De klimaatactivist is het schrikbeeld geworden van bedrijven
Zaandam, 12 april 2023. Bij de aandeelhoudersvergadering van Ahold Delhaize is het nog nooit zo onrustig geweest. Er zitten zo’n zestig milieuactivisten in de zaal, die allemaal afzonderlijk willen vragen of de supermarktketen zichzelf strengere CO2-reductiedoelen wil opleggen. De hele middag staan achter de vijf microfoons lange rijen. Het antwoord van de supermarktketen kan worden samengevat als ‘nee’. Peter Agnefjäll, voorzitter van de raad van commissarissen, kan zijn ergernis niet meer onderdrukken als een studente uit Groningen als zoveelste dezelfde vraag stelt. „Met alle respect, ik denk dat we deze vraag al gehad hebben.”
Om zeven uur ’s avonds slaakt Agnefjäll een harde zucht van verlichting als hij eindelijk, na vijf uur vergaderen, het programma heeft afgewerkt. Toch waagt er zich nog een aandeelhouder aan de microfoon. „De aandeelhoudersvergadering van Ahold was altijd een prettige bijeenkomst”, zegt de man. „Dat moet het in de toekomst wel blijven.” Agnefjäll antwoordt bevestigend. „We moeten zeker evalueren hoe het vandaag is gegaan.
Er is voor het bedrijfsleven geen ontkomen meer aan. Milieugroepen en activisten dreigen met rechtszaken, zitten met spandoeken in de lobby, blokkeren met aanzwellende massa’s de A12 en zijn steeds aanweziger op aandeelhoudersvergaderingen. Afgelopen jaar kwam het klimaatactivisme uit de marge en kreeg het zichtbaar bredere steun in de samenleving. Op de snelweg zitten ook gelauwerde acteurs (als Carice van Houten en Katja Herbers) en andere BN’ers, zoals strafrechtadvocaat Bénédicte Ficq, journalisten Teun van de Keuken en Hanneke Groenteman. Zeventig ambtenaren richtten XR Ambtenaren op om de beweging te steunen. 420 geloofsgemeenschappen aangesloten bij ‘de groene kerken’ spraken hun steun uit en stuurden vertegenwoordigers naar de A12. Bij de betoging staan ook wetenschappers, zoals twee hoogleraren die vorig jaar nog de prestigieuze Spinoza-premie ontvingen.
Het klimaatactivisme is uitgegroeid tot serieuze factor voor bedrijven om rekening mee te houden. Bedrijven moeten zich een houding weten te vinden in een nieuwe tijd, waarin zij veel meer tot verantwoording worden geroepen op het gebied van klimaat, biodiversiteit en gezondheid. Ze krijgen te maken met een mix van acties op drie speelvelden: op straat (soms op hun eigen stoep), bij aandeelhoudersvergaderingen en in de rechtszaal.