De klimaattop in Egypte is net achter de rug en de volgende VN-top (dit keer over biodiversiteit) staat alweer op het programma. In de Canadese stad Montreal praten de komende twee weken vertegenwoordigers van landen uit de hele wereld over het behoud van de soortenrijkdom op aarde. De biodiversiteit staat onder grote druk en neemt in een schrikbarend tempo af.
Het doel is om afspraken te maken om voor 2030 het verdwijnen van diersoorten en planten een halt toe te roepen. In de jaren daarna, richting 2050, moet de natuur zich weer gaan herstellen: bending the curve wordt dat genoemd.
Er ligt een concept-verdrag op tafel met twintig kernpunten. De hoop is dat landen het eens worden over een breed akkoord voor de natuur, vergelijkbaar met het Klimaatakkoord van Parijs.
Vijf vragen over deze ‘groene’ top.
In de afgelopen 50 jaar zijn populaties zoogdieren, vogels, reptielen, amfibieën en vissen in aantallen met bijna 70 procent afgenomen.
Ook het aantal soorten dieren en planten neemt in hoog tempo af: inmiddels worden één miljoen soorten met uitsterven bedreigd. Ecologen spreken van de zesde extinctiegolf; door de vijfde stierven 66 miljoen jaar geleden de dinosauriërs uit.
Nederland bungelt in Europa qua biodiversiteit onderaan de lijst. Van het aantal soorten dat ruim 300 jaar geleden in Nederland voorkwam, is nog maar zo’n 15 procent over. Het afnemen van de soortenrijkdom komt vooral door de versnippering van het landschap en de landbouw.
[…]
Wat ligt er in Montreal op tafel?
In een lijvig concept-akkoord zijn een twintigtal doelstellingen geformuleerd.
Het beschermen en herstellen van de biodiversiteit is punt een. Om de neerwaartse spiraal te stoppen is het streven om in 2030 dertig procent van al het land op aarde en dertig procent van al het water tot beschermd gebied te maken.
Daarnaast gaat de top over veranderingen in onze consumptie en productie. Dat betekent dat landbouw en visserij zo moeten worden georganiseerd dat dieren, planten en ecosystemen er niet door worden geschaad.
Ook betekent dat dat bedrijven verantwoordelijk moeten worden voor hun ecologische voetafdruk, hier en elders in de wereld. Denk daarbij aan de ontbossing die nu plaatsvindt als gevolg van de productie van Europees veevoer.
Het gaat ook om de toegang tot genetische bronnen. Biesmeijer: “Als er tomaten worden veredeld, of aardappelen die goed tegen de droogte kunnen, moet iedereen daarvan kunnen profiteren. Daar zitten nu vaak patenten op.”
Wie gaat dat betalen?
En onvermijdelijk gaat de top ook over geld: “Wie gaat dat allemaal betalen?”, zegt Biesmeijer. Een van de vragen is of boeren compensatie krijgen voor verlies aan opbrengst. En krijgen armere landen die landbouwgrond ‘opofferen’ voor natuur en daardoor inkomsten mislopen, financiële compensatie?
“Het is mogelijk om het tij te keren. Het gaat nu om politieke keuzes”, zegt Biesmeijer. Ook daarin ziet hij een overeenkomst met de klimaatonderhandelingen.