Wat zijn dit voor vragen? Naar aanleiding van zijn nieuwe voorstelling Saman Amini’s Integratieplan leggen we Saman Amini (33) acht dilemma’s voor.
Integratieniveau: 30, 60 of 80 procent? (1)
‘Ja, mijn integratieniveau, dat is de rode draad van mijn cabaretshow. Daarin neem ik me voor BGASM te worden: de Best Geïntegreerde Allochtoon Sinds Máxima.
‘Qua integratieniveau ga ik in de voorstelling van min 13 procent, toen ik nog in Teheran woonde, naar zo’n 70 procent. Maar dat is natuurlijk onzin, want wat is ‘goed’ geïntegreerd? In de show is het een manier om aan te geven op welke momenten ik voel dat ik er bij hoor, en wanneer niet. Er is bijvoorbeeld de euforie na het verkrijgen van een Nederlands paspoort – Yes! Triomf! Dan stijgt het integratieniveau even flink.
‘Maar ik heb wel ervaren, en veel migranten met mij: op een gegeven moment stap je uit ‘the matrix’ en ga je zien: het maakt niet uit wat ik probeer; ik zal er nooit helemaal bij horen.’
Gaat verandering langzaam of snel?
‘Verandering gaat langzaam en snel tegelijk. Dat zei ik in mijn eerste theatersolo Samenloop van omstandigheden en dat ervaar ik ook nu nog vaak. Soms denk je: holy fuck, zo’n grap, echt? Nog stééds? Maar op andere momenten verrast de vooruitgang me. Ik ben aan het filmen voor een nieuwe serie CAST, en daar valt me op dat nu ook witte collega-acteurs letten op de beeldvorming van biculturele Nederlanders, en of dat beeld wel klopt. Die vragen zich hardop af of het wel oké is, als er drie acteurs van kleur in beeld zijn, waarvan er twee zitten te blowen. En de makers staan ook open voor die kritische vragen. Dus als je een beetje inzoomt, zie je wel degelijk verbetering.
‘Dat betekent veel voor mij. Ik voel me er meer mens door, meer geaccepteerd. Want we zijn sámen verantwoordelijk: ook witte Nederlanders moeten zich uitspreken tegen racisme. Doordat ik het niet meer alleen hoeft te doen, voel ik me nu meer thuis.’
Saddam uit het AZC of Sami van tv?
‘Liever Sami van tv, natuurlijk. ‘Saddam’, zo werd ik genoemd tijdens mijn MBO-opleiding in Tilburg. Maar op mijn 17de deed ik mee met het tv-programma Puberruil, daar vertel ik over in de voorstelling. Ik woonde met mijn ouders en zusjes in Chaam en ruilde met Rolf uit Langelo. In Chaam had ik de nodige discriminatie ervaren, maar in Langelo, een Drents dorpje met 238 inwoners, werd ik liefdevol ontvangen. De mensen bij wie ik woonde waren fantastisch.
‘Als ik er nu aan terugdenk zie ik wel dat het frame van de makers was: ‘sympathieke asielzoeker versus racistische dorpeling’. Want ik was opeens die leuke ‘Sami van tv’, maar Rolf werd in de montage echt heel nadelig weggezet. Goed, hij zei soms domme dingen, maar het was een kind; hij had tegen zichzelf beschermd moeten worden.