Stop het bespieden door de politie
Politie schendt rechten van demonstranten
Wie in Nederland wil demonstreren, wordt door de politie in de gaten gehouden. De bevoegdheden die de politie hierbij gebruikt, zijn te vaag geformuleerd en schenden het recht op privacy. Bovendien is er nauwelijks toezicht op de surveillance methodes van de politie. Onrechtmatige ID-controles, social media monitoring, drones bij demonstraties, infiltratie in groepsapps en onaangekondigde huisbezoeken – de politie zet van alles in om te achterhalen wie demonstreert. Amnesty International wil dat deze ongeoorloofde surveillance van vreedzame demonstranten stopt, en alleen wordt ingezet als er een verdenking is van een serieus strafbaar feit.
Ongecontroleerde surveillance methodes
Amnesty maakt zich al langer zorgen over de controlecultuur en het risico denken van de politie bij demonstraties. Toezicht en controle op politie surveillancemethodes zoals ID-controles schiet tekort en elke ID-check staat ten minste 5 jaar geregistreerd in politiedatabanken. Dit is in strijd met het recht op privacy en het demonstratierecht. Amnesty International toetste de werkwijze rondom ID-controles door de politie aan de mensenrechten en verwerkte de analyse in het rapport: Ongecontroleerde Macht.
Tussen september 2020 en november 2022 interviewde de mensenrechtenorganisatie tientallen demonstranten en bundelde hun ervaringen. Zij ervaren het politieoptreden als intimiderend en voelen zich belemmerd in het uitoefenen van hun grondrecht – vreedzaam demonstreren.
[…]
Overheid houdt zich niet aan belofte
Bij het instellen van de Wet op de identificatieplicht in 2003 was de stellige belofte van de overheid dat de wet niet afschrikwekkend zou werken. ID-controles waren alleen toegestaan als dat strikt noodzakelijk was voor de politietaak. Maar de in dit rapport onderzochte politiepraktijken druisen rechtstreeks in tegen wat er als wenselijk of toelaatbaar wordt gezien in de wet. Zo vraagt de politie vreedzame demonstranten geregeld om hun ID. Dit schendt niet alleen het recht op privacy, maar heeft wel degelijk ook een afschrikwekkend effect en kan mensen ervan weerhouden te gaan demonstreren.