Gevangenissen moeten kleinschalige afdelingen inrichten voor gedetineerden vanaf 65 jaar. Daar kan de zorg veel beter op hun behoeften worden afgestemd en worden ze beter beschermd tegen pestgedrag van jongere gevangenen.
De Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming, een onafhankelijk adviesorgaan van de overheid, pleit voor specifiek beleid voor oudere gedetineerden in een rapport dat dinsdag verschijnt. ‘Als de overheid geen maatregelen neemt, weten we bijna zeker dat het systeem in de nabije toekomst gaat vastlopen’, zegt Han Moraal, algemeen voorzitter van de RSJ.
Het aantal 65-plussers in gevangenissen wordt steeds groter. In 2005 waren het er 310, vorig jaar 580 – 1,9 procent van het totaal. Het ligt voor de hand dat de groei doorzet, want in 2035 telt Nederland een miljoen meer ouderen dan nu, en het aantal levenslanggestraften neemt snel toe.
Steunkousen
Onderzoek wijst uit dat oudere gedetineerden die lang vastzitten meer last van hebben van gezondheidsproblemen dan jongeren. Ze hebben evenveel klachten als mensen in de vrije samenleving die tien jaar ouder zijn dan zijzelf. Dat komt doordat ze weinig bewegen en in een prikkelarme omgeving verblijven. Vaak hebben ze diabetes en/of hart- en vaatziekten.
Iedereen heeft recht op gezondheidszorg, beklemtoont Moraal. ‘De straf zit in de opsluiting, niet in extra zware omstandigheden. Dus moet je meer zorg geven aan kwetsbare ouderen.’
Toch heeft justitie geen specifiek beleid voor deze groep. Niet de leeftijd van gevangenen staat centraal, maar de behoefte van ieder individu. Ouderen kunnen zo nodig naar een EZV-afdeling (Extra Zorg Voorziening). Daar zitten ze tussen gevangenen van alle leeftijden, met veelal psychische problemen.
[…]
‘Een deel van de oudere gevangenen kan zich prima handhaven tussen jongeren, of vindt dat juist prettig. Zij kunnen blijven waar ze zijn’, zegt Moraal. ‘Maar meer kwetsbare ouderen zijn wat ons betreft het best af op kleinschaliger afdelingen, waar ze extra aandacht krijgen en je pestgedrag beter kunt voorkomen.’
De RSJ pleit ook voor bouwkundige aanpassingen, zoals bredere cellen en deuren, voor rolstoelen en rollators, handgrepen aan de muur in het sanitaire gedeelte en bedden die in hoogte verstelbaar zijn.