Dreun voor het Rijk: technische innovaties die stikstof moeten reduceren werken onvoldoende

white and brown cow on green grass during daytime
Photo by Joachim Süß on Unsplash

Onderzoek Wageningen Universiteit Apparatuur die de stikstofuitstoot moet reduceren, werkt minder goed dan gedacht. Dat is een dreun voor het stikstofbeleid.

De technische apparatuur in de stallen die de stikstofuitstoot van veehouders moet reduceren, werkt minder goed dan gedacht. Duizenden agrarische bedrijven stoten hierdoor meer stikstof uit dan toegestaan. Dit blijkt uit een nog niet gepubliceerde conceptversie van een onderzoek van de Wageningen Universiteit (WUR), uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

De uitkomsten van het onderzoek zijn een dreun voor het Rijk, dat onder meer door gebruik van dit soort apparatuur de stikstofuitstoot in 2030 wil halveren. Het kabinet heeft 1,2 miljard euro gereserveerd voor dit soort oplossingen binnen het totale ‘stikstoffonds’ van 24,3 miljard euro.

Met name over de stalvloeren die melkveehouders gebruiken zijn de onderzoekers zeer kritisch. Er is geen bewijs dat de apparatuur in de nieuwere stalvloeren beter werkt dan veel oudere apparatuur. Deze ‘emissiearme’ stalvloeren claimen dat er minder stikstof wordt uitgestoten door de mest sneller te scheiden van de urine, maar maken die belofte niet waar.

Bij pluimveehouders en varkensboeren verlagen de apparaten de uitstoot een kwart tot de helft minder dan geclaimd, schrijven de onderzoekers. In de helft van de gevallen doen de apparaten niet wat ze op papier beloven.

Voor de agrarische sector en minister Adema zijn de uitkomsten uiterst pijnlijk

De Wageningse onderzoekers keken naar de werking van circa veertig vrij nieuwe apparaten, zoals stalvloeren en mestbanden waarop de mest gedroogd wordt. Ze voerden hiervoor een uitgebreide analyse uit van de mestdata van duizenden boeren. Ze berekenden hoeveel stikstof uit de mest ‘ontsnapt’, terwijl de nieuwe apparatuur juist moeten voorkomen dat ammoniak wordt uitgestoten.

Adema was vaak positief

Voor zowel de agrarische sector als voor landbouwminister Piet Adema (CU) zijn de uitkomsten van het WUR-onderzoek uiterst pijnlijk. Beide hebben veel vertrouwen in innovaties in de landbouw. Landbouwbelangenorganisaties zoals LTO stellen steevast dat technische maatregelen de oplossing zijn voor de stikstofproblematiek. Gedwongen krimp van de veestapel zou dan niet nodig zijn.

Hoewel minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof, VVD) doorgaans kritisch is over technische oplossingen, omdat ze bang is dat die de uitstoot niet genoeg terugdringen, is Adema vaak positiever.