Meer mensen wekken samen energie op, maar coöperaties hebben het ook lastig
Steeds meer Nederlanders sluiten zich aan bij een energiecoöperatie om gezamenlijk zonne- of windenergie op te wekken. Door de energiecrisis is er veel interesse in de coöperaties, maar financieel was 2022 voor veel coöperaties juist een moeilijk jaar.
De helft van alle wind- en zonneparken op land moet in lokale handen zijn. Dat streven werd in 2019 vastgelegd in het Klimaatakkoord, maar is sindsdien nauwelijks dichterbij gekomen. De winst uit duurzame energie komt meestal terecht bij grote energiebedrijven, terwijl de omgeving van wind- en zonneparken niet meeprofiteert.
In de meeste gemeenten bestaan inmiddels energiecoöperaties die daar verandering in willen brengen. Zij hebben door het hele land al meer dan duizend zonnedaken aangelegd, blijkt uit cijfers die Klimaatstichting HIER dinsdag publiceert. De zonnepanelen op die grote daken – bijvoorbeeld van scholen of stallen – worden gezamenlijk betaald door omwonenden, die ook weer verdienen aan de opgewekte energie.
Toch leveren al die energiecoöperaties slechts 2,5 procent van alle stroom die Nederland uit zonneparken en -daken haalt. Ongeveer 5 procent van alle windstroom komt uit coöperatieve windmolens.
[…]
Coöperaties worden professioneler
Het is niet alleen maar kommer en kwel. Uit de inventarisatie van Klimaatstichting HIER blijkt dat energiecoöperaties plannen hebben om het aantal coöperatieve zonnepanelen in de komende twee jaar te verdubbelen. “We zien dat er veel projecten klaarstaan”, zegt Katrien Prins van HIER. “De coöperaties hebben ook een grote professionaliseringsslag gemaakt, en de komende jaren gaat dat nog beter.”
Van der Woude hoopt dat overheden hun steentje bijdragen door nadrukkelijker in te zetten op lokaal eigendom van zonne- en windparken. “In het beleid van gemeenten moet worden opgenomen dat er bij grote projecten minimaal 50 procent lokaal eigendom moet zijn.” Dat is nu nog lang niet overal het geval.
Ondertussen spelen veel energiecoöperaties ook een belangrijke rol door in hun omgeving te helpen met energiebesparing. Ze geven advies of laten mensen gezamenlijk isolatiemateriaal inkopen tegen gunstige prijzen. “De kracht van een energiecoöperatie is dat je zelf aan de slag gaat”, zegt Prins. “Na alles wat er is gebeurd tijdens de energiecrisis, spreekt dat aan.”