Hartfalen is voor veel mensen onbekend fenomeen, maar: ‘Prognose is slechter dan bij kanker’

Open Heart Surgery Primer” by Jeremy Brooks is licensed under CC BY-NC 2.0

Vertelt iemand dat er kanker is ontdekt, dan is dat schrikken. Zegt zo iemand aan hartfalen te lijden, dan reageren we gauw wat luchtiger. Sterkte joh! ,,De meeste mensen”, zegt cardioloog Jolien Roos-Hesselink, ,,weten niet goed wat het is, hartfalen. Maar de prognose is slechter dan bij de meeste vormen van kanker.” Ze vindt het daarom de hoogste tijd voor actie.

[…]

Hartfalen kan een gevolg zijn van bijvoorbeeld hoge bloeddruk of van een hartinfarct. Druk op de borst, uitval van de linkerarm – meer weten we meestal niet als het mis lijkt te gaan met het belangrijkste orgaan in ons lichaam.

Ziekenhuisbedden vol

Best wel raar eigenlijk, dat de mensen er zo weinig over weten, vindt cardioloog Jolien Roos van het Erasmus MC en een van de initiatiefnemers van het Deltaplan. ,,Want de ziekenhuisbedden liggen vol met patiënten met hartfalen.”

En dat niet alleen. ,,Dagelijks sterven er twintig mensen in Nederland aan de gevolgen van hartfalen. Zo’n 55 procent van de mensen komt al binnen vijf jaar te overlijden. De levensverwachting is een stuk ongunstiger dan bij kanker.”

De aanleiding bij mannen is anders dan bij vrouwen

Jolien Roos-Hesselink, Cardioloog Erasmus MC

[…]

Als een scherpschutter

Om het treffender te formuleren: bij mannen ligt er eerder een hartinfarct als een soort ‘scherpschutter’ aan ten grondslag (door acute verstoppingen in de grote kransslagaderen), bij vrouwen is het meer een ‘sluipmoordenaar’ (door een te hoge bloeddruk).

[…]

Wat je moet weten over hartfalen

Bij hartfalen kan het hart het bloed niet meer goed rondpompen; dat kan het gevolg zijn van een hartinfarct (het bloed kan door een verstopping niet naar het hart stromen). Jaarlijks krijgen bijna 38.000 mensen deze diagnose, blijkt uit cijfers van de Hartstichting. Bijna negentig procent is 65+. In 2021 stierven ruim 7500 mensen in ons land aan hartfalen; per dag elf vrouwen en negen mannen.

Wat zijn de symptomen?

Het begint doorgaans met kortademigheid, sneller moe zijn, vocht vasthouden (dikke enkels), gewichtstoename. Een hartinfarct kenmerkt zich door een klemmende pijn op de borst met uitstraling naar de armen. 

Kun je het voor zijn?

Het kan je gewoon overkomen, door bijvoorbeeld erfelijkheid, een infectie, een hartafwijking of hoge bloeddruk. Vrouwen krijgen (door hun vrouwelijke hormonen) gemiddeld tien jaar later last dan mannen, maar sterven er wel vaker aan. Een gezondere leefstijl helpt. Dat kan door iets te doen aan roken, hoge cholesterol, veel alcohol en zout eten, overgewicht, weinig beweging en stress.