Nieuwe kleurstof maakt spijkerbroek ook blauw, maar dan zonder de bijkomende milieuschade

Spijkerbroeken verven levert flink wat milieuschade op. Deense onderzoekers hebben nu een alternatief voor het traditionele blauw: indican.

Een spijkerbroek is in één oogopslag te herkennen, aan de structuur en aan het typische blauw. Indigo heet de kleurstof die daarvoor zorgt. Mooi, maar het verven van spijkerstof – een miljardenindustrie – zorgt voor veel milieuschade. Onderzoekers van de Technische Universiteit Denemarken hebben een nieuwe kleurstof ontwikkeld die ook het typische blauw oplevert. Deze kleurstof kan met minder schadelijke processen worden aangebracht, schrijven ze in Nature Communications. De aanpak is 92 procent beter voor het milieu, maar is nog wel duurder dan conventioneel verven met indigo.

Indigo werd oorspronkelijk gewonnen uit een plant – Polygonum tinctorium – maar tegenwoordig wordt het in een fabriek gemaakt. Kleding verven met indigo is zo schadelijk omdat het molecuul stevige bewerking nodig heeft voordat het als verf op de stof blijft plakken. De agressieve chemicaliën die hierbij komen kijken zijn giftig voor zowel de mens die ermee moet werken als de natuur waarin het via afvalwater terecht kan komen.

In het lab gesynthetiseerd

De nieuwe kleurstof heet indican. De onderzoekers hebben hiervoor opnieuw naar de indigoproducerende plant gekeken en daar een molecuul gevonden dat een voorloper van indigo is. Ook dit molecuul wordt niet direct uit planten gewonnen, maar is in het lab gesynthetiseerd. Volgens de onderzoekers kunnen indigofabrikanten het maken zonder al te veel aanpassingen in het productieproces.

Indican is duurder om te maken dan indigo. De onderzoekers schatten het op 10 dollar per kilo, tegenover 5 dollar per kilo voor indigo. Ook is er meer water nodig bij de productie. Het grote voordeel van indican zit hem dan ook in de stap erna: indican is oplosbaar in water, er zijn geen agressieve chemicaliën meer nodig om de kleurstof op de spijkerbroek te krijgen.