Statement namens de Klimaatcrisis Coalitie

Afgelopen zondag gingen 85.000 mensen de straat op voor klimaat en rechtvaardigheid. We kijken terug op de grootste mars rondom dit thema die ooit in Nederland is georganiseerd. Klimaatrechtvaardigheid is wat ons als Klimaatcrisis Coalitie verbindt. Met een gezamenlijke brede boodschap en gezamenlijke eisen riepen we Nederland op om de straat op te gaan. De opkomst van zondag liet zien dat een heel groot deel van de Nederlanders deze doelen onderschrijft.

Tijdens het podiumprogramma van de mars hebben wij ruimte willen bieden aan verschillende aspecten van klimaat en rechtvaardigheid. Oorlogen en conflictsituaties in de wereld zijn daar een belangrijk onderdeel van, gezien de wereldwijd oplaaiende conflicten, waar ook toenemende droogte, waterschaarste en de strijd om grondstoffen een belangrijke oorzaak van zijn. Zonder vrede geen klimaatrechtvaardigheid. Daarom wilden wij ook een podium bieden voor een verhaal rondom dit thema.

Het was vanaf het begin een zoektocht naar hoe we respectvol en op een verbindende wijze stil konden staan bij het leed dat het conflict in Palestina en Israël met zich meebrengt. Het doet ons pijn dat het ons als coalitie niet gelukt is die boodschap genoeg recht te doen, we erkennen de emoties die hierbij zijn losgekomen.

We hebben allemaal kunnen zien waartoe dat leidde. In deze chaotische situatie heeft de organisatie de microfoon van sprekers uitgezet. Toen iemand uit het publiek het podium opklom, lukte het ons bovendien niet direct in te staan voor de veiligheid van onze sprekers. Dat hadden we moeten voorkomen. Het spijt ons dat er verdeeldheid en onveiligheid is ontstaan, zowel op het podium als in het publiek. Sprekers, artiesten en deelnemers moeten hun bijdrage in veiligheid kunnen doen tijdens de mars.

Omdat we een brede coalitie zijn met diverse organisaties heeft het na de mars lang geduurd om te reflecteren op wat er is gebeurd. Dit alles trekken wij ons aan en daarover gaan wij het noodzakelijke gesprek aan met elkaar en met onze bondgenoten. Om zo gezamenlijk te delen, te reflecteren en te leren. De verschillende crises hebben een krachtige beweging nodig, waar voor ieder van ons een plek is en we gezamenlijk opkomen voor een klimaatrechtvaardige toekomst. De 85.000 deelnemers hebben dat afgelopen zondag luid en duidelijk onderschreven.

‘Water is een centraal element in de oorlog tussen Israël en Hamas’

Klimaatrechtvaardigheid 

Tijdens de klimaatmars in Amsterdam werd, tot onvrede van een deel van de betogers, aandacht gevraagd voor de Palestijnse zaak. Wat is het verband tussen beide kwesties?

[…]

Nu, bijna anderhalve maand later, zijn de woorden van Ovink ineens weer heel relevant. De klimaatmars in Amsterdam, waar zo’n 85.000 mensen afgelopen weekeinde pleitten voor meer aandacht voor klimaatactie, werd – in ieder geval in de media – overschaduwd door een discussie over de oorlog in Gaza. „Als klimaatbeweging moeten we luisteren naar hen die onderdrukt worden en vechten voor vrijheid en rechtvaardigheid”, zei de Zweedse klimaatactiviste Greta Thunberg vanaf het podium op het Museumplein. Ze gaf haar microfoon terug aan de vrouw die eerder het woord was ontnomen toen ze de Palestijnse zaak bepleitte. Daarmee verbond zij klimaatverandering aan het Palestijns-Israëlische conflict, tot woede van een deel van de demonstranten.

Waterschaarste

Maar is die verbinding wel zo gek? Klimaatrechtvaardigheid is een belangrijk thema in het mondiale klimaatbeleid, schrijft ook het IPCC, het wetenschappelijk klimaatpanel van de Verenigde Naties, in recente rapporten. De gevolgen van klimaatverandering, zoals droogte, overstromingen, mislukte oogsten, maar ook armoede en sociale ontwrichting, komen volgens het IPCC onevenredig hard terecht bij landen die er nauwelijks aan hebben bijgedragen, en bij bevolkingsgroepen die niet het geld hebben om zich ertegen te wapenen, bij vrouwen, bij kinderen en bij kwetsbare ouderen.

Terug naar Israël en de Palestijnse gebieden. Het Midden-Oosten is een van de regio’s op de planeet die uiterst kwetsbaar zijn voor de gevolgen van klimaatverandering. Israël is zich daarvan terdege bewust. De OESO, de organisatie voor economische samenwerking en ontwikkeling van geïndustrialiseerde landen waarvan ook Israël lid is, verwacht dat in het gebied het aantal hittedagen met 60 procent kan toenemen en dat de hoeveelheid neerslag mogelijk met een kwart zal verminderen. De hoeveelheid water die jaarlijks vanuit de rivier de Jordaan in de Dode Zee stroomt is met tientallen procenten verminderd. De kwetsbaarheid voor klimaat komt het meest direct tot uiting in waterschaarste.

De Palestijnse gemeenschap is kwetsbaarder voor de toenemende waterstress dan de Israëliërs. Persbureau AP schreef afgelopen zomer een reportage over Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever die nauwelijks genoeg water hebben om hun kinderen in bad te doen en hun kleren te wassen, laat staan om hun fruitbomen te irrigeren en hun vee te laten drinken. Terwijl kolonisten even verderop in een soort oase lijken te leven.

Die onrechtvaardigheid zal alleen maar erger worden als de waterschaarste verder toeneemt. „Water is een centraal element in de oorlog tussen Israël en Hamas in de Gazastrook”, schreven Clive Lipchin, docent aan de universiteit van Tel Aviv, en Richard Friend van de universiteit van York daarom twee weken geleden op The Conversation, een website waar wetenschappers hun perspectief op de actualiteit geven. En daarmee raakt het conflict dus ook aan klimaatverandering.