Gezondheid Stikstofuitstoot draagt voor een belangrijk deel bij aan luchtvervuiling. Dat veroorzaakt flinke gezondheidsschade. Bij Venray bijvoorbeeld.
Aan het eind van de winter, als boeren voor het eerst weer de mest van hun dieren mogen uitrijden over de akkers, vult de lucht zich met de geur van stront. Minder bekend is dat op hetzelfde moment de longen van omwonenden zich vullen met fijnstof. Ademhalen gaat moeizamer, astmapatiënten nemen hun medicijnen weer vaker in.
Dat de natuur lijdt onder een teveel aan stikstof, is bekend. Maar dat stikstof ook slecht is voor de gezondheid, krijgt in het stikstofdebat amper aandacht. Het College van Rijksadviseurs, dat advies geeft over ruimtelijke ordening, riep bemiddelaar Remkes afgelopen september op meer aandacht te besteden aan de gezondheidseffecten van stikstof. Remkes wijdde er in zijn advies enkele zinnen aan, maar de boodschap sneeuwde onder in de politieke discussie over piekbelasters en uitkoopregelingen.
Toch is stikstof één van de belangrijkste veroorzakers van luchtvervuiling. Auto’s stoten stikstofoxiden uit, die zorgen voor luchtvervuiling langs wegen. In de landbouw draagt ammoniak bij aan een verslechtering van de luchtkwaliteit. Als ammoniakgas – een vorm van stikstof – vrijkomt uit mest van koeien of varkens, reageert dat in de lucht met andere stoffen, en kan daarbij fijnstof vormen.
Je keel wordt dichtgeknepen door de slechte lucht
Mia Wegh
Fijnstof dringt in de longen en kan leiden tot astma, hart- en vaatziekten, longkanker. Volgens de Gezondheidsraad leven Nederlanders gemiddeld een jaar korter door luchtverontreiniging. Na roken en obesitas is het de belangrijkste boosdoener voor de volksgezondheid.
„Op slechte dagen kun je niet in de tuin werken”, zegt Mia Wegh uit Leunen, een boerendorp onder Venray. Geen andere Nederlandse gemeente telt zoveel varkens als Venray: bijna 600.000. Op kaartjes met fijnstof kleurt dit gebied rood. En daar heeft Wegh last van: „Het doet pijn in je keel, je voelt het in de luchtwegen. Je keel wordt dichtgeknepen door de slechte lucht.” In 2018 richtte Wegh daarom samen met mensen uit de buurt een stichting op waarmee ze zich inzet om de luchtkwaliteit in haar woonomgeving te verbeteren.
