Hooikoorts is geen ongemak maar een aandoening. Wat kun je eraan doen?

dandelion, pollen, seeds
Photo by abubibolabu on Pixabay

Zes vragen over stuifmeelallergie Het hooikoortsseizoen kent bijna geen begin en eind meer. Dat betekent niet dat patiënten er maar mee moeten leren leven.

Tranende ogen, een loopneus of juist een verstopte neus, jeuk, een beetje benauwd. Lamlendig en moe! Maar om nou te zeggen dat je ziek bent? De meeste mensen met hooikoorts ploeteren moedig voort, vaak op halve kracht. „Hooikoorts wordt onderschat, terwijl het een enorme impact heeft op de kwaliteit van leven”, zegt Hanneke Oude Elberink, internist en allergoloog in het Universitair Medisch Centrum Groningen. Ongeveer een kwart van de Nederlanders heeft er last van. Het kost de samenleving zo’n 3 miljard euro per jaar aan verloren arbeidsproductiviteit. Oude Elberink zou graag zien dat huisartsen patiënten vaker doorsturen. „Veel patiënten gebruiken hun medicijnen te hooi en te gras, terwijl een betere behandeling veel klachten kan verhelpen.”

1 Wat veroorzaakt hooikoorts?

Het woord zet je enigszins op het verkeerde been. Niet hooi maar gras zorgt voor allergische reacties. Ook bij de pluizen van wilg en populier en bloeiend fluitekruid denken mensen vaak aan hooikoorts, maar ook dat zijn niet de boosdoeners.

Hooikoorts, allergische rinitis, wordt veroorzaakt door windbestuivers. Dat zijn planten die geen bloemen hebben om insecten te lokken, maar zich voortplanten door stuifmeel met de wind mee te laten voeren. De zogenoemde pollen zijn microscopisch klein, met een gemiddelde doorsnee van 0,025 millimeter. Je ziet ze alleen als ze in grote hoeveelheden op auto’s of dakramen waaien. Droog weer is ideaal voor de verspreiding, dus slecht weer voor hooikoortspatiënten.

[…]

2 Wat gebeurt er dan in je neus?

Als stuifmeelkorrels in de neus komen, ontmoeten ze de mestcellen, een bepaald type immuuncel in het slijmvlies. Antistoffen op die cellen (immunoglobuline E) signaleren de indringers, waarop de mestcellen barsten en allerlei ontstekingsbevorderende stoffen vrijgeven, zoals histamine. Dat maakt de bloedvaatjes wijder en zorgt voor jeuk, snot en tranen. Ontstekingsbevorderende stoffen leiden tot verdikking van het slijmvlies waardoor je neus verstopt raakt. Soms word je benauwd en heb je een piepende ademhaling. Artsen spreken wel over runners en blockers: mensen met loopneuzen en waterige ogen versus de groep met verstopte neuzen.

Mensen met pollenallergie zijn vaak ook allergisch voor huidschilfers van huisdieren en huisstofmijt. 

[…]

3 Is er meer hooikoorts dan vroeger?

Ja, op twee manieren: de klachten duren langer en meer mensen hebben last. Door klimaatverandering bloeien bomen vroeger in het jaar, zien ze bij pollentelstations in Leiden en Helmond. Letty de Weger, pollenspecialist van het Leids Universitair Medisch Centrum, zag de eerste elzenpollen dit jaar rond de jaarwisseling. Grassen volgen elkaar op en bloeien in de zomer langer door.

[…]

4 Wat kun je eraan doen?

Stuifmeel vermijden is stap één, maar niet zo eenvoudig bij mooi weer. Bij de drogist en de apotheek zijn antihistaminica zoals cetirizine en loratadine te koop, in de vorm van tabletten, neusspray en oogdruppels. Antihistaminica onderdrukken de allergische reactie door de werking van histamine tegen te gaan. Het werkt vrij snel, vooral tegen loopneuzen en niezen, maar is niet voor iedereen afdoende. Cromoglicinezuur (spray) doet iets vergelijkbaars, maar werkt soms pas na twee of drie weken.