Rekenregels stikstof mogelijk onderuit in nieuwe uitspraak Raad van State
Opnieuw dreigen vertragingen voor projecten door tegenslag bij de aanpak van stikstofproblemen. De Raad van State streeft ernaar in maart uitspraak te doen in een zaak over de manier waarop de stikstofneerslag in de natuur wordt berekend. Sinds januari vorig jaar wordt de stikstofneerslag berekend tot 25 kilometer van een project, en het is zeer de vraag of dat standhoudt bij de Raad van State.
Deskundigen met wie de NOS sprak betwijfelen of de onderbouwing van de grens bij de rechter overeind blijft. De neerslag komt namelijk in een veel groter gebied neer dan alleen binnen de zogeheten “afkapgrens” van 25 kilometer. Als de Raad van State een streep zet door de rekengrens dreigen opnieuw vertragingen bij vergunningen voor projecten. Juristen en omgevingsadviseurs denken dat de kans groot is dat dat gebeurt.
De onderbouwing van de 25-kilometergrens is volgens Robert Kamphuis van De Omgevingsadviseurs een “serieus probleem”. “Door de 25-kilometergrens worden beschermde gebieden buiten 25 kilometer van een bron of project buiten beschouwing gelaten. Terwijl we weten dat stikstof ook na 25 kilometer kan neerslaan.”
‘Alles weer stil’
Chris Backes, hoogleraar Omgevingsrecht van de Universiteit Utrecht, noemt de 25-kilometergrens arbitrair. “Stikstofuitstoot houdt zich niet aan kilometergrenzen.”
Omgevingsadvocaat Mink Oude Breuil: “De regering had goed moeten onderbouwen waarom het afkappen van de rekengrens van 25 kilometer niet schadelijk is voor de natuur”. Oude Breuil vindt het erop lijken of dezelfde fout wordt gemaakt als bij onderbouwing van de bouwvrijstelling. Die ging dit najaar onderuit, toen de Raad oordeelde dat de stikstof die bij de bouw van projecten vrijkomt niet buiten beschouwing kan worden gelaten.
Kamphuis: “Als de 25-kilometergrens nu bij de Raad van State onderuitgaat, ligt alles weer stil”. Volgens Kamphuis kan het om maanden van vertraging gaan.
De overheid moet drastische stappen nemen om de uitstoot terug te dringen.
Chris Backes, Universiteit Utrecht
Volgens de adviseurs ligt de oplossing in het op grotere schaal aanpakken van de stikstofuitstoot, en kleinere bedrijven en projecten minder strenge regels opleggen.
[…]
Waarom is stikstof hier zo’n groot probleem?
Om de natuur te beschermen moeten alle Europese landen aan dezelfde natuurwetten en regels voor stikstof voldoen. In Nederland is dat lastig, omdat er op een klein oppervlak veel gebeurt.
Wil je in Nederland een weg verlengen of een bedrijf uitbreiden, dan zit je al gauw bij een beschermd natuurgebied. In 2019 bepaalde de Raad van State dat het tot dan toe gevoerde stikstofbeleid niet voldeed en de natuur beter beschermd moet worden. Sindsdien zijn provincies en Rijk op zoek naar oplossingen en “stikstofruimte”, oftewel ruimte om stikstof te kunnen uitstoten.
Sinds januari vorig jaar wordt de stikstofneerslag berekend tot 25 kilometer van een project. Voorheen was dit voor wegenbouw 5 kilometer, maar de overheid trok dit vorig jaar voor alle projecten naar 25 kilometer. De vraag is nu of deze grens juridisch houdbaar is.