Droogte steeds grotere bedreiging Zuid-Europa: ‘Staat er heel slecht voor’
Terwijl in Nederland het grondwaterniveau sinds tijden weer bijna op peil is, is het in Zuid-Europa alweer, of eigenlijk nog steeds, droog. In de Franse Pyreneeën heeft de eerste bosbrand van het jaar duizend hectare land verwoest, het waterpeil in het Italiaanse Gardameer is in 70 jaar niet zo laag geweest en in Spanje dreigen veel stuwmeren op te drogen. En dan moet de zomer nog beginnen.
Veel landen zijn helemaal niet voorbereid op nóg meer droogte: “Het staat er echt heel slecht voor”, zegt Hein Pieper. Hij is dijkgraaf van waterschap Rijn en IJssel en lid van een EU-groep voor klimaatadaptatie en -verandering.
De zomer van 2022 was de warmste zomer ooit gemeten in Europa. Overal slinken de watervoorraden, die door te weinig sneeuwval en kleinere gletsjers niet zijn aangevuld. “Veel landen zijn nog lang niet hersteld van eerdere droge periodes terwijl ze alweer midden in een volgende zitten”, legt Pieper uit. “En de situatie verergert. Want de grond droogt uit, waardoor de regen die er wél valt, niet vastgehouden kan worden. Vaak met grote overstromingen tot gevolg.”
Klimaatverandering is volgens Pieper een belangrijke oorzaak. “Droge periodes zijn er altijd al geweest, maar door de snelle verandering van het klimaat zijn het er meer en hebben ze grotere gevolgen.”
Op dit moment is de droogte in Frankrijk, Italië en Spanje het meest nijpend. In ieder land worden de problemen op een andere manier aangepakt:
Frankrijk-correspondent Frank Renout:
“De regering presenteerde onlangs een plan om het watergebruik terug te dringen. Door klimaatverandering hebben we in 2050 in Frankrijk 30 tot 40 procent minder water, zei president Macron. Water wordt daarom duurder, boeren moeten zuiniger zijn met water en Frankrijk wil de vele lekkages in waterleidingen aanpakken. Op dit moment is de grondwaterstand in driekwart van het land lager dan gemiddeld. Daarom is inwoners gevraagd niet te veel water te gebruiken en is het in een aantal departementen verboden om de auto te wassen.”
Italië-correspondent Heleen D’Haens:
“Vooral in het noorden van Italië zijn er veel zorgen over de droogte. Zo staat de Po, belangrijk voor de landbouw en de energievoorziening, nu al te laag. De regering kondigde begin maart de noodtoestand af en stelde een commissaris aan om maatregelen te coördineren en het beschikbare water zo efficiënt mogelijk te verdelen. Maar om het droogteprobleem op de lange termijn aan te pakken zijn eigenlijk nieuwe bassins en dammen nodig en die zijn deze zomer zeker nog niet klaar.”
Spanje-correspondent Edwin Winkels:
“De droogte hier houdt al bijna dertig maanden aan. In een aantal regio’s mag water maar beperkt gebruikt worden, die maatregelen worden komende zomer ongetwijfeld uitgebreid. Daarnaast heeft de regering een droogteplan voor de langere termijn opgetuigd. Met het miljardenproject ‘Perte’ wil de overheid het schaarse water zoveel mogelijk digitaal in de gaten houden, zodat het zo goed mogelijk wordt gebruikt. Tot nu toe maken vooral lokale en regionale overheden gebruik van het geld, bijvoorbeeld om in huizen digitale watermeters te installeren.”