Wat twee speren zeggen over de gewelddadige geschiedenis van Shell
Oliewinning
[…]
In het depot van een Twents museum liggen al decennialang twee speren. Ze waren ooit van een klein inheems volk in Ecuador dat zich verzette tegen de komst van la compañia Shell – en de zoektocht naar olie in precies hún stuk regenwoud.
„Indiaanse speren voor Natura Docet. Voorwerpen met gruwelijke geschiedenis”, kopte Tubantia toen ze in 1952 geschonken werden. De schenker was Shell-ingenieur J.J. Augusteijn, die de speren had overgehouden aan een jarenlange stationering in Ecuador. In een begeleidend briefje schreef hij:
2 speren afkomstig uit Ecuador (Z.-Am) van een kleine indianenstam, Auca’s of Aushiri’s genaamd die in het oerwoud van oostelijk Ecuador tussen de rivieren Napo en Curaray leven. Ze vermijden alle contact met de beschaving en trachten alle indringers in hun gebied te doden. Op Eerste Kerstdag 1949 waren in een kamp in dit gebied van de Shell Company of Ecuador alleen een kok en een schildwacht achtergebleven. Door zorgeloosheid hadden beiden hun vuurwapen niet bij de hand. Ze werden door de Auca’s overvallen en gedood. Het lichaam van de kok werd teruggevonden met niet minder dan 18 speren erin. Deze twee zijn van dit aantal afkomstig.
[…]
Het verhaal achter de twee speren laat zien hoe een westerse oliemaatschappij vlak onder de evenaar op fel verzet stuit van een geïsoleerd inheems volk. Hoe Shell, terwijl in Afrika en Azië net de tweede dekolonisatiegolf aanzwelt, tien jaar lang een ‘stille oorlog’ uitvecht in een nieuw overzees wingewest. Een strijd waarbij het geweld niet alleen van de indianen, maar óók van de oliemaatschappij komt. Tot op de dag van vandaag wordt in het woud gerept over bombardementen door ‘la compañia Shell’.
Nu een opwarmende planeet moet afkicken van zijn olieverslaving, is dit een hoogst actueel verhaal. De Amazone is als koolstofdepot een even kwetsbare als cruciale schakel in de strijd tegen klimaatverandering. Haar inheemse bewoners worden tegenwoordig omarmd als de beste beschermers van het woud. En driekwart eeuw geleden verzette enkelen van hen zich blijkbaar al fel tegen een van de machtigste fossiele bedrijven ter wereld.