Samen sterven gebeurt vaker, maar ‘minder romantisch dan het lijkt’

Aankomt van Dhr. Van Agt en echtgenote Eugenie bij de Sint Jan in Den Bosch, Bestanddeelnr 932-6294.jpg” by Rob Croes / Anefo is licensed under CC CC0 1.0

Oud-premier Dries van Agt overleed afgelopen week ‘hand in hand’ met zijn vrouw Eugenie Krekelberg. Zoiets komt vaker voor in Nederland, maar deze vorm van euthanasie wordt niet zomaar verleend.

De euthanasiewens van levenspartners beoordelen is voor Pieter Stigter soms „best moeilijk”. Dan hoort de specialist ouderengeneeskunde bijvoorbeeld van iemand van tachtig dat hij of zij de levenspartner op veertienjarige leeftijd heeft ontmoet. Samen sterven is hun laatste wens. „Dan snap ik best: die willen niet zonder elkaar. Maar ik kan niets beloven.”

Afgelopen week overleed oud-premier Dries van Agt hand in hand met zijn vrouw Eugenie Krekelberg. Ze kozen voor zogeheten duo-euthanasie. Het is een vorm van levensbeëindiging die in Nederland vaker voor komt. Volgens het laatste jaarverslag van de Regionale Toetsingscommissies Euthanasie (RTE) ging het in 2022 om 29 koppels, oftewel 58 mensen. De jaren ervoor ging het telkens om minder dan 20 koppels. Volgens de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde komt die toename onder meer doordat publiekelijk steeds meer bekend is over de voorwaarden waaronder euthanasie kan worden verleend.

Toch is het aantal gevallen van duo-euthanasie minder dan 1 procent van alle mensen die kozen voor een zacht einde. Dat relatief lage aantal komt doordat euthanasieverzoeken van partners individueel beoordeeld worden, zegt arts Stigter, verbonden aan het Expertisecentrum Euthanasie. De situatie van iemand die euthanasie wil, moet volgens de wet „ondraaglijk en uitzichtloos” zijn, zonder redelijke andere oplossing. Ook mag er geen „oneigenlijke druk” worden gezet door iemand anders om euthanasie te krijgen. De ene partner mag de andere dus niet dwingen om tegelijkertijd het leven te beëindigen.