Slechts 3 procent ‘rechtvaardig’ klimaatpakket Jetten voor mensen in armoede
“Rechtvaardig, uitvoerbaar en ambitieus.” Die woorden omschrijven volgens klimaatminister Rob Jetten zijn pakket maatregelen om de CO2-uitstoot extra terug te dringen. Toch gaat maar een klein puntje van de subsidietaart naar mensen in (energie)armoede. Een flink deel gaat naar de industrie en naar waterstofproductie.
Iedereen moet meekunnen met de overgang naar een duurzame toekomst, benadrukte Jetten vorige week bij de presentatie van het klimaatpakket. “Bijvoorbeeld mensen in ons land die te weinig geld hebben voor een elektrische auto, zonnepanelen of een warmtepomp, maar wel lijden onder een tochtig huis en een hoge energierekening.”
Het pakket van 28 miljard euro betekent een omslag. Tot nu toe ging het meeste klimaatgeld naar het vergroenen van elektriciteit. Dankzij de subsidies voor zonneparken en windmolens is inmiddels bijna de helft van onze elektriciteit duurzaam.
In dit nieuwe pakket ligt de nadruk op het vergroenen van gebouwen en van de industrie. Woningen moeten op grote schaal worden geïsoleerd, net als bedrijfspanden en ‘maatschappelijk vastgoed’ als scholen en musea. Om al die gebouwen te verwarmen, komen er meer (hybride) warmtepompen en warmtenetten. In totaal geeft het kabinet hier 9 miljard euro aan uit.
Nieuwe auto kost straks 200 euro extra
Maar die subsidies gaan maar voor een klein deel naar mensen met een kleine portemonnee. De maatregelen die het kabinet zelf schaart onder het kopje ‘klimaatrechtvaardigheid’ lopen op tot 900 miljoen euro: 3 procent van het totale klimaatpakket.
In deze categorie valt 425 miljoen euro voor verduurzaming in kwetsbare wijken en 100 miljoen euro voor het plaatsen van zonnepanelen op huurwoningen. Ook worden duurzaamheidsleningen uit het Warmtefonds breder toegankelijk (300 miljoen euro) en komen er doe-het-zelfvouchers voor verduurzaming (50 miljoen euro).
Het Nationaal Isolatieprogramma (3 miljard euro) richt zich deels op de huursector en op de tochtigste huizen, maar bevat ook subsidies voor mensen met een goed gevulde bankrekening. Met ruim 500 miljoen euro aan subsidies op tweedehands elektrische auto’s wil het kabinet elektrisch rijden voor meer mensen mogelijk maken. Maar dit is ook de enige maatregel die direct wordt betaald uit een nieuwe belasting. Een nieuwe auto gaat daardoor straks 200 euro meer kosten.
[…]
‘Sterkste schouders dragen de zwaarste lasten’
De vervuiler moet betalen en de sterkste schouders moeten de zwaarste lasten dragen, zei Jetten afgelopen week. Een maatregel die daarvoor moet zorgen is een aanpassing van de energiebelasting. Nu betalen bedrijven die miljoenen kubieke meters aardgas gebruiken relatief weinig belasting, terwijl huishoudens een twaalf keer zo hoog tarief voor de kiezen krijgen.
Dat verschil wordt vanaf 2025 kleiner, blijkt uit Jettens voorstel voor nieuwe belastingtarieven. Daarin blijven huishoudens evenveel betalen over de eerste 800 kuub gas, maar gaat het tarief vervolgens scherp omhoog. Het gemiddelde huishouden, dat 1.200 kuub per jaar gebruikt, gaat ruim 70 euro extra belasting per jaar betalen.