Kennismigranten als oplossing voor structureel tekort aan arbeidskrachten?
Het aantal kennismigranten – hoogopgeleide arbeidskrachten – dat van buiten de EU naar Nederland komt, stijgt al een aantal jaar. Veel van hen komen uit India, Rusland en Turkije. Maar ook Zuid-Afrikanen hebben Nederland ontdekt: in 2016 kwamen er 320 kennismigranten uit Zuid-Afrika, in 2022 waren dat er al 1860.
Zuid-Afrika kampt met werkloosheid, criminaliteit en aanhoudende problemen met de elektriciteitsvoorziening. Volgens president Cyril Ramaphosa “een existentiële bedreiging voor onze economie en ons sociaal stelsel”.
In Nederland is het juist veilig en er is volop werkgelegenheid. Econoom Mathijs Bouman denkt dat Nederland veel meer mensen nodig heeft dan alleen arbeidsmigranten van binnen de EU. “We moeten ook mensen halen van daarbuiten om alle vacatures te kunnen invullen. Dat is in elk geval wat een Nederlandse denktank vorige week in een rapport concludeerde en wat ook de economische denktank OESO in Parijs adviseert.”
Economisch groeien
In het nieuwste landenrapport over Nederland schrijft de OESO dat meerdere sectoren kampen met een groeiend tekort aan arbeidskrachten. Als Nederland economisch wil blijven groeien, moeten de regels voor arbeidsmigranten veel soepeler, vindt de OESO. Bouman: “Een land als Polen vergrijst ook. Met alleen arbeidskrachten uit de EU redden we het straks niet meer.”
Een technische werkgever als Tennet heeft ruim 700 vacatures. “Het probleem van een tekort aan technisch personeel in Nederland is zo groot aan het worden dat bedrijven kijken naar alle mogelijke oplossingen”, zegt recruiter Alrik Lamberink. “In Nederland kunnen we die mensen niet meer vinden. En Zuid-Afrikanen hebben het voordeel van de taal; ze leren snel Nederlands.”
Directeur Pieter Hasekamp van het Centraal Planbureau (CPB) pleitte in een lezing onlangs juist voor het inzetten op innovatie en technologische oplossingen. Arbeidsmigratie noemde hij een “schijnoplossing”. “Migranten consumeren ook, hebben woningen nodig, scholing voor hun kinderen, gezondheidszorg. De komst van meer migranten leidt uiteindelijk tot nieuwe krapte”, denkt hij.