Oxfam Novib pleit voor 90 procent belasting op winsten door oorlog, pandemieën en de klimaatcrisis
Ontwikkelingsorganisatie Oxfam Novib pleit voor een wereldwijde belasting op de extra winsten die bedrijven boeken dankzij oorlog, pandemie of klimaatcrisis. Met de opbrengst zou de groeiende armoede en de toenemende klimaatpijn verzacht kunnen worden, staat in een rapport dat donderdag verschijnt.
Volgens Oxfam hebben de tweeduizend grootste bedrijven ter wereld zowel in 2021 als 2022 ruim 1.000 miljard euro extra winst geboekt dankzij de oplopende energie- en voedselprijzen. De prijsstijgingen werden in eerste instantie veroorzaakt door schaarste en volatiliteit van grondstoffen, na de coronacrisis en in de aanloop naar de inval in Oekraïne.
Daarbovenop hebben veel bedrijven van de gelegenheid gebruikgemaakt door de prijzen van hun producten nog eens extra te verhogen. Hoewel president Klaas Knot van De Nederlandsche Bank in mei nog zei dat hij ‘graaiflatie’ een onnodig polariserend woord vond, erkende Christine Lagarde, president van de Europese Centrale Bank, in diezelfde maand met andere woorden dat dat wel degelijk aan de hand is. ‘In sommige sectoren hebben bedrijven hun winstmarges verhoogd door mee te liften met een onbalans tussen vraag en aanbod.’
722 bedrijven
De ruim 1.000 miljard die Oxfam als jaarlijkse ‘extra winst’ heeft berekend is afkomstig van de 722 bedrijven die in 2021 en 2022 minimaal 10 procent meer winst hebben gemaakt dan in de periode 2017-2020. Bijna de helft van de tweeduizend grootste bedrijven viel af omdat ze niet continu in de Global 2000 van Forbes stonden, de lijst die Oxfam als basismateriaal gebruikte. Nog eens honderd anderen vielen af omdat ze in 2017-2020, de periode die Oxfam als maatstaf nam, verlies maakten en het criterium van 10 procent meer winst dus niet bruikbaar was.