Als je niets regelt, dan kan de allerlaatste dag van je leven ook bepalen waar je je laatste rustplaats vindt. Dat gebeurde Jaap van Vliet (87). Hij woonde zijn leven lang in Hekelingen, een dorp naast Spijkenisse. Maar toch is hij daar vandaag niet begraven. Zijn laatste tocht eindigde op begraafplaats St. Laurentius in Rotterdam-Crooswijk.
Hekelingen, dat was zijn thuis. Jaap zag de hele wereld, maar zijn eindbestemming was altijd weer het dorp naast Spijkenisse. Tot zijn laatste reis. Op 22 november 2022 overleed Jaap van Vliet (87) eenzaam in het Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam.
“Bijzonder”, zegt Roy Masthoff na de uitvaart. “Dan eindig je toch in Rotterdam, omdat je niets hebt geregeld. Hij kende genoeg mensen, maar was op een bepaalde manier toch eenzaam.”
Masthoff en zijn collega Stephan van Uden van de lokale politieke partij VOOR Nissewaard keken de laatste weken om naar Jaap van Vliet. Ze brachten hem boodschappen, zodat hun oudere plaatsgenoot zich kon redden.
Dat was wel nodig, want twee maanden eerder was Jaap thuisgekomen uit een zorghotel in Rotterdam. Althans, zomaar afgezet door een taxi, zonder hulp. Dat was ook Jaap. Hij wilde geen hulp. Alleen was hij te zwak om voor zichzelf te zorgen in die ouderenwoning. Na een week troffen Roy en Stephan een inmiddels sterk vermagerde Jaap.
“Toen we kwamen, moest hij zich nog aankleden. Vervolgens zijn we boodschappen gaan doen. Toen we terugkwamen was Jaap keurig aangekleed. De kamer was opgeruimd en de diaprojector stond klaar. Die dia’s die moesten we zien, daar was geen ontkomen aan. Het waren beelden van Hekelingen in de koude winter van 1963.”
[…]
Jaap van Vliet was een bijzondere man, weten ze ook in het dorpshuis van Hekelingen. Geregeld zat hij er ‘s avonds aan de bar en nam een paar consumpties. Dan vertelde hij uiteraard over zijn reizen en over het verdriet na het overlijden van zijn vriendin. “We maakten ons soms best zorgen om hem. We hebben de gemeente gebeld en bijvoorbeeld ook Tafeltje Dekje. Maar hij wilde geen hulp. Hij liet bijna niemand in huis.”
Een buurvrouw in de straat maakte geregeld een praatje met de ‘reizende ome Roel’. “Zo noemden we hem. We geven iedereen een bijnaam. Laatst kwam de politie kijken, omdat Jaap weg was. Toen bleek hij in het ziekenhuis te liggen. Maandag hoorde ik dat hij in het ziekenhuis was overleden. Al bijna een week geleden. Dat heeft me wel verbaasd. Maar ja, vroeger praatten de mensen met elkaar. Tegenwoordig mag je blij zijn als iemand je groet.”
Laatste eer
Woensdagmorgen rond 11:00 uur zijn naast de vertegenwoordigers van de uitvaartonderneming en de dragers van zijn kist nog zeven mensen in Crooswijk om Jaap de laatste eer te bewijzen. Eén van hen is neef Daniël uit Breda, die oom Jaap vorig jaar op de verjaardag van zijn moeder in Breda voor het laatst zag. Ook de koster van de dorpskerk in Hekelingen is er met zijn vrouw, een ander stel dat Jaap kende en Roy Masthoff.
[…]
Dan is het tijd om hem naar zijn rustplaats te begeleiden. De dragers rijden zijn kist naar een vak achter op de begraafplaats. Daar tillen ze zijn kist op twee balken boven het graf. De begrafenisondernemer spreekt een paar woorden. Ook neef Daniël en de kennissen uit Hekelingen zeggen nog iets ter nagedachtenis aan Jaap. Dan laten dragers de kist in het graf zakken.
Na de ceremonie geen koffie met cake. De regen druppelt. De laatste woorden worden uitgewisseld onder de poort van Laurentius. Iedereen is toch wel benieuwd naar wat er gaat gebeuren met de dia’s en foto’s van Jaap van Vliet. Die staan opgeslagen in zijn woning in Hekelingen. Iedereen ziet wel een toekomst voor de collectie in het Streekarchief Voorne-Putten.
De regie gaat, nu de uitvaart in handen van Rotterdam is gegeven, naar die gemeente. Drie maanden heeft de gemeente Rotterdam om de woning leeg te maken. “Maar als er een duidelijk doel is voor de collectie, dan zal ook wel worden gepoogd om die dia’s daar te krijgen”, verzekert een woordvoerder van de gemeente Rotterdam.
De gemeente Rotterdam krijgt jaarlijks 300 meldingen van mensen die eenzaam overlijden. Zo’n 20 tot 30 van hen sterven net als Jaap alleen in het Maasstad Ziekenhuis, vertelt een woordvoerder. Uiteindelijk neemt de gemeente in bijna de helft van de 300 gevallen de regie van de uitvaart op zich. In 2022 was Jaap van Vliet uit Hekelingen één van hen.