Verduurzaming Minister Micky Adriaansens (Economische Zaken, VVD) hoopte dit jaar met vijf of zes grote uitstoters afspraken te maken over verduurzaming. Het werden er drie.
Het is een van de belangrijkste manieren waarop Nederland de uitstoot van CO2 wil terugdringen – maar het verliep in 2022 stukken langzamer dan verwacht.
Minister Micky Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat, VVD) wilde zoveel mogelijk intentieverklaringen tekenen met grote industriële uitstoters over het terugdringen van de emissies en eventuele staatssteun daarbij. Nog in november zei Adriaansens te verwachten tot eind dit jaar „vier à vijf” overeenkomsten te tekenen, boven op een eerdere met staalproducent Tata Steel.
Uiteindelijk volgden er voor het kerstreces nog afspraken met plasticfabrikant Dow Chemical in Terneuzen en zout- en chloorfabrikant Nobian, met grote fabrieken in Delfzijl en Rotterdam. In totaal maakte de minister dus drie afspraken in 2022.
Het was een van de meest in het oog springende plannen van het regeerakkoord van het kabinet-Rutte IV: de zogenoemde ‘maatwerkafspraken’ met grote uitstoters. De regering wilde om de tafel met twintig grote industriebedrijven en harde afspraken maken over het terugdringen van de uitstoot, in ruil voor staatssteun bij de omslag naar duurzame productie.
[…]
Onder economen bestaat ook de zorg dat mogelijk te veel bedrijven geld krijgen. Zo wees Sander de Bruyn van economisch onderzoeksbureu CE Delft er eerder in NRC ook al op dat een staal- of kunstmestfabriek in Noord-Scandinavië in de toekomst misschien wel veel goedkoper kan produceren dan een fabriek elders in Europa, gezien de grote hoeveelheden stabiele groene stroom die daar beschikbaar zijn – cruciaal voor vergroende fabrieken die veel elektriciteit nodig hebben.
Derk Loorbach, hoogleraar sociaal-economische transities aan de Erasmus Universiteit, waarschuwde al dat een deel van de bedrijven vermoedelijk niet mee kan in de transitie. „Nederland heeft nu bijvoorbeeld raffinaderijen die olie bewerken”, zei hij in 2021 tegen NRC. „Dat is een eindige business.”