‘Shell ziet recordwinst als aanmoediging om zo lang mogelijk fossiel te blijven’

Vinetage Shell Gas Pump Station near Luang Prabang Royal Palace Garage” by qubodup is licensed under CC BY 2.0

Shell investeert dit jaar zo’n drie miljard euro in groene energieprojecten. Tegelijkertijd boekte het energiebedrijf een recordwinst van bijna 40 miljard euro en beweert het de energietransitie te omarmen.

Hoe serieus is het oliebedrijf met de omslag naar duurzame energie-opwekking? Waarom investeert het niet meer in wind- en zonne-energie?

Shell is heel groen, als je de website mag geloven. Maar dat is toch vooral PR.

Mark van Baal, Follow This

Eerst even de cijfers. Het is overduidelijk dat energiebedrijven flink profiteren van de energiecrisis. “De gasprijs lag vorig jaar historisch hoog”, zegt econoom Mathijs Bouman. “Dat terwijl het niet duurder is geworden om olie of gas uit de grond te halen.”

Shell verdiende meer dan 350 miljard euro, tegen zo’n 250 miljard in 2021. Van die omzet bleef 38,5 miljard euro winst over, een record voor het bedrijf.

Andere oliebedrijven boekten nóg grotere winsten:

Winsten fossiele industrie 2021 en 2022

Minder duidelijk is hoeveel van die omzet Shell investeert in groene energieprojecten. De financieel directeur zei bij de presentatie van de jaarcijfers dat een derde van alle investeringen naar duurzame energie gaat.

Maar: in het jaarverslag meldt Shell dat het slechts 14 procent van de 23 miljard euro aan investeringen steekt in de divisie ‘Hernieuwbare energie en energieoplossingen’.

[…]

Shell zegt wel van plan te zijn om in 2025 de helft van de investeringen in hernieuwbare energie te stoppen. Gas zal daar niet onder vallen, belooft het bedrijf.

Maar Van Baal is sceptisch. De groene claims van Shell zijn “vooral PR”, zegt hij. “Het is nog steeds een heel fossiel bedrijf.”

“Erger nog: het is een bedrijf dat zo lang mogelijk fossiel wil blijven. Die winsten die ze nu gemaakt hebben, zien ze niet als kans om die sprong voorwaarts te maken, maar als bevestiging dat ze zo lang mogelijk door moeten gaan met investeren in fossiel.”

[…]

‘CO2-prijs begint al pijn te doen’

Overheden zouden die duurzame investeringen lucratiever kunnen maken, door bijvoorbeeld de belasting op stroom en gas te verhogen. In Nederland betalen grootverbruikers als Shell een lager tarief dan huishoudens.

In Europa is er wel al het emissiehandelssysteem, dat ervoor zorgt dat vervuilers betalen voor hun uitstoot. Bouman: “De prijs voor een ton CO2 is de afgelopen tijd opgelopen naar zo’n tachtig euro. Dat begint al echt pijn te doen.”

Maar, zegt Bouman, Shell ontkomt daar steeds meer aan doordat het “zo langzamerhand een bedrijf is dat z’n geld vooral verdient in Azië en de Verenigde Staten”.

Van Baal blijft dan ook hameren op de eigen verantwoordelijkheid van het oliebedrijf. “Het is 5 voor 12. In 2030 moeten de emissies bijna gehalveerd zijn. Het verduurzamen moet nu heel snel doordat de olie-industrie zo lang op de rem heeft gestaan.”