Technische snufjes helpen ouderen en zorgverleners

©Mirjam Vissers Artwork – met genereuze toestemming van de kunstenares

Ouderen krijgen slechts mondjesmaat technologische zorg, zoals slim incontinentiemateriaal of heupairbags, aangeboden. Zorgaanbieders hikken aan tegen de kosten, weten niet welke technische snufjes ze moeten gebruiken en ervaren weerstand bij cliënten en personeel.

[…]

‘Ambitie omhoog’

Van de verzekerden met wijkverpleging bij Menzis kreeg vorig jaar 3,3 procent ‘een vorm van thuiszorgtechnologie’. Menzis vindt dat dat er volgend jaar meer moeten zijn. “De ambitie kan omhoog, voor iedere zorgaanbieder moet 10 procent haalbaar zijn”, zegt een woordvoerder.

[…]

Lees hieronder de reportage die onze verslaggever Ellen van Gaalen maakte op bezoek bij de 86-jarige Ave Vermeer-Spetter. Ze heeft in huis een apparaatje waarmee de alarmcentrale contact met haar kan zoeken als haar horloge alarm slaat.

Met digitale medicijndoosjes of slimme sensors in luiers hoeven ouderen niet meer op een wijkverpleegkundige te wachten. Zorgmedewerkers besparen zo dagelijks minutenlang werk per cliënt. Toch gebruiken ouderen deze technische snufjes slechts mondjesmaat.

De eerste keer dat een vreemde stem door haar huis galmde, schrok de 86-jarige Ave Vermeer-Spetter uit Rotterdam zich lam. “Ik ben alleen en ineens hoorde ik een vreemde stem zeggen: mevrouw Vermeer, kan ik iets voor u betekenen?” Ze wijst naar een wit kastje dat bij de verwarming staat. Via dat apparaatje kan de alarmcentrale contact met haar zoeken als haar horloge alarm slaat. “Gelukkig heb ik het nog niet nodig gehad, alleen per ongeluk”, vertelt Vermeer-Spetter.

[…]

Speciale horloges

Lelie zorggroep is een van de zorgaanbieders die waar mogelijk technologie gebruikt. Cliënten dragen speciale horloges, via beeldbellen kunnen ouderen contact houden met een welzijnscoach, ze krijgen automatisch een seintje als ze hun medicijnen moeten innemen. “Bij een intake kijken onze verpleegkundigen direct welke zorg we digitaal kunnen opvangen. Dat is echt onze nieuwe werkwijze”, vertelt Joanne Ebbers, teamleider productontwikkeling en innovatie.

Die nieuwe werkwijze betaalt zich uit. Al binnen enkele maanden bleek dat de cliënten 38 procent minder fysieke zorg van wijkverpleegkundigen nodig hadden. Door de tijd die is vrijgekomen, kan de zorgaanbieder 12 procent meer cliënten zorg bieden; omgerekend gaat het om honderden mensen extra.

[…]

Enthousiast

Lelie zorggroep heeft 37 teams van wijkverpleegkundigen. Elk team kreeg een eigen ‘kartrekker’, iemand die enthousiast is over technologie en die de collega’s leert over de inzet ervan. “Dat bleek goed te werken. Als iemand enthousiast is, werkt dat aanstekelijk. En die kartrekkers vangen ook de vragen en knelpunten op”, zegt Ebbers.

[…]

Bewijs

Want er ligt wel degelijk bewijs dat in ieder geval dertien technologieën tijd of geld besparen. Ter illustratie: uit onderzoek van Vilans, kennisorganisatie voor zorg en ondersteuning, blijkt dat met medicijndispensers 22 minuten zorg per cliënt per dag bespaard kan worden. Een heupairbag, die breuken bij valpartijen voorkomt, kan 16 minuten besparen. En met slim incontinentiemateriaal, waarbij sensoren aangeven of iemand verschoond moet worden, zijn 1900 voltijdbanen per jaar minder nodig. “Dat geldt natuurlijk niet een-op-een, want zorgmedewerkers doen vaak meerdere handelingen op één moment. Maar het geeft wel werkdrukverlichting. En cliënten hoeven ‘s nachts niet onnodig wakker te worden voor een nieuwe luier”, aldus onderzoeker Henk Herman Nap.

[…]

Problemen

Voor Lelie zorggroep werkt het vooral goed dat een bedrijf allerlei technologieën in één pakket aanbiedt. Als er iets aan mankeert, lost dat bedrijf ook de problemen op. Bovendien komen er steeds nieuwe technische snufjes in het pakket dat wijkverpleegkundigen hun cliënten kunnen aanbieden.

Inmiddels krijgen duizend ouderen digitale zorg thuis. “Het ging als een trein, veel beter dan we durfden te hopen”, zegt Ebbers. “En ik denk dat er nog meer te halen is. Het is een kwestie van oefenen en experimenteren.”

En hoe ervaren cliënten de digitale ontwikkelingen? Ebbers: “We hebben daar onderzoek naar gedaan en 55 procent vindt dat het welzijn is toegenomen. 44 procent vindt de zorg beter dan voorheen. Mensen voelen zich ook veiliger, omdat we meer meten.”

Mevrouw Vermeer-Spetter vertelt dat haar kinderen er steeds op hameren dat ze haar mobiele telefoon bij zich moet houden. “Soms loop ik door mijn huis en vergeet ik die mee te nemen. Maar dan denk ik: ach, ik heb mijn horloge om, dus het is niet erg. Dat geeft een veilig gevoel.”

En als het nodig is om langer thuis te blijven, mogen er best meer technische snufjes in haar huis komen. “Ik kon ook altijd met de computer werken, heb een telefoon. Dus kom maar door, ik wil alles wel uitproberen.”