Uitbuiting van arbeidsmigrant blijft onbestraft: ‘Ik kon niet eens meer een treinkaartje kopen’
In drie jaar kreeg de Arbeidsinspectie 131 meldingen van stichting Fairwork over arbeidsmigranten die te weinig geld ontvingen. Niet één daarvan leidde tot nabetaling aan de migrant. De inspectie zegt dat dit niet haar taak is, de arbeidsmigranten blijven gedesillusioneerd achter.
Voor arbeidsmigranten die worden onderbetaald is het een bijna onmogelijke opgave om hun recht te halen. Dat blijkt uit cijfers van Fairwork, de stichting die arbeidsmigranten bijstaat. Ze behoren tot de meest kwetsbare werknemers van Nederland. De naar schatting 850 duizend arbeidsmigranten zijn slecht ingevoerd in lokale wet- en regelgeving en spreken gebrekkig de taal. Ook zijn ze doorgaans afhankelijk van hun werkgever voor huisvesting.
Yuliia Ravliuk (32) heeft nog 1.200 euro tegoed van haar uitzendbureau
‘In Oekraïne was ik aardrijkskundedocent op een middelbare school. Ik leerde kinderen hoe bergen ontstaan en waarom rivieren een bepaalde kant op stromen. Het was leuk werk, maar ik was ’s avonds steevast huiswerk aan het nakijken en verdiende 50 euro per maand.
‘In 2022 ging ik naar Nederland om te werken. Via een Pools uitzendbureau heb ik in een tulpenkwekerij in Nieuw-Vennep bollen geplant. Ik verdiende 2.000 euro, maar het was het verschrikkelijkste werk dat ik ooit heb gedaan. De lopende band ging snel, en als ik langzaam was moesten collega’s compenseren.
‘Even later stuurde het bureau ons naar Almere. Elke ochtend werd ik om 4 uur met een busje opgehaald en we kwamen om 8 uur ’s avonds pas weer thuis. Toen ik zei dat ik wilde stoppen, dreigde het uitzendbureau dat ik een boete moest betalen als ik zou vertrekken.
‘Ik ontving altijd 200 tot 300 euro minder dan ik volgens mijn contract moest krijgen. En op het einde betaalden ze twee maanden niet. Ik stond vrijdagmiddag op het station, was bijna helemaal door mijn spaargeld heen en kwam geld tekort om de trein naar huis in Beverwijk te nemen. Ik heb toen op het station gebedeld om 50 cent, maar niemand wilde mij geld geven. Uiteindelijk heb ik toen geen kaartje gekocht en in de trein gezeten, huilend en biddend dat er geen conducteur zou komen.’
Anoniem (48) heeft nog 10 duizend euro tegoed van haar werkgever
‘Voor ik in Limburg verzeild raakte, woonde ik in Italië en werkte in de creatieve sector. Op internet zag ik dat men in 2021 voor een paar weken thuiszorg zocht voor iemand in Meerssen. Het zou goed betalen, dus de keuze was snel gemaakt.
‘De eerste keer was intensief. Ik woonde bij de 73-jarige meneer in huis en stond hem 24 uur per dag bij. Ik hielp hem met baden, deed boodschappen en kookte, ruimde zijn huis en schuur op, bracht hem naar de dokter. Hij werd paniekerig als hij alleen was. Het gaf voldoening; ik kon een oudere meneer helpen, we hadden een goede klik.
‘Toen ik een jaar later weer naar Meerssen kwam, bleek de situatie helemaal veranderd. De werkgever, het zorgkantoor, betaalde mijn salaris maar niet uit. Aangezien ik een jaar eerder een goede ervaring had gehad, was ik geduldig. Maar mijn uitgaven liepen door: de huur van mezelf, van mijn moeder, de boodschappen. Ik gebruikte mijn spaargeld, en toen dat op was moest ik op allerlei plekken geld lenen.
‘De werkgever had allerlei excuusjes waarom het geld niet werd uitbetaald. Ondertussen kon niemand iets betekenen: de gemeente, de Sociale Verzekeringsbank, het ministerie. Ik werd van het kastje naar de muur gestuurd. Ik voelde me zo hulpeloos. Ook de 73-jarige cliënt wilde me niet helpen, hij vond het niet zijn probleem. Toen ik na tien weken weer naar Italië ging, blokkeerde hij me op WhatsApp.