Klimaatverandering en meer: Honderdduizenden huizen krijgen te maken met verzakkingsschade. ‘Dit kan ontwrichtend werken’
Advies Raad voor de leefomgeving en infrastructuur RLI
De verzakkingsschade aan honderdduizenden huizen kan ‘maatschappelijk ontwrichtend’ zijn, waarschuwt een rapport. Er moet een nationale funderingsaanpak met miljarden euro’s komen.
Het nieuwe kabinet moet miljarden uittrekken om huiseigenaren en woningcorporaties financieel te gaan steunen bij funderingsherstel. Dat adviseert de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli), adviseur van regering en parlement, donderdag in een rapport. Het advies is een vergoeding van 30 procent van de kosten voor de herstelwerkzaamheden: maximaal 40.000 euro per huiseigenaar.
Zo’n 425.000 pandeigenaren in Nederland worden de komende jaren geconfronteerd met hoge kosten vanwege funderingsschade, bijvoorbeeld door bodemdaling en klimaatverandering. Als er geen preventieve maatregelen worden genomen, kan dit aantal oplopen tot 800.000 pandeigenaren en een totale schade van ongeveer 54 miljard euro.
De omvang van de funderingsproblematiek kan daarbij ernstige sociaal-maatschappelijke gevolgen hebben, zegt Jantine Kriens, voorzitter van de Rli-adviescommissie. „Leven in een onveilig huis is echt heel naar. En veel mensen hebben helemaal niet de financiële ruimte om hun fundering te laten herstellen. Dit probleem kan echt maatschappelijk ontwrichtend werken als er niks wordt gedaan.”
De aanpak en kosten van funderingsherstel kunnen per situatie verschillen: van injecties in de grond met verhardend materiaal (circa 30.000 euro), een plaat van gewapend beton onder de fundering (60.000 euro), tot vervanging van houten palen door betonnen exemplaren (tot 120.000 euro). Bij huizen waar sloop de beste oplossing is, kunnen de kosten nog verder oplopen.
Door de klimaatverandering, met droge zomers en dalende grondwaterstanden, zullen funderingen sneller verzakken en houten palen eerder gaan rotten, is de zorg.
De Rli kreeg eind 2023 het verzoek van het demissionaire kabinet om op korte termijn tot een advies te komen over een nationale funderingsaanpak die „uitvoerbaar en rechtvaardig is”. De subsidieregeling die de raad voorstelt, loopt van 2025 tot en met 2035 en zou in totaal ruim 12 miljard euro kosten. Het is aan de Tweede Kamer en een nieuw kabinet om een besluit te nemen.
De subsidie voor funderingsherstel is bedoeld voor woningen die binnen vijftien jaar verzakkingsproblemen kunnen krijgen: zowel van particulieren als woningcorporaties. Het Rijk zou huiseigenaren ook moeten ondersteunen bij funderingsonderzoek (tot 90 procent van de kosten) en een plan van aanpak (70 procent). Saillant: ook commerciële verhuurders moeten subsidie voor onderzoek kunnen krijgen.
Verder moeten huiseigenaren en verhuurders die hun woning verkopen of verhuren vanaf 2029 verplicht worden om informatie te verschaffen over de staat van de fundering. Huiseigenaren die hulp nodig hebben, moeten terecht kunnen bij een funderingsloket. De hele aanpak moet tenslotte worden aangejaagd door een ‘nationaal coördinator funderingsproblematiek’.