Deze Rotterdamse straatarts vecht tegen het systeem: ‘Geld belangrijker dan mensen’
Michelle van Tongerloo groeide op tussen armoede en rijkdom. Ze maakte van dichtbij mee hoe ongelijkheid eruit ziet. Als jong meisje voelde ze al de behoefte om tegen die wereld aan te schoppen. In haar werk als huis- en straatarts in Rotterdam is ze daar nu elke dag mee bezig. “De kwetsbaarste mens is de dupe van het systeem.”
Opgroeien in een wereld van twee uitersten. Het voelt voor Michelle als heel lang geleden, maar het contrast tussen de mensen herinnert ze zich nog goed. “Waar je wieg staat, is zo bepalend. Als een deel van mijn afkomst niet zo rijk was, was ik waarschijnlijk nooit arts geworden.”
In haar steeds voller wordende agenda kon ze tussen afspraken door tijd vrijmaken voor het interview. Vooral na haar optreden in het televisieprogramma Buitenhof wilden veel mensen met haar praten. Toch wijst ze de meeste verzoeken af, vooral van talkshows: “Mijn levensdoel is niet om een BN’er te worden.”
Patiënten helpen
Veel belangrijker: ze wil patiënten helpen en bekendheid geven aan hun problemen. Op haar LinkedInpagina schrijft ze er bijna dagelijks over, met de nodige impact. Zoals over haar ‘dierbare en ongedocumenteerde patiënt’ Simon, die vorige maand onverwacht en jong overleed.
‘De momenten dat hij woedend voor mijn neus stond, kan ik bijna niet tellen. Tientallen keren maakten we ruzie en terecht. Want hij wilde iets dood normaals, dat ik niet kon geven: onderdak. Dus sliep en liep hij door op straat, rondje na rondje, paadje na paadje, tot zijn heup zo beschadigd was dat de heupkop letterlijk in de heupkom afbrak.’
‘Toen werd hij wel geopereerd. En vervolgens weer ontslagen naar straat. Hij werd zieker en zieker. Ontwikkelde epilepsie, viel op straat en brak zijn nek. Zijn wervels werden met een paar platen vastgezet en toen werd hij na een tijdelijk bed weer ontslagen naar straat. Dus was hij altijd boos op mij, terecht. Want hoe kon ik als zijn arts nou níet inzien dat dit leven zijn dood zou worden?
Hij kreeg gelijk.’
Spreekuur
Michelle is één dag in de week straatarts in de Pauluskerk, een plek voor mensen in Rotterdam die het zonder hulp niet redden, zoals dak- en thuislozen of mensen zonder geldige verblijfspapieren. De rest van de dagen werkt ze als huisarts in Rotterdam-Zuid. Ook schrijft ze over haar ervaringen als arts voor het journalistieke platform De Correspondent en geeft ze lezingen.
In de kristalvormige kerk in het centrum van Rotterdam is het ogenschijnlijk rustiger dan normaal. Door de driehoekige ramen valt het zonlicht op zo’n twintig mensen, die verdeeld aan de tafels zitten. Met regen kun je gerust op het driedubbele aantal rekenen. Boven kunnen mensen koffie halen voor 10 cent.
Ga je de gang door, dan kom je bij de spreekkamer van de straatarts. Aan het bureau zit een man, hij is de laatste patiënt deze ochtend. “You have to do it three times a day”, zegt Michelle tegen hem, terwijl ze het recept in zijn hand drukt. “Yes, three times a day.”
Verslaafde jongen met beenwond
Nu was het een patiënt die tegenover haar zat, maar een uur daarvoor waren het nog twee artsen van het Erasmus MC. Michelle sprak in het ziekenhuis over een van haar patiënten, een verslaafde jongen met een diepe beenwond.