Zij krijgen een jaar lang 1000 euro per maand, zonder er iets voor te hoeven doen
Acht Rotterdammers uit het Oude Noorden die moeilijk rondkomen, krijgen een jaar lang gratis duizend euro per maand. Zonder dat zij daar iets voor terug te hoeven doen. Een onderzoek om te kijken hoe hun leven wordt beïnvloed. ,,Iedereen kan plotseling scheiden of lijden aan een ziekte.”
Voor veel Rotterdammers is het de harde realiteit: geen geld om een cadeau te kopen voor de verjaardag van je kind; twijfelen of ze willen afspreken met een vriend omdat de vorige keer de ander heeft betaald en jij niet genoeg geld hebt om te trakteren.
Hoe fijn is het dan om maandelijks gratis geld te ontvangen, zonder dat je hoeft na te denken over hoeveel geld je overhoudt aan het eind van de maand? Het klinkt als een droom, maar wordt deze zomer werkelijkheid voor acht Rotterdammers.
Wie komen in aanmerking voor het geld?
Rotterdammers die een baan hebben, maar desondanks moeilijk rondkomen, kunnen zich vanaf eind juli opgeven voor het experiment van de particuliere Stichting Collectief Kapitaal. ,,Zzp’ers, of mensen met een nul-uren contract, daar zijn superveel voorbeelden van. Maar iedereen die zich bestaansonzeker voelt, kan zich opgeven”, legt Jet de Nies van de stichting uit. Voorwaarde is wel dat ze in het postcodegebied 3035 en 3036 wonen.
Wat is het doel?
De stichting wil onderzoeken wat het extra bedrag doet in hun leven. Welke verandering nemen ze waar als ze beschikken over een inkomen dat zónder voorwaarden wordt uitgekeerd? Van de deelnemers wordt geen tegenprestatie verwacht. ,,Wij zijn vooral benieuwd naar wat er verandert in jou als mens, als je je niet hoeft te bewijzen en te verantwoorden”, zegt de Nies. Kan dit bijdragen aan een waardig en betekenisvol leven?
Door middel van een loting worden acht mensen uitgekozen, die zelf mogen beslissen waar ze het geld aan besteden. ,,We handelen op basis van vertrouwen”, zegt De Nies. ,,Mensen weten zelf het best waar ze hun geld aan uit kunnen geven.”
Rotterdam is niet de eerste stad waar het experiment wordt gehouden. Vorig jaar liep er een proef met vijf Amsterdammers. En in Tilburg loopt er ook een dergelijk experiment waarbij 150 gezinnen maandelijks 150 euro krijgen. De gemeente Schiedam heeft vorig jaar een soortgelijk experiment juist afgewezen omdat ze de uitvoerbaarheid lastig vond en er onvoldoende inzicht bleek in de risico’s voor de doelgroep.
Een van de Amsterdammers besteedde het geld aan de tandarts en onderging zijn uitgestelde galblaasoperatie. Voor een alleenstaande moeder gaf het extra geld lucht om haar zaken op orde te stellen. Deelnemers zeggen zich voor het eerst ‘gezien’ en ‘gehoord’ te voelen. Hun welzijn verbetert, ze ervaren minder stress en hun vertrouwen in mensen is toegenomen, blijkt uit de uitkomsten van het onderzoek. Door de extra financiële ruimte kunnen ze een opleiding volgen of deelnemen aan activiteiten.
Waar komt het geld vandaan?
Van solidaire medeburgers die gedoneerd hebben aan de stichting. Ruim 1200 mensen hebben hun portemonnee getrokken voor mensen in zwaar weer. Het extra inkomen wordt netto overgemaakt via de bankrekening van de stichting zelf. De ontvangers hoeven daar geen belasting over te betalen.
Het experiment is ontstaan in coronatijd vanuit de vraag wat solidariteit betekent, legt De Nies uit. ,,Dat is iets veel groters dan alleen boodschappen doen voor je buurman”, zegt ze. Een mooi gebaar, zegt ze, maar is dit wel echt solidair zijn? ,,We wilden iets creëren waarbij we met z’n alle bestaansonzekerheid willen tackelen.” Want, zegt ze, we zijn met z’n allen verantwoordelijk voor het systeem waar we in leven, dat toestaat dat armoede bestaat.