DUTILHHUIS

Niet alleen de Oranjes hebben zich verrijkt met slavernij, heel Nederland profiteerde – COMMENTAAR AD

De Nederlandse welvaart is niet alleen gebouwd op de goede daden van onze voorouders, maar ook op de kwade, schrijft Hans Nijenhuis in dit commentaar.

De Oranjes hebben zich in de koloniale tijd flink verrijkt met roof, uitbuiting, slavernij en dwangarbeid, zo blijkt uit onderzoek. Maar niet alleen zij. De toenmalige overheid en de hele politieke en economische elite profiteerden. En daarmee indirect het hele land. Van de 16de tot halverwege de 20ste eeuw.

Goed dat het helder wordt opgeschreven in dat onderzoek Staat en Slavernij: zonder slavernij en uitbuiting geen koloniaal rijk, en zonder koloniaal rijk niet het rijke Nederland waarin we nu leven. Hetzelfde geldt overigens voor België. Bij ons de grachtengordel, daar de brede boulevards, bij ons de ABN Amro Bank, bij hen de Generale Maatschappij. En ga zo maar door.

Is dat iets om je voor te schamen? Nou, het is vooral iets om te beseffen. Wij zien onszelf graag als hardwerkend landje dat zichzelf uit de klei heeft getrokken, en dat is waar. Maar wel mede over de rug van anderen dus. En dat is niet alleen iets van ‘lang geleden’. Slavernij werkt namelijk generaties lang door, het profiteren ervan ook.

Wij zien onszelf graag als hardwer­kend landje dat zichzelf uit de klei heeft getrokken, en dat is waar. Maar wel mede over de rug van anderen

Bedrijven bouwden kapitaal op dat ze later weer konden investeren. Bij mensen werkt dat net zo. Veel gegoede Nederlanders konden destijds hun kinderen veel meer kansen geven dan een tot slaaf gemaakte. Waardoor veel van die kinderen hún kinderen weer meer kansen konden geven. En zo verder. En héél veel verder hoef je niet te gaan om uit te komen bij vandaag: de mensen die rond 1850 leefden waren de grootouders van de grootouders van de zestigers van nu.

In de discussie over excuses wordt vaak gezegd dat ‘wij’ toch niets hebben misdaan waarvoor we excuses hoeven te maken. Klopt. De excuses die het kabinet afgelopen december aanbood waren dan ook niet namens gewone Nederlanders, maar namens de Staat. Dat is de rechtsopvolger van de overheid van toen.

Ook heeft niet iedereen persoonlijk ervaren dat in het algemeen witte Nederlanders zo lang de beste kansen op ontwikkeling hebben gekregen. Maar laten we als gewone stervelingen wel erkennen dat het Nederlandse succes niet alleen is gebouwd op de goede daden van onze voorouders, maar ook op de kwade. En dat anderen daar onder hebben geleden.