DUTILHHUIS

Bennie Jolink wil dat de boeren de hakken nou eens uit het zand halen

Normaal ‘Boerenicoon’ Bennie Jolink (76) stemt niet op BBB maar op Volt. Hij is kritisch over de acties tegen het stikstofbeleid – en maakt daar geen vrienden mee. „Die vlag ondersteboven, daarmee beledig je het land.”

Bennie Jolink komt net uit bad. Vers T-shirt aan, het haar nog nat. Hij heeft zijn ochtendbeweging achter de rug: twintig keer de Wrangebult op en af rennen, een heuveltje in de buurt van zijn boerderij in Hummelo. Een routine waar hij tijdens de eerste coronalockdown mee is begonnen. Naast twee keer zwemmen en vijftien kilometer wandelen per week. „En vier alcoholvrije dagen”.

De oude boerenrocker Jolink (76) heeft zich „nog nooit zo fit gevoeld als nu”, vertelt hij in zijn man cave annex repetitieruimte in de schuur naast zijn huis. Er staan gitaren, een piano en een drumstel. Aan de muur: hertengeweien, oude motoraffiches en tekeningen van zijn hand – Jolink is een fervent tekenaar.

[…]

Ook op het programma voor Hemelvaartsdag: een herschreven versie van De boer is troef, dat hij samen met singer-songwriter Tim Knol ten gehore zal brengen.

[…] Een journalist van De Boerderij vroeg destijds al aan me: kun je dat wel zo zeggen? Moeten boeren de EEG”, de voorloper van de Europese Unie, „niet juist op hun blote knieën danken voor al die miljarden aan subsidie? Toen dacht ik: verdomd, daar heeft-ie gelijk in. Maar ja, het nummer stond al op plaat. Dus hebben we het al die jaren maar spaarzaam gespeeld.” Het zinnetje is nu geschrapt en ook op andere plekken is de tekst aangepast.

Wat was de aanleiding dit te doen?

„Het gedoe over de boeren. Ik begrijp hun sentiment. Mijn beide opa’s waren boer, we hebben met Normaal vaak over de boeren gezongen. De boer dat is de keerl. Ik bun moar een eenvoudige boerenlul. We hebben vroeger ook veel brieven gekregen van boeren over hun problemen. Boeren die zelfmoord pleegden omdat ze geen toekomst meer zagen. Ik vind ook dat ze onrechtvaardig worden behandeld door de overheid: KLM en Tata Steel hoeven helemaal niets te doen aan hun uitstoot.

„Maar de manier waarop ze actie voeren, is niet goed. Farmers Defence Force doet slechte zaken voor de boeren. De boel in brand steken, tegen politiebusjes trappen, snelwegen blokkeren, rondrijden met doodskisten van linkse politici – dat moet je niet doen. En dan die vlag ondersteboven! Daarmee beledig je het land. Het doet me denken aan Iran, waar ze Amerikaanse vlaggen verbranden. Laat die boeren godsdankbaar zijn dat ze in dit land mogen wonen – en miljarden aan subsidie ontvangen.”

Wat vindt u van de overwinning van de BoerBurgerBeweging bij de Provinciale Statenverkiezingen?

„Ik ben blij dat Caroline van der Plas zo veel stemmen heeft gehaald. Nu kunnen ze in ieder geval niet meer om de belangen van de boeren heen. Tegelijk zeg ik tegen de boeren: we weten nu uitputtend wat jullie níet willen, maar wat willen jullie dan wél? Hoe gaan we de planeet voor ons nageslacht behouden? Want er móét stikstofreductie komen. Er is echt een probleem. Ik zie het hier in de buurt: overal braamstruiken waar ze vroeger nooit stonden. Dat komt door stikstof. Het gaat dramatisch slecht met de natuur.”

„Ik zou graag eens met Caroline van der Plas willen praten. Een-op-een. In de verkiezingscampagne haalde ze allemaal wetenschappelijke rapporten aan, behalve die rapporten die haar niet goed uitkwamen. Ik snap dat, ze wilde stemmen winnen. Maar het is wel het negeren van wetenschappelijke feiten.”

U heeft niet op BBB gestemd?

„Nee, op Volt.” Hij wijst op een wereldbol die op tafel staat. „Probeer Nederland daar eens op te zoeken – heb je een vergrootglas voor nodig. Wat wil je als klein kutlandje in je eentje? Als je iets wil bereiken moet je het Europees regelen. De enige mogelijke toekomst is de Verenigde Staten van Europa. En dat is, heel kort door de bocht, wat Volt wil.”

Wat stemde u hiervoor?

„Bij de Tweede Kamerverkiezingen op Sigrid Kaag. Ik stem al jaren altijd op een vrouw. De mannen hebben de boel in de soep laten lopen, dus laat nou maar eens vrouwen aan de macht. In het verleden heb ik op Els Borst gestemd en op Pia Dijkstra. Dus het is vaak D66.”

Vindt u het gek als dit mij verbaast? Hét icoon van het platteland dat Volt of D66 stemt?

„Zelf vind ik het heel logisch. Ik ben feministisch opgevoed. Mijn moeder en drie zusters hadden vroeger thuis de broek aan. Mijn vrouw nu ook. En dat vind ik prettig. Het zijn volwassen, zelfstandige vrouwen, die lul je de hoek niet in.”

„En ik zie hier op het platteland al jaren dat het anders moet. Vijftien, twintig jaar geleden was ik ambassadeur voor een stichting die ‘zichtstallen’ bouwde bij varkenshouders. Kon je zelf komen kijken om te zien dat die dieren niet mishandeld werden en het prima naar hun zin hadden. Toen heb ik al geleerd dat er grofweg twee soorten boeren zijn. Aan de ene kant heb je boeren die op hun boerderij willen blijven wonen, gehecht zijn aan de grond. Ze zien: ik moet veranderen, want het gaat zo niet meer. Ze beginnen een minicamping of een kaasboerderij, of ze gaan biologisch boeren.”

„En je hebt boeren, die willen meters maken. Uitbreiden, ondernemer zijn. Grootschalig. Die stemmen allemaal op de VVD. Nog meer koeien, nog meer melk. Maar dat kan gewoon niet in Nederland, op dat kleine postzegeltje, met al die natuur waar het niet goed mee gaat. We kunnen hier niet hetzelfde als in Frankrijk en Duitsland. Dat is een harde boodschap. En dat boeren daar boos en emotioneel over worden, begrijp ik volledig. Maar het is geen reden om niets te doen.”

[…]

Bent u optimistisch over een oplossing voor de stikstofcrisis?

„Dat moet wel. Kom op zeg, er zijn toch wel een paar mensen met een beetje verstand? We leven in een overbevolkt landje – en dan heb ik het niet over die paar honderdduizend vluchtelingen.”

„Begin jaren vijftig emigreerden een heleboel familieleden van mij, naar Denemarken en Canada en de VS. Want tien miljoen mensen in zo’n klein landje, zeiden ze, dat kon toch niet? Nu zijn we met 18 miljoen. Die poepen en pissen en scheten allemaal. Daar moeten we niet ook nog eens zoveel dieren bij hebben. Dus grootschalige landbouw: prima, maar niet in Nederland. Ik zou niet weten hoe het anders moet. Dus er moet een akkoord komen.”