Dutilhhuis

Definitief ontwerp Museum Boijmans onthuld, zo ziet het eruit

Verbouwingsplannen Na jaren van conflicten, tegenslagen en impasse is er nu een definitief ontwerp voor het Rotterdamse Museum Boijmans Van Beuningen, dat sinds 2019 dicht is. De gemeenteraad is nu aan zet.

Het Rotterdamse Museum Boijmans Van Beuningen is alweer zes jaar dicht. In 2019 moest het museum halsoverkop sluiten op last van de brandweer, na jarenlang achterstallig onderhoud. Naast brandgevaar kampte het museum met wateroverlast, en er was in 2006 al vastgesteld dat er asbest verwijderd moest worden, onder meer uit het klimaatsysteem. De frustratie van het museum richting Gemeente Rotterdam, eigenaar van het pand, was destijds hoog. Sjarel Ex, destijds directeur van Boijmans, verklaarde in de periode vanaf zijn aanstelling in 2004 tot het renovatiebesluit in 2018 wel 250 brieven „over de zorgwekkende toestand van het gebouw” aan de gemeente te hebben verstuurd. In december 2018 stemde de Rotterdamse gemeenteraad in met een renovatieplan van 223,5 miljoen euro. De gemeente is eigenaar van het gebouw en een groot deel van de collectie. Het was de bedoeling de gerenoveerde deuren in 2026 weer te openen.

Dat liep anders. De periode na de goedkeuring van het renovatieplan werd getekend door conflicten. De verbouwing bleek duurder uit te vallen, er speelde een fraude- en corruptieschandaal rondom de asbestsanering en de onderlinge verhoudingen verzuurden dusdanig, met name na kritiek van het museum op een eerder ontwerp, dat museumdirecteur Sjarel Ex enkel via een ‘contactambtenaar’ mocht communiceren met architect Francine Houben van architectenbureau Mecanoo. De verbouwing raakte in een impasse. De heropening werd uitgesteld naar 2028, toen naar 2030. In 2021 opende nog wel het nieuwe, publiekstoegankelijke Boijmans Depot, ontworpen door architectenbureau MVRDV, maar verder bleef het angstvallig stil en de deuren van het museum bleven dicht.

Definitief ontwerp

Hoe anders is de sfeer op donderdag 30 oktober in een zaaltje bovenin het Depot, dat uitkijkt over het Rotterdamse museumpark. Met name wethouder van cultuur Said Kasmi (D66) loopt zinderend door de zaal, al kan dat ook iets te maken hebben met de verkiezingsuitslag. Ook bij de anderen is de sfeer opgewekt. Van wrijving lijkt geen sprake meer. Architect Francine Houben, museumdirecteur Ina Klaassen en wethouders Kasmi en Robert Simons (vastgoed) staan glunderend rondom een maquette. Het budget is rond, vooral dankzij een schenking van 80 miljoen van stichting Droom en Daad. De gemeente stemde uiteindelijk in met een budget is 359,2 miljoen euro.

En: er is een definitief ontwerp, een verdere uitwerking van een eerder plan dat in 2024 werd gepresenteerd. In het definitieve ontwerp zijn onder meer de resultaten van een restauratie-onderzoek verder uitgewerkt en is het materiaalgebruik verder ingevuld. Het donderdag gepresenteerde plan, wordt begin december besproken in de Rotterdamse gemeenteraad.

Wat ook bijzonder is: Museum Boijmans Van Beuningen is een ‘daglicht’ museum. In elke vleugel komt er daglicht van boven, opzij en via een speciale ‘plint’. Houben: „We wilden Bodon en Van der Steur echt in hun kracht zetten.” Dat gebeurt door zalen weer in ere te herstellen en slim om te gaan met de vele hoogteverschillen in de gebouwen. „Dat was een enorme opgave”, geeft Houben aan. Ook komt er een enorme overkapping van het Binnenhof van het Van der Steur-gebouw, geïnspireerd op het patroon van een kleiner raam uit het gebouw.