Klimaatactivisten kopen aandelen bij bedrijven. Niet voor invloed, maar om één vraag te stellen
Aandeelhoudersvergaderingen Milieudefensie wil bij twintig aandeelhoudersvergaderingen bestuurders ‘kleur laten bekennen’ over hun klimaatbeleid – ook om sterker te staan bij een rechter. Dat lukte woensdag bij BAM beter dan bij Ahold Delhaize.
‘Frans Muller, maak die draai! Doe het voor onze kinderen!” Vanuit de boxen op een podium op het Zaanse Hembrugterrein galmt deze boodschap aan de topman richting de entree van het Taets-gebouw. Daar banen aandeelhouders zich onder luid gejoel en gefluit – en onder toeziend oog van politie – een weg naar binnen.
[…]
Woensdag trapt een twintigjarige student af met deze vraag. Ze vertelt eerst dat ze moest spijbelen van college om aanwezig te zijn, maar dat ze dit té belangrijk vindt. Kort daarna staat de bekende strafadvocaat Bénédicte Ficq aan de microfoon. Ze zegt zich „ernstig zorgen te maken” om haar kinderen – twintigers – die zich afvragen of zij zelf nog wel kinderen durven krijgen. „Als ik naar uw woorden luister, dan lijken ze groen. Maar zijn ze ook groen? Gaan jullie de producten in de vleesschappen bijvoorbeeld werkelijk verminderen?”
[…]
Radicale vriendelijkheid
Drie weken voorafgaand aan de middag in Zaandam hebben zo’n twintig vrijwilligers zich verzameld in een vergaderzaaltje van café Utopie in Den Haag. Het is een trainingsdag van Milieudefensie, als voorbereiding op het bezoek aan verschillende aandeelhoudersvergaderingen.
Okki Poortvliet (23) uit Groningen zal naar Ahold Delhaize gaan. Ze heeft voor ruim dertig euro aan aandelen gekocht. Voor twee andere vrijwilligers oefent Poortvliet op de vraag die ze moet stellen. Net als andere vrijwilligers zal ze beginnen met een persoonlijk verhaal. „In de straal van een kilometer van mijn huis staan vier filialen van Albert Heijn”, zegt Poortvliet. Ze doet er regelmatig boodschappen, maar maakt zich ook zorgen om de vervuilende impact van de supermarktketen. „Niet alleen mijn huis, maar ook hun hoofdkantoor in Zaandam zal onder water komen te staan.”
„Vandaag oefenen we via een rollenspel op radicale vriendelijkheid”, zegt Loudi Langelaan, trainer van Milieudefensie. „We houden dezelfde corporale toon aan als aandeelhouders. Wanneer er om het antwoord heen wordt gepraat, en er geen volmondige bevestiging of ontkenning komt, blijven we aan de aandeelhouders de vraag herhalen tot er een ‘ja’ of ‘nee’ wordt geantwoord.
In de praktijk blijkt het lastig een welbespraakte ceo, die zijn bedrijf door en door kent, echt een uitspraak te ontlokken. Muller ratelt door over duurzame doelstellingen, over successen op het gebied van plasticreductie en het uitgebreide aanbod plantaardige producten. „Dus uw antwoord op mijn vraag is ‘nee’?” probeert een vrijwilliger aan de microfoon, maar Muller praat er strak doorheen. De doelstelling van 37 procent ís al heel ambitieus, zegt hij.
Poortvliet komt aan het woord als de vergadering al anderhalf uur is uitgelopen, en op haar vraag komt geen antwoord meer. „Ik denk dat we deze vraag al gehad hebben”, zegt de voorzitter droogjes.
„Uit de voorgesprekken en onderzoek blijkt dat bedrijven die we gaan bezoeken niet op weg zijn om dit reductiedoel te realiseren”, zegt Peer de Rijk van Milieudefensie. „Als een ceo ook echt ‘nee’ zegt, maakt dat het gerechtvaardigd een zaak te beginnen. Een rechtbank zal altijd eerst beoordelen of ze een zaak ontvankelijk verklaren, en kijkt daarbij naar of een bedrijf voldoende aan het bewegen is.”
De Rijk geeft toe dat de kans groot is dat er geen duidelijke ‘ja’ of ‘nee’ komt. „Als ze eromheen kletsen, beschouwen wij dat ook als een ‘nee’.” Later op woensdag blijkt de milieubeweging wel een duidelijke ‘ja’ te krijgen van BAM, waar de ceo zegt: „50 procent reductie voor 2030 gaan we doen.” Het bedrijf verwacht veel van onder meer bouwen met hout, en elektrisch bouwmaterieel.