Huiselijk geweld of winkeldiefstal? Dan naar de wijkrechter om de hoek

Justitia” by Barbro_Uppsala is licensed under CC BY-NC-SA 2.0

Vroeger werd je eruit gestuurd als iets had uitgevreten, nu moet je hier juist naar binnen als je in de fout bent gegaan: het houtbewerkingslokaal van de voormalige technische school aan de Hillevliet in Rotterdam-Zuid. Getimmerd, geschaafd en geboord wordt er al lang niet meer. Nu wordt er recht gesproken.

De vrouw die zich deze ochtend moet komen verantwoorden nadat het bij haar thuis door drankmisbruik helemaal mis is gegaan, woont letterlijk bij de oude school om de hoek. Net als bij de normale rechtbank moet ze langs een beveiliger en door een detectiepoortje voordat de zaak door de bode wordt uitgeroepen. Dan mag ze de ‘rechtszaal’ in.

Op de derde verdieping gebeurt het. Daar behandelt de wijkrechter één dag in de week strafzaken tegen buurtbewoners uit vijf omliggende wijken. Ze zijn opgepakt voor drugshandel, diefstallen, vernielingen of andere vergrijpen van het zelfde kaliber. Het gaat bij de wijkrechtsspraak niet alleen om hen straffen op te leggen, maar nadrukkelijk ook om de problemen die op de achtergrond bij de verdachte spelen, op te lossen.

Proef is een succes

Na een proef van twee jaar is het inmiddels wel duidelijk: de wijkrechtspraak in Rotterdam is een succes. En blijft dus bestaan. Sterker nog, de wijkrechter komt er ook in andere delen van de stad.

[…]

De wijkrechtspraak in Rotterdam vindt plaats in een oud klaslokaal. © Frank de Roo

Beter passende straf

Vergeleken met zaken die in het gerechtsgebouw op de Kop van Zuid door de politierechter worden behandeld, gaat het er in het voormalig handwerklokaal aan de Hillevliet meer ontspannen aan toe. ,,Het gebouw, de zaal – met Perzisch tapijten – creëert laagdrempeligere en toegankelijkere condities voor de behandeling van de zaak”, zegt Engelen. ,,Er is ook meer tijd waardoor langer kan worden stilgestaan bij de persoonlijke omstandigheden van de verdachte en de eventuele problematiek die bij hem of haar speelt. Geluiden die we van verdachten terughoren: er wordt naar me geluisterd. Uiteindelijk leidt dit tot een beter passende straf.”

Het wordt voor de vrouw een voorwaardelijke taakstraf van dertig uur. Ze zal dan wel onder toezicht van Antes moeten blijven staan en meewerken aan urinecontroles. Vanuit het wijkteam zal bemiddeld gaan worden om de relatie tussen moeder en zoon te herstellen. ,,Als u zich aan de regels houdt, gaat u er niets van voelen”, probeert de rechter de vrouw gerust te stellen. Dat lukt. Met een brede lacht op het gezicht verlaat ze het oude handwerklokaal.

In de podcast De Zaak X krijg je een uniek inkijkje in rechtszaken. Luister hieronder de nieuwste afleveringen! Geen aflevering missen? Abonneer je dan via Spotify of Apple Podcast!