‘Publieke gezondheidszorg wankelt, stel gezondheidscommissaris aan’
Het fundament onder de publieke gezondheidszorg in Nederland is ‘zwak’, ‘wankel’ en ‘te kwetsbaar’. De coronacrisis heeft laten zien dat de GGD’s over te weinig mensen en geld beschikken om reguliere taken te kunnen vervullen.
Dit zegt de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS), een belangrijk adviesorgaan voor regering en parlement in NRC. De Raad brengt vandaag een advies uit, Op onze gezondheid, dat de volksgezondheid vooruit moet helpen.
Publieke gezondheidszorg
De RVS schrijft in het advies dat de Nederlandse, publieke gezondheidszorg ‘te vrijblijvend en versnipperd is geregeld’. Er zou te weinig aandacht zijn voor de lange termijn en te weinig geld worden geïnvesteerd en daar moet verandering in komen.
In het land bestaan bovendien grote sociaal-economische gezondheidsverschillen en de levensverwachting van de gemiddelde Nederlander is van een koppositie in de Europese Unie afgezakt naar de middenmoot.
Voorzitter van de raad, Jet Bussemaker, zegt tegen de krant: “We zaten in de voorhoede, maar we hobbelen achteruit”.
GGD als publieke gezondheidszorg
De publieke gezondheidszorg wordt grotendeels uitgevoerd door de 25 GGD’s in Nederland, die onder de gemeenten vallen. De GGD’s hebben als taak om de gezondheid van bewoners te beschermen en bevorderen.
Hierbij kan gedacht worden aan het regelen van vaccinaties, de jeugdgezondheidszorg (zoals het consultatiebureau), infectieziektebestrijding, en het in kaart brengen van de gezondheidsrisico’s van bijvoorbeeld verontreinigd oppervlaktewater of een fabriek in de buurt.
Tijdens de coronapandemie werd het belang van de publieke volksgezondheid duidelijk, toen GGD’s druk waren met het tegengaan van de verspreiding van corona en met het verhogen van de vaccinatiegraad. Nu de coronapandemie de endemische fase is ingegaan, waarin het virus nog wel rondgaat maar waarbij iedereen een vaccinatie heeft gehad of weerstand heeft opgebouwd, is het risico groot dat de aandacht voor de publieke gezondheid weer afzwakt.
Dit constateert de RVS en het orgaan waarschuwt dat dit niet mag gebeuren. Zeker niet omdat de GGD’s, door hun nadruk op preventie, fors kunnen bijdragen aan het verminderen van de druk op de overbelaste zorgsector.
Gezondheidscommissaris
Een van de adviezen om dit te verbeteren is om een ‘gezondheidscommissaris’ aan te stellen, die voor meer betrokkenheid vanuit de ministeries moet gaan zorgen. De GGD is nu nog een dossier van het ministerie van VWS en er is weinig betrokkenheid vanuit andere ministeries.
Het plan van de RVS is om één ‘krachtdadig’ figuur te benoemen die voor meerdere jaren als een nieuwe, speciale regeringscommissaris te werk moet gaan.