren. “Om dat voordeel te krijgen, moet je al winst maken, dus gaat de subsidie naar resultaten uit het verleden. De regeling is bovendien complex, dus de vernieuwende bedrijven die we willen stimuleren, komen er lastig bij. Dan heeft zo’n subsidie weinig – of zelfs een averechts – effect.”
Subsidies voor fossiele brandstoffen, waar momenteel veel tegen wordt gedemonstreerd, vallen wat Hesselmans betreft “absoluut” in dezelfde categorie. “Daar zijn we kritisch over, maar we zien het ook breder. Er is een enorme kerstboom aan fiscale regelingen opgetuigd voor allerlei bedrijven. Je ziet door de bomen het bos niet meer.”