Renske Wienen is wijkraadslid en klimaatactivist. Ook was ze tot voor kort actief bij de Pvda. Hoe gaat ze om met weerstand en onbegrip die ze ervaart? En wat vindt ze van het klimaatbeleid in Rotterdam?
Protestacties van klimaatactivisten lijken de afgelopen tijd een hot topic geworden. Vooral op sociale media is veel commotie over de soep gooiende-, zich aan tafels vastlijmende-, activistische beweging te lezen. ‘Doe gewoon normaal’, luidt de kritiek onder nieuwsberichten over klimaatactivisme. Rotterdams wijkraadslid en klimaatactivist Renske Wienen (26) geeft aan het klimaatprobleem te groot, en te urgent te vinden om slechts nog ‘normaal te doen’.
In een koffietentje in het centrum van Rotterdam vertelt Wienen dat ze , met haar groen-zwarte haren, verzameling aan tatoeages en haar activistische houding, vaak wordt weggezet als emotioneel of irrationeel: “Ik merk vaak dat mensen die voor het eerst met mij praten verrast zijn dat ik eigenlijk heel slim en verstandig ben. Ja, wat dachten jullie dan? Dat ik alleen maar door megafoons schreeuw en in de ochtend meteen op een zeepkist ga staan? Dat is natuurlijk niet zo. Denk er eens over na dat mensen meerdimensionaal zijn.”
Waarom gebruik je activisme om een punt over te brengen?
“We hebben als burger een contract met de overheid. Zij horen ons te beschermen en hebben zich aan afspraken te houden. Wanneer de overheid zich niet aan hun deel van het contract houdt, door ons bijvoorbeeld niet te behoeden voor een klimaatramp, houden wij ons ook niet aan ons einde van dit sociale contract. Dit doen wij als burgers door geweldloze burgerlijke ongehoorzaamheid te vertonen.”
Er is de laatste tijd veel aandacht voor klimaatactivisme in de media. Hoe komt dat?
“Nou, het komt vooral omdat we de laatste tijd echt hele irritante dingen hebben gedaan.” Grapt Wienen. “Ik denk dat we heel erg de kringverjaardag van Nederland verstoren. Mensen willen gewoon lekker dingen blijven doen zoals ze dat altijd al hebben gedaan. Dat kan gewoon niet meer. Het gaat om systeemverandering en dat heeft ook individuele gevolgen zoals plantaardig eten, minder vliegen en minder consumeren. Wij worden met onze boodschap en acties denk ik als confronterend ervaren. Veel activisten vertegenwoordigen een links geluid. Ik denk dat mensen zich daar ook ongemakkelijk bij voelen.”
Wienen vertelt dat het aantal activistische acties niet persé is toegenomen. Er was alleen minder media-aandacht voor. “We blokkeren bijvoorbeeld al heel lang snelwegen, maar daar heeft voornamelijk de werkende klasse last van. Dan komt het niet in het nieuws.”
Is klimaatactivisme aan het radicaliseren?
“Ik denk niet persé dat klimaatactivisme an sich radicaal is. Als je kijkt naar de vrouwenbeweging, of The Civil Rights Movement in de VS, daar werd ook aan burgerlijke ongehoorzaamheid gedaan. Met dat soort acties is bereikt wat ze destijds wilden bereiken. Bijvoorbeeld stemrecht voor iedereen.
Ik zie klimaatactivisme als iets vergelijkbaars. Kijk naar hoeveel mensen er nu al doodgaan aan klimaatveranderingen, zoals in Pakistan. Ik denk dat het daarom een kwestie van radicaal handelen is.”
Er heerst veel kritiek op klimaatactivisten. Ervaar jij veel weerstand, geweld en onbegrip?
“Ik ben een keer tijdens een demonstratie op de Erasmusbrug met alle activisten van de brug afgeschoven. Eenmaal van de brug af werd ik tegen een hek aangeslingerd. Omdat er veel onrust ontstond duwde een agent mij, waardoor ik op het asfalt viel. Op het moment dat ik op de grond lag begonnen andere agenten mij met wapenstokken te slaan. Ik heb hier een klacht over ingediend. Maar als je een klacht indient over de politie, wordt die behandeld en onderzocht dóór de politie. Dus daar kwam niks uit.
Ik vind het ook heftig om online te lezen dat mensen, volledig openbaar met voor- en achternaam zichtbaar, mij dood wensen. Dat dit een keer escaleert is een reële angst van mij.”